TÜRKSAT-6A Haberleşme Uydusu

“TÜRKSAT 6A, Türkiye’de yerli olarak geliştirilen ve Türkiye’nin uzay alanındaki yeteneklerini daha da ileri götürmeyi amaçlayan ilk haberleşme uydusu projesidir.”

Cem Batur

TÜRKSAT 6A, Türkiye’de yerli olarak geliştirilen ve Türkiye’nin uzay alanındaki yeteneklerini daha da ileri götürmeyi amaçlayan ilk haberleşme uydusu projesidir. 1994 yılında göreve başlayan TÜRKSAT 1B ve takip eden TÜRKSAT 1C, 2A, 3A, 4A, 5A ve 5B uyduları ile ülkemizde bu alanda hizmet sağlanmış ve sağlanmaktadır. Ancak bahse konu bu uydular yurtdışı firmalarından tedarik edilmiştir. TÜRKSAT 6A projesi kapsamında ise Proje yöneticisi TÜBİTAK UZAY, proje ortakları TUSAŞ, ASELSAN ve CTech firmaları ile birlikte yerli haberleşme uydu platformunu geliştirmiştir. Bu yazı kapsamında ilk olarak daha önce gerçekleşen TÜRKSAT uydu projeleri hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra ilgili firmaların gerçekleştirdiği uzay çalışmaları, alt yapıları ve test süreçleri incelenmiştir. Son olarak TÜRKSAT 6A hakkında detaylı bilgiye yer verilmiştir.[I]

Türksat 1A, Türkiye’nin ilk iletişim uydusu denemesidir. 24 Ocak 1994’te TSİ 23.37’de Kourou’dan Ariane 4 roketi ile uzaya fırlatılmıştır. Ancak fırlatıcı roketin üçüncü katındaki bir arıza nedeniyle 12 dakika 12 saniye sonra Atlas Okyanusuna düşmüştür. Sigortalı olduğu için yapım maliyeti sigorta şirketinden alınmıştır. Yerine Türksat 1B yapılmıştır. Türksat 1B, Türkiye’nin ilk başarılı fırlatılmış ve yörüngeye oturmuş uydusudur. TÜRKSAT A.Ş. tarafından işletilen yapay bir iletişim uydusu olan Türksat 1B, 1994-2006 yılları arasında aktif hizmet vermiştir. 1994 tarihinde fırlatılmış ve aynı yıl hizmete girmiştir. Üretimini Alcatel Alenia Space Industries şirketi yapmıştır. 6 geniş bant 72 MHz ve 10 dar bant 36 MHz’lik iletişim özelliklerine sahiptir. Kapsama alanı Türkiye, Avrupa ve Orta Asya’dır. 12 yıllık görevinin ardından 2006 yılında, 31.3° Doğu boylamındaki görevi sona ermiştir.

TÜRKSAT-6A Haberleşme Uydusu çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 21′nci sayısında.

Çalışmanın tamamını buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

Türksat 1C, 10 Temmuz 1996 tarihinde sabaha karşı, Ariane 4 ticari roketi ile Fransız Guyanası’ndan uzaya fırlatılmıştır. 16 Temmuz 2008 akşam saatleri itibarıyla Türksat 1C uydusundaki tüm sinyal trafiği Türksat 3A uydusuna aktarılmıştır. Daha sonra ise Türksat 1C’nin yeni görev yeri 31.0° Doğu boylamı olarak belirlenmiştir. Uydu, 9 adet dar bant 36 MHz’lik, 2 adet orta bant 54 MHz’lik ve 5 adet geniş bant 72 MHz’lik transponder kapasitesine sahiptir. Kapsama alanı ise Türkiye, Avrupa ve Orta Asya bölgeleridir. 27 Ekim 2008 saat 02:00’da tüm televizyon ve internet yayıncılığına son verilmiştir. 23 Eylül 2010 tarihinde ise tüm görevi sona ermiştir.

Türksat 2A, 42 derece doğu boylamında görev yapmış bir uydudur. Türksat 3A ile aynı boylamdadır. 10 Ocak 2001 tarihinde fırlatılmış, 1 Şubat 2001 itibarıyla 42 derece Doğu boylamında göreve başlamıştır. Yerli ve yabancı televizyon kanalları ile diğer uydu hizmetlerini vermektedir. Türksat A.Ş. tarafından işletilmiştir. Son olarak uydu görev süresini 27 Eylül 2016 tarihinde tamamlamıştır. Türksat 3A, Türkiye’nin 13 Haziran 2008 tarihinde uzaya gönderdiği yeni nesil haberleşme uydusudur. 42 derece doğu yörüngesinde görev yapmaktadır. Uydunun yapımı Thales Alenia Space şirketi tarafından üstlenilmiştir. Uydu toplam 24 adet Ku band transponder kapasitesine sahiptir. Yapımında 22 Türk mühendisi görev almıştır. Fransız Guyanası’nda yer alan Kourou Guyana Uzay Merkezi’nden İngiliz Skynet 5C uydusu ile birlikte 13 Haziran 01:05’te Ariane 5 roketince uzaya gönderilmiştir. Operasyonel ömrü 20 yıl olarak tasarlanmıştır. Diğer Türksat uydularından %25 daha uzun ömürlüdür.

Türksat 4A, yapımında Türk mühendislerinin de yer aldığı, 14 Şubat 2014 tarihinde saat 23.09’da fırlatılan haberleşme uydusudur. Uydu, Japon Mitsubishi Electric firmasının geliştirdiği DS2000 platformu üzerinde inşa edildi. Türksat 4A, Kazakistan’da bulunan Baykonur Uzay Üssü’nden Proton taşıyıcı roketiyle fırlatılmıştır. Yaklaşık 4 ay boyunca 50° doğu yörüngesinde test işlemleri yapılmıştır. Ardından 9 Haziran 2014 tarihinde test yörüngesinden ayrılıp görev yapması planlanan 42° doğu yörüngesine yerleşmiştir. Haziran 2014 sonu itibarıyla hizmet vermeye başlamıştır.