TUSAŞ ve TRMOTOR, Milli Muharip Uçak’ın güç ünitelerinin geliştirilmesi için protokol imzaladı

SSB tarafından yürütülen Milli Muharip Uçak (MMU) projesi geliştirme faaliyetleri devam ediyor. TUSAŞ ile TRMOTOR yerli güç üniteleri geliştirmek için yeni bir protokole imza attı.

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından yürütülen ülkemizi 5’inci nesil savaş uçağına sahip sayılı ülkelerden biri yapacak Milli Muharip Uçak (MMU) projesinin geliştirme faaliyetleri devam ediyor. Projenin ana yüklenicisi TUSAŞ daha önce rüzgar tüneli, yıldırım test tesisi gibi yatırımlar için yerli firmalarla anlaşmış, uçağın motor geliştirmesi için de TRMOTOR ile çerçeve sözleşme imzalanmıştı.

Proje kapsamında son olarak uçağın yerli güç ünitelerinin geliştirilmesi için yine TRMOTOR ile protokol imzalandı. 2023 yılında ilk kez hangardan çıkacak olan MMU projesi kapsamında ihtiyaç duyulacak Yardımcı Güç Ünitesi (APU – Auxiliary Power Unit) ve Hava Türbinli Başlatma Sistemi (ATSS – Air Turbine Start System) çözümlerinin geliştirilmesi için TRMOTOR şirketi ile anlaşan TUSAŞ, bu sayede MMU projesinde kritik bir aşamayı daha geride bıraktı.

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı:

‪”Milli Muharip Uçağımızın alt sistemlerinin de milli olarak geliştirilmesi, kritik teknolojilerde tam bağımsızlık hedefimizde önemli yer tutuyor. Milli sanayiimiz MMU’ya güç verecek, uçağımız gökyüzünde özgürce uçacak. TUSAŞ, TRMOTOR ve projede yer alan bütün firmalarımıza başarılar diliyorum.”

Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan TUSAŞ Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil:

“Milli Muharip Uçak ülkemizin sadece muharebe uçağı ihtiyacını karşılamayacak. MMU aynı zamanda yeni nesil hava araçları üretebilmemiz için gerekli olan tüm yapıları da ülkemize kazandıracak ve havacılık sanayinin gelişmesi için katalizör görevi üstlenecek. Bugün TRMOTOR ile vardığımız anlaşma Türkiye’nin havacılık tarihinde yeni bir sayfa açmak için önemli bir adım olacak. Yerli ve Milli 5’inci nesil savaş uçağımızın özgün ve yerli bir güce kavuşması için yeni bir adım atıyoruz. Başta savunma sanayimiz olmak üzere tüm milletimize hayırlı olsun” dedi.

TRMOTOR adına değerlendirmelerde bulunan TRMOTOR Genel Müdürü Dr. Osman Dur;

“Hava araçları motorları ve güç sistemleri, teknolojik ve stratejik anlamda Ülkemiz için oldukça kritik ve vazgeçilmez teknolojilerdir. Aynı zamanda malzeme, tasarım ve üretim anlamında; insan kaynağı ve teknoloji açısından kritik birikimler gerektirmektedir. Bu bilinçle, tasarım kabiliyetine sahip özgün hava araçları motorlarını geliştirmek üzere kurulan TRMOTOR, bir taraftan MMU özgün motoru için çalışmalarına devam ederken, diğer taraftan da bugün APU ve ATSS geliştirme projelerini başlatmıştır. Türkiye, bu zamana kadar yetiştirdiği insan kaynağı, mühendislik ve danışmanlık firmaları, üniversiteleri ve uluslararası işbirlikleri ile bu teknolojilere sahip olacak güçtedir. Bu hafta açıklanan Milli Uzay Programı ile havacılık, uydu ve uzay alanındaki çalışmalar da bu teknolojilerin geliştirilmesine ivme ve güç kazandıracaktır. Hiç şüpheniz olmasın ki! Uydu, uzay ve kara araçlarında olduğu gibi hava araçlarında da tamamen bağımsız, yerli ve milli motorlara sahip olacağız” dedi.

MMU motorunun ilk ateşlemesi 2027’de

Mavera Vakfı ile Bilişim İnovasyon Derneği’nin birlikte düzenlediği TeknoGündem programına konuk olan TRMOTOR Genel Müdürü Dr. Osman Dur, Millî Muharip Uçak (MMU) projesi kapsamında, uçakta kullanılacak olan yardımcı güç ünitesinin TRMOTOR tarafından geliştirileceğini duyurmuştu.

Millî Muharip Uçak’ın turbo motorunun çalıştırılabileceği tarih hakkında da yorum yapan Dr. Osman Dur konuyla ilgili olarak, “Ben, eğer bir aksilik olmazsa, herhangi bir strateji değişikliğine gidilmezse Milli Muharip Uçak’ımızın turbo motorunun ilk ateşlemesini 2027’de yaparız diye düşünüyorum. Planımız bu şekilde ve kurgumuzu ona göre yapıyoruz.” demişti.

Yardımcı güç ünitesi ne işe yarar?

Yardımcı güç ünitesi genellikle uçaklarda bulunmakla birlikte bazı büyük kara taşıtlarında da bulunmaktadır ve ana amacı, aracın güç kaynaklarının devre dışı kalması sonrasında araç için gerekli olan enerjinin sağlanmasıdır. Bir uçak yerdeyken yardımcı güç ünitesini motor çalıştırma ve iklimlendirme için kullanabilir. Havada olan bir uçak ise ihtiyaç halinde, yardımcı güç ünitesinden yedek elektrik kaynağı olarak faydalanabilir.

Defence Turk Dergisinin 2. sayısı çıktı. Dergiye ulaşmak için tıklayınız.

İlgili Olarak:

Yerli uçak motoru için HAVELSAN ile TR Motor iş birliği anlaşması yaptı

Millî Muharip Uçağın Ön Tasarım Gözden Geçirmesi Nisan 2021’de başlıyor

Salih Kıvrak

Çukurova Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği öğrencisi.

Savunma sanayii takipçisi.

Motosiklet ve Adanaspor tutkunu.