Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir’den “çip” açıklaması

Geçtiğimiz haftalarda küresel olarak bir çip krizi çıkmış ve otomobil sektörü başta olmak üzere çok sayıda alanda çip tedariki ile ilgili sorun çıkmıştı. Çok sayıda tesis üretime ara vermişti.

Çip üretimi ile ilgili Tayvan ve Kore başta olmak üzere Asya’daki çeşitli ülkeler sektördeki üretimin önemli bir kısmını karşılıyor. COVİD-19 nedeniyle geçtiğimiz yıl tedarikçiler işlemci talebini önemli ölçüde azaltmış ve arz düşmüştü. Daha sonra Tayvan’da yaşanan su krizi ile çip üretiminde önemli bir kriz ile karşı karşıya kalındı.^[1] Ayrıca bir telefon üreticisinin yeni modelinin tanıtımını bir yıl erteleyebileceğini belirtiliyor. ^[2] ABD’nin Teksas eyaletinde faaliyet gösteren ve savunma alanında ürünleri yaygın olarak kullanılan Texas Instruments şirketinin üretim faaliyetleri de bölgede yaşanan aşırı soğuklardan etkilenmişti.^[1]

Haber Türk’te “Açık ve Net” programına konuk olan Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir, çip üretimindeki bu krizi belirten sorunun gelmesi üzerine savunma alanındaki çip tedarikine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

Çip konusunun masa olduğunu belirten İsmail Demir laboratuvar ölçeğinde belli çipler üretildiğini ancak çip üretimi için çok büyük yatırımlar gerektiğini belirtti. İsmail Demir’in açıklamaları şu şekilde:

“Çip konusunu epeydir masaya yatırdık. Oradaki yatırım boyutlarını bir analize ettik. Çeşitli seviyede çiplerin üretimleri için gerçekten çok ileri teknolojiye gitmek istiyorsanız milyar dolarları aşan yatırımlar yapmanız gerekiyor. Çipin tasarımını yapıyor olmanız önemli. Biraz daha ticari bir konu olduğu için yani bugün çip ürettirmek istediğinizde çok fazla bir engel yok önünüzde. Tasarladığınız çipi ürettirebiliyorsunuz ama üretim sırasında başına bir şey gelmek ile ilgili ne kadar garantiniz var orada bir soru işareti olarak durabilir. Çipte hacim çok önemli. Çip üretecek bir tesis 300 milyon dolar civarında bir yatırım ile başlarsınız. İntel mesela geçenlerde 20 milyar dolar yatırım yapıyor çip üretimi için. Bunları yan yana koyduğunuzda Türkiye bir yandan da kendi çipini üretmeli. Bu anlamdaki belirli çalışmalarımız oldu. Malum YİTAL (Yarı İletken Teknolojileri Araştırma Laboratuvarı) TÜBİTAK’da laboratuvar ölçeğinde belli çipler üretebiliyor . Biz TÜYAR [TÜYAR Mikroelektronik] diye bir şirket kurduk. Biraz kabuk olarak kaldı. Malezya ile ilgili çeşitli görüşmelerimiz oldu. Orada çip üretimi yapan yerler var. Çip konusu gündemimizde. Ama bu da demin bahsettiğimiz gibi çoklu kullanımın önemli olduğu bir alan. Belki çip üretimine başlasak bunun %1’i hadi maksimum %5’i savunma alanında olacak. %95’inin sivil alanda olması gerekiyor kullanım olarak. Bu çok yönlü bir olay. Savunma ile ilgili ama sadece savunma değil. Önemli ölçüde yatırım isteyen bir şey.”

YİTAL, 10 ve 100 sınıfı 1000 m2 temiz alanı olan TÜBİTAK BİLGEM UEKAE bünyesinde bir yarıiletken teknolojileri araştırma laboratuvarıdır. Entegre devre tasarımı, maske basma, entegre devre üretimi, pul üzerinde test (wafer probing), kılıflama, devre testi ve yaşlandırma süreçlerinin tümünün gerçekleştirilmesini sağlayan altyapıya sahiptir.  0,25 µm 5 metal CMOS ve 0,25 µm 5 metal SiGe teknolojileri YİTAL’in güncel üretim teknolojileridir. YİTAL bugünkü konumuna özgün CMOS üretim teknolojileri geliştirerek ve düşük hacimde askeri standartta entegre devre (IC-Integrated Circuit) üretimi gerçekleyerek gelmiştir. Dolayısı ile misyonu, Türkiye’nin stratejik yarıiletken ihtiyaçlarına göre özgün yarıiletken üretim teknolojileri geliştirmek ve geliştirdiği teknolojilerle askeri standartlarda entegre devre üreterek ülkenin stratejik yarıietken ürünlerde bağımsızlığını sağlamaktır.

YİTAL, 1988-1998 döneminde özgün CMOS entegre devre üretim teknolojisi geliştirmiştir. 1999 yılında UEKAE’nın kripto cihazlarındaki sayısal kripto entegre devrelerinin YİTAL’de tasarlanıp YİTAL CMOS teknolojisi ile üretilmesine başlanmıştır. YİTAL’de üretilmiş askeri standartlarda on binlerce kripto entegre devreleri aktif ve güncel olarak sahada kullanılmaktadır.

Referanslar:

1. Daha kötü günler geliyor | Çip krizi telefon, tablet, bilgisayar fiyatlarını tehdit ediyor, Erdi Özüağ
2. 2 dünya devinde çip krizi! Üretimlerine ara verdiler, Hürriyet

Fatih Mehmet

Defence Turk Genel Yayın Yönetmeni. Kocaeli Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı mezunu ve amatör fotoğrafçı. Teknoloji, otomotiv ve uluslararası ilişkiler meraklısı. Savunma sanayii araştırmacısı.