ABD, NASA ve SpaceX ile mürettebatlı uzay programlarına tekrar başladı

NASA ve SpaceX tarafından, 30 Mayıs 2020 tarihinde ABD topraklarından uzaya yeniden insan gönderileceği duyurulmuştu. Falcon 9 roketiyle ISS’ye (Uluslararası Uzay İstasyonu) gerçekleşen fırlatmada Crew Dragon mürettebatını NASA astronotlarından Douglas G. Hurley ve Robert L. Behnken oluşturuyor. Astronotlar en fazla 4 en az 2 ay olmak kaydıyla ISS de kalacak. Belirleyici ana faktör ise Crew Dragon kapsülünün teknik durumu.

NASA’nın Youtube kanalı üzerinden canlı olarak aktarılan fırlatma gerçekleştirildi. Docking olarak bilinen kapsülün ISS’e kenetlenmesi ise 31 Mayıs tarihinde TSİ 17.27’de gerçekleşecek.

Dragon, 8 metre yüksekliği, 4 metrelik çapıyla 7 kişilik bir mürettebatı ve ISS için gerekli kargo paketlerini taşıyabilecek kapasitede. Tasarımı incelendiğinde, dokunmatik yüzeyleri ve mevcut otonom kenetlenme sistemleri ile de bilim kurgu filmlerini aratmayan bir kapsül.

Yeni bir Challenger kazasının önüne geçilmek isteniyor

Crew Dragon kapsülü, şirkete ait Cargo Dragon kapsülünde bulunmayan emergency abort system olarak bilinen acil durumlarda mürettebatı kurtarmak için tasarlanmış bir sisteme sahip. Bu sistem sayesinde roketin yükselme fazında meydana gelebilecek olası kazalarda mürettebatın kurtarılması hedeflenmekte.

1986 yılında gerçekleşen Challenger kazasında 8 insan hayatını kaybetmiştir. Tüm Dünya’nın televizyon ekranlarında şahit olduğu bu kaza, ABD’nin insanlı uzay programlarına halkın büyük tepki göstermesine sebep olmuştur.

Neden ABD için önemli?

2011 yılından bugüne ABD tarafından düzenlenen uzay uçuş programlarında fırlatıcı üs olarak Rusya Uzay Ajansı’na ait olan Kazakistan’da bulunan Baykonur Üssü kullanılıyor. ABD her fırlatmada Rusya’ya astronot başına 70-90 milyon Dolar arasında bir ücret ödüyor. Uzay yarışında sıkı bir rekabet içerisinde olan ABD ve Rusya, projelerin gerçekleştirilmesi konusunda da ta’bi sorunlar yaşıyordu.

Bu sebeplerden dolayı ABD için büyük önem taşıyan projenin başarısı iki ülke arasındaki yarışı da körükleyecek.

Fırlatma ve kenetlenme anına ilişkin infografik

1986 Challenger ve 2003 Columbia kazalarına ek olarak 2010 yılına kadar NASA tarafından gerçekleştirilen mürettebatlı fırlatma programlarının maliyeti ve iş gücü göz önüne alındığında, bu işi NASA’nın tek başına yapmasının verimsiz olduğunun farkına varılması sonucu alınan kararla, CCP (Commercial Crew Program) olarak bilinen uzay çalışmalarında kamu-özel sektör işbirliğine adım atan bir program duyuruldu. Program kapsamında başvuran özel şirketler çok çeşitli testlere tabi tutuldu. Ve bugün gelinen noktada son aşamaya SpaceX ve Boeing kaldı.

Mürettebatın dönüşüne ilişkin infografik

Mart 2019’ta gerçekleşen birinci deneme uçuşundan mürettebatlı bir uçuş olması yönüyle ayrılan bu uçuşun başarıyla sonuçlanması sebebiyle SpaceX, bu sektörün ilk özel şirketi oldu.

Liftoff! pic.twitter.com/DRBfdUM7JA

— SpaceX (@SpaceX) May 30, 2020

Ayrıca ABD’nin, insanlı uzay uçuşlarında bağımlı kaldığı Rusya’dan bağımsız hareket edebilir hale gelmesi öngörülüyor. 2011 yılından bugüne ABD, ISS’ye göndermek istediği her astronot için Rusya’ya 70-90 milyon Dolar arasında ödeme yapıyor. Görevin başarısız olması durumundaysa bu zorunluluğun bir süre daha devam edeceğini söylemek zor değil.

Bir diğer farklı olayı ise mürettebatı fırlatma rampasına götüren araçlarda görüyoruz. NASA’nın burada geleneksel minibüsleri kullanmak yerine Tesla Model X araçlarını kullanacağını görüyoruz.

Mürettebatı da gördüğünüz bu fotoğrafta kıyafetlerde oldukça dikkat çekici. Uzayda araç içi kullanıma eskisinden daha elverişli olan bu kıyafetlerde konsept için özel tasarlandı. Ayrıca Musk bu kıyafetlerin, özel tasarımların insanları uzay turizmine özendireceğini düşünüyor.

NASA bu uçuşta farklı olarak, geleneksel köfte logosunu tek başına kullanmıyor. Yanına görselde de görülen, solucan logosunu ekliyor. Solucan logo uzun zamandır var olmasına rağmen tercih edilmediği için kullanılmadı.

Görselin sağ üstünde yer alan, astronotların Dünya üzerindeki son adımları olarak nitelendiren, mürettebat erişim kolu konsepte uygun yeni tasarımı ile dikkat çekiyor. Görünen o ki NASA bu görevi başarıyla sonuçlandığı takdirde kendine yeni bir kilometre taşı belirlemiş olacak.