ABD Savunma Bakanlığı’na bağlı DARPA devlet kurumunun Gremlins programının arkasındaki fikir basit: Denenmiş ve doğrulanmış C-130 gibi nakliye uçaklarını, küçük insansız hava araçlarını (İHA) fırlatıp geri yakalayabilen ana gemilere dönüştürmek. Son zamanlarda yapılan bir test, bu hedefin söylenmesinin gerçekleştirilmesinden daha kolay olabileceğini kanıtlıyor.
28 Ekim 2020’de başlayan bir dizi uçuş testi sırasında, üç adet X-61A Gremlins İHA’nın kurtarılması/yakalanması için dokuz kere girişimde bulunuldu. “Başarıdan sadece birkaç adım geride” olarak nitelendiren testin, her birinin başarısız olduğu söylendi.
C-130’a entegre edilmiş yakalama cihazı aracılığıyla DARPA’nın Leidos şirketinin yan kuruluşu olan Dynetics tarafından üretilen İHA’lar yakalanmaya çalışılıyor. C-130, uçaktan kaynaklanan türbülans ile dengelemeye yardımcı olan kenetlenme aparatını indiriyor. Aparat bir kez yerine oturduğunda, angajman kolunun İHA’yı yakalaması ve uçağın kargo bölmesine sürüklemesi bekleniyordu.
Ancak 2020 Ekim testleri sırasında, Gremlins’lerin “göreceli hareketi beklenenden daha dinamik olduğu” için aparat bağlantı istasyonuna mekanik olarak hiçbir zaman bağlanamadı. DARPA’nın program yöneticisi Scott Wierzbanowski, karşılaşılan zorlukların aşılmaz olmadığını söyleyerek testler hakkında iyimser bir yaklaşım içinde olduğunu ifade etti.
DARPA, son testler sırasında her şeyin ters gitmediğini açıkladı. Üçten fazla uçuş testi ile her X-61 İHA iki saatten fazla uçtu ve otonom çalışma kabiliyetinin doğrulanması sağlandı. Ayrıca, Gremlins İHA ile yakalama cihazı arasındaki aerodinamik etkileşimleri anlamaya yardımcı olacak ve program yetkililerinin sistemin nasıl değiştirilmesi gerektiğini gösteren “veri saatleri” toplandı. DARPA, bu baharda Gremlins İHA’ları tekrar uçurmayı ve kurtarmayı deneyecek.
İlk Başarısız Sonuç Değil
Gremlins testleri sırasında ilk kez terslik yaşanmıyor. Kasım 2019’da düzenlenen bir test sırasında Gremlins İHA, C-130A’dan ilk kez fırlatıldığında 1,5 saatin üzerinde serbest uçuş yaptı. Test ekibi hava aracının veri bağlantılarının test edilmesi ve konuşlandırılması dahil olmak üzere her hedefi tamamladı. Ancak İHA’yı yakalama zamanı geldiğinde, iki paraşütünden biri açılmadı ve araç yere çakıldı.
Neticede DARPA, 4 adet Gremlins insansız hava aracını 30 dakika içinde güvenli ve yanılma payı olmaksızın fırlatıp tekrar yakalayabileceğini göstermek istiyor. Bu hedefe ulaşmak, orduya olasılıklar dünyasını açacak ve daha farklı sensörler ve yüklerle küçük, ucuz, yeniden kullanılabilir İHA sürülerinin konuşlandırılmasına izin verecek. Bu sürü İHA’lar, düşman hava sahasına yaklaşabilir ve hava mürettebatını tehlikeye atmak zorunda kalmadan görüntü toplama veya iletişim rölesi sağlama gibi görevler yapılabilir.
İlgili Olarak
Makine Mühendisi. Savunma sanayii teknolojileri takipçisi, araştırmacısı.