Batılı ülkelerin yaptırımlarına rağmen Rus savaş uçaklarında Fransız aviyonikleri tespit edilmişti.
Uluslararası istihbarat topluluğu InformNapalm tarafından yürütülen bir soruşturma, Rusya’nın Batı’nın yaptırımlarına rağmen Su-30SM savaş uçakları da dahil olmak üzere askeri uçaklarına bakım yapmaya devam etmesini sağlayan bir planı ortaya çıkarmıştı. Bu bağlamda rapor, Rus Su-30SM savaş uçaklarında kullanılan Fransız aviyoniklerinin Rus tesislerinde kullanılmasına odaklanmaktaydı.
Raporda adı geçen önemli firmalar arasında Rus savunma yüklenicileri olan Rosaviatspeckomplekt ve Irkut Aviation Plant ile çalıştığı iddia edilen Kazakistan merkezli ARC Group ve Aviaremont Plant No. 405 yer alıyor. Fransız şirketler Thales ve Safran da Kazak ortaklarıyla olan ticari bağlantıları nedeniyle odak noktasında yer almıştı.

İddialara yanıt olarak Thales, uluslararası yaptırımlara uyduklarını doğrulayan “net ve şeffaf” bir açıklama yaptı. Thales, “Kazakistan’daki Aviaremont Plant No. 405’e hiçbir ekipman tedarik edilmedi,” dedi. Bununla beraber bazı personel eğitimleri gerçekleştirmiş olsalar da yedek parça veya onarım hizmeti sağlamadıklarını ekledi. Thales ayrıca Kazak tesisi ile olan tüm sözleşmeleri askıya aldıklarını ve anlaşmayı feshetmek ve tazminat talep etmek için yasal işlem başlatmayı düşündüklerini duyurdu.
Buna karşın araştırmada adı geçen diğer Fransız savunma şirketi Safran, daha belirsiz bir yanıt verdi. Safran, 2014’ten bu yana yaptırımlara uyduğunu iddia etti ve genel ihracat kontrol prosedürlerini özetledi. Ancak Kazak şirketiyle olan ilişkileri hakkında özel detaylar vermeyi reddetti. ARC Group ile olan bağları hususu sorulduğunda, bu şirketin Kazakistan ve Kırgızistan’daki tek distribütörü olarak kendini tanıtmasına rağmen, ilişkilerinin doğası hakkında açıklama yapmayı reddetti. “Belirli ülkeler veya şirketlerle olan işlerimizle ilgili detay vermek istemiyoruz.” şeklinde bir yanıt verdiler.

Safran, ekipmanlarının Kazak aracılar üzerinden Rusya’ya yeniden satılmasını önlemek için aldıkları tedbirler hakkında da önemli soruları yanıtlamaktan kaçındı. Bu şeffaflık eksikliği, şirketin uluslararası yaptırımları aşma çabalarına istemeden de olsa dahil olabileceği görüşünü artırdı.
Ek olarak ARC Group’un web sitesi, InformNapalm’ın araştırmasının yayınlanmasından yaklaşık bir hafta sonra çevrimdışı oldu. Bununla beraber web sitesinin arşiv sürümleri, şirketin Safran ile olan ortaklığını listelediğini gösteriyor.
Thales ve Safran arasındaki çelişkili yanıtlar, sürekli bir denetim ihtiyacını vurguluyor. Thales, durumu ele alma konusunda şeffaf davranırken, Safran’ın net cevaplar verme konusundaki isteksizliği, Kazakistan’ın Rusya ile olan ilişkilerindeki katılımının kapsamı hakkında soru işaretleri doğurmaktadır.
İlgili Olarak
Türk Halk Edebiyatı Uzmanı
Savunma Sanayiine İlgili Bir Okur