Bingazi’de düzenlenen askeri geçit töreninde Libya Ulusal Ordusu’nun (LNA) Rusya’dan tedarik ettiği BM-30 Smerch ÇNRA görüldü.
26 Mayıs 2025’te Bingazi’de düzenlenen askeri geçit töreninde Libya Ulusal Ordusu (LNA), Rusya’dan tedarik ettiği BM-30 Smerch 300 mm çok namlulu roketatar sistemlerini (ÇNRA) kamuoyuna ilk kez sergiledi. Army Recognition tarafından yapılan habere göre törende, 2014 yılında silahlı gruplara karşı başlatılan El-Kerame Harekâtı’nın 11. yıldönümünü simgesel bir şekilde kutlandı.
Sovyetler Birliği tarafından 1980’lerde geliştirilen BM-30 Smerch sistemi, MAZ-543M 8×8 kamyon şasisi üzerine monte edilmiş mobil bir ağır topçu platformu olarak biliniyor. Her biri 300 mm çapında olan 12 roketi yalnızca 38 saniyede fırlatabilen sistem, menziline bağlı olarak 90 kilometreye kadar hedefleri vurabiliyor. Yüksek patlayıcı parçacık etkili, termobarik, tanksavar mühimmatlar ve personel karşıtı mühimmatlarla donatılabilen Smerch, sahada hedefe özel esnek mühimmat kullanımıyla öne çıkıyor.

Buna ek olarak sistemin modern varyantlarının; komuta araçları, ikmal kamyonları, otomatik hedefleme sistemleri ve uydu navigasyon altyapısı ile entegre çalışarak yüksek hassasiyet ve düşük tepki süresi sağladığı iddia edilmekte.
Army Recognition tarafından yapılan haberde, LNA’nın hâlihazırda kullandığı 122 mm Grad sistemlerinin menzil ve tahrip gücü açısından ötesine geçen Smerch’in Libya içindeki güç dengelerini yeniden şekillendirebileceği iddia edilmekte. Özellikle merkezi ve doğu Libya’da konuşlandırıldığı bildirilen bu sistemler, LNA’ya karşı güçlere temas öncesinde vurucu avantaj sağlama kapasitesi kazandırabilecek.
Politik yansımalar
Smerch sistemlerinin LNA envanterine dahil edilmesi, Rusya’nın Libya’daki artan askeri nüfuzunun somut bir göstergesi. Suriye’deki askeri varlığını azaltan Moskova, S-300 ve S-400 hava savunma sistemleri dâhil birçok gelişmiş unsuru Libya’ya kaydırmış durumda. MiG-29 ve Su-24 savaş uçakları ise Rus paralı askerler tarafından işletiliyor.
Ayrıca Libya’da bulunan Brak el-Şatti, El-Cufra ve El-Hadim gibi hava üsleri, şu anda Afrika genelinde yürütülen Rus askeri operasyonlarının lojistik üsleri haline gelmiş durumda. Keza Wagne’in yerini alan Rusya Savunma Bakanlığı’na bağlı “Afrika Kolordusu”nun Libya’daki operasyonel derinliğini daha da arttırdığı iddia edilmekte. Bu birliklerde görev yapan Rus personel sayısının 2.000’i aştığı da tahmin edilmekte.
İlgili Olarak

Gaziantep Makine Mühendisliği Bölümü öğrencisi. Savunma Sanayii ve Uluslararası İlişkiler Meraklısı