ABD’den Ukrayna’ya AMRAAM hava-hava füzesi tedariki

ABD Savunma Bakanlığı, Raytheon Missiles and Defense ile Ukrayna’ya gönderilmek üzere AMRAAM füzesi tedariki anlaşması imzaladı.

ABD Savunma Bakanlığı, ABD merkezli Raytheon Missiles and Defense ile Ukrayna’ya gönderilmek üzere AMRAAM hava-hava füzesi tedariki anlaşma imzalandı. İki taraf arasında yapılan anlaşmanın değeri ise 192 milyon dolar olarak açıklandı. Füzelerin 29 Kasım 2024’e kadar Ukrayna’ya teslim edilmesi hedefleniyor. Haziran ayında Raytheon, ABD Hava Kuvvetleri ile AIM-120 D-3 ve C-8 AMRAAM füzelerinin tedariki için ise 1.15 milyar dolarlık bir sözleşme imzalamıştı.

AMRAAM füzesi

ABD’li Raytheon şirketi tarafından geliştirilen AMRAAM füzesinin adı Gelişmiş Orta Menzilli Hava-Hava Füzesi (Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile – AMRAAM) anlamına gelmektedir.

AMRAAM füzesi “Beyond Visual Range” yani kısaltması BVR olarak bilinen “Görüş Ötesi Menzil” kapsamında bulunan hedeflere karşı kullanılmak üzere geliştirilmiştir. ABD’nin halihazırda kullandığı ana BVR füzesi, ABD’nin yanı sıra Türkiye dahil bir çok NATO veya NATO dışı ABD müttefiki ülkesi tarafından kullanmaktadır.

AMRAAM füzesi isminden de anlaşılacağı üzere hava-hava görevleri için tasarlanmıştır. Ancak NASAMS sistemi örneğinde görüldüğü üzere karadan havaya konfigürasyonda bir hava savunma füzesi olarak kullanılabilmektedir.

AIM-120 AMRAAM serisi füzelerin menzili ile ilgili çeşitli açıklamalar bulunmaktadır. Ancak AIM-120 serisi ile ilgili menzil değerleri üretici firma tarafından resmi olarak açıklanmamıştır. AIM-120D’nin 160 km’ye kadar menzile ulaşabildiği iddia edilse de bunu doğrular bir kanıt bulunmamaktadır. AMRAAM’ın menzili ile ilgili verilen her değer şüphelidir.

AMRAAM füzelerin kullanım alanları

Farklı çeşitleri olan ve 30 yıla yakın bir süredir hizmet veren AMRAAM füzesinin gelişimi halen devam etmektedir. AMRAAM füzesi ile 4200‘ün üzerinde test atışı yapılmış ve operasyonel olarak çeşitli hava araçları düşürülmüştür. Türk Hava Kuvvetleri de AMRAAM füzesini ile çeşitli hedeflere karşı azami başarı ile kullanmıştır.

Bu hususta Bahar Kalkanı Harekatı da güzel bir örnek olarak karşımıza çıkmaktadır. Bahar Kalkanı Harekatı’nda Türk Hava Kuvvetleri tarafından düşürülen 2 adet Su-24 savaş uçağı ve bir adet L-39 hafif taarruz uçağının sınırın Türkiye tarafından AMRAAM füzeleri ile 30-45 km ve üstü mesafeden vurulduğu tahmin edilmektedir. Bu atışlarda AIM-120C7 füzelerinin link kabiliyetinin de kullanıldığı ve hasım uçakların tespiti için Barış Kartalı HEİK uçaklarının kullanıldığı tahmin edilmektedir.

ABD ve Türkiye dahil 37 ülke tarafından kullanılan AMRAAM füzesi F-15 -16, F / A-18, F-22, Typhoon, Gripen, Tornado ve Harrier uçaklarına entegre edilmiştir. AIM-120C5 ve AIM-120C7 füzeleri F-35’e entegre edilmiştir. Türk Hava Kuvvetleri envanterinde bu füzenin AIM-120B ve AIM-120C-7 modelleri bulunmaktadır.

AMRAAM aktif radar güdümlü bir füzedir. Deniz platformlarında kullanılacak olan ESSM Block II hava savunma füzesi de AIM-120C AMRAAM füzesinin aktif arayıcı başlığını taşımaktadır. İki füzenin de geliştiricisi ve üreticisi (ESSM NATO Konsorsiyumu tarafından üretilmektedir) olan Raytheon bu sayede hem geliştirme hem de üretim maliyet ve sürelerinden tasarruf etmiştir.

İlgili Olarak

Bronetehnika’dan Ukrayna Ordusu’na 122 mm’lik mühimmat teslimatı

Almanya’ya AIM-120C-8 AMRAAM füzelerinin satışı onaylandı

Eren Yiğitoğlu

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Tarih Bölümü öğrencisi. Tarih, uluslararası ilişkiler ve savunma sanayii araştırmacısı