Ader Savunma ile Söyleşi: Atmaca'dan ZAHA'ya Türk Savunma Sanayiinin hizmetinde

Defence Turk, Türk Savunma Sanayiine kritik alanlarda millî imkanlarla çözümler ve hizmetler sunan Ader Savunma’nın Genel Müdürü Sarp Keskin ile söyleşi gerçekleştirdi.

Ader Savunma tarafından Türkiye’nin önde gelen savunma ve havacılık sanayii kurumlarına; ASELSAN, ROKETSAN, FNSS, Nurol, MKE, Turkish Technic, TÜBİTAK, BMC, Otokar vd. onaylı tedarikçi olarak hizmet verilmektedir. ASELSAN’da Sarp UKSS, ADOP, HERİKKS; ROKETSAN’da Atmaca, Teber, OMTAS; FNSS’te ZAHA ve STA başta olmak üzere bir çok projede geliştirilen ana ve alt sistemlerin yüzey işlemleri eş zamanlı olarak Ader Savunma tarafından gerçekleştirilmektedir. Ader Savunma aynı zamanda Türkiye’nin en büyük sanayi kümelenmesi olan SAHA İstanbul üyesidir.

Defence Turk: ADER Savunma, savunma sanayii sektöründe hangi ürünler için kaplama ve boya hizmeti veriyor?

Sarp Keskin: “Ader Savunma, 2015 yılından itibaren, savunma sanayiinde farklı ölçekte bir çok projede yer aldı. Yerli sanayimizin projelerinde kullandığı en basit civatadan, komple askeri araçların boyanıp kamuflaj uygulanmasına, zırh sistemlerinden radar sistemlerine, özel silah kaplamalarından sahada yerinde onarım projelerine kadar çok farklı kulvarlarda hizmet vermekteyiz.

Bugün itibariyle 115 kişilik bir ekiple savunma sanayiinin yüzey işlemleri konusunda önemli bir çözüm ortağıyız. Özellikle kompleks ve çok parçalı yapılar, büyük boyutlu sistemler ve özel fonksiyonel yüzey işlemlerinde yoğun iş birliğimiz söz konusu.

Bunun yanı sıra, bir çok projeye, projenin tasarım aşamasından itibaren, yüzey işlemlerinin tasarımı konusunda destek veriyoruz. Bu konu oldukça önemli çünkü yakın zamana kadar kaplama ve boyanın sistemlerin bütününe olan etkisi konusunda bu kadar bilinç yoktu. Şimdi, tasarım aşamasından itibaren, yüzey işlemin de sistemin kritik bir parçası olduğu bilinci oluşmaya başladı. İlk aşamada yapılan bir çok müdahale, sistemin hem üretim süreçlerini daha verimli hale getiriyor hem de performansını artırıyor. Bu iş birlikleri bizim için oldukça önemli.”

Defence Turk: Askeri standartlardaki boyama işlemlerinin zorlukları nelerdir?

Sarp Keskin: “Askeri sistemler, ne zaman ne koşulda ihtiyaç duyulacağını bilmediğimiz, fakat ihtiyaç halinde koşulsuz çalışması gereken sistemler. Bu nedenle askeri standartlar bizim için zorlu testler ve adedine bakmaksızın her parçanın mutlak uygunluğu demek.

Kaplama işlemlerimizde yeri geldiğinde, montaj toleranslarına göre 1-2 mikron mertebesinde hassasiyetler ile çalışmamız gerekiyor. Aynı şekilde boya uygulamalarında, sistemlerin kullanılacağı koşullara uygun olarak, çok farklı tiplerde, çok özel boyalarla yine çok hassas toleranslar içerisinde çalışmamız gerekiyor. İşlem gören bir parça, tesisimize girdiği andan, son kullanıcıya teslim edildiği âna kadar azami özen ile korunmalı ve tüm aşamalardan sorunsuz geçmeli. Bizim işimizde yapılan olası hataların dönüşü çok zordur, hatta kimi zaman malzemenin kullanılamaz hale gelmesi noktasına kadar gider. O yüzden bütün ekiplerimiz sürekli eğitim altındadır ve yapılan işin önemine dair farkındalık yaratılmaktadır.”

Defence Turk: Ülkemizde kaplama ve boyama teknolojileri dünyaya kıyasla ne durumda?

Sarp Keskin: “Yüzey işlem teknolojileri ne yazık ki nispeten zayıf kaldığımız bir konu. Uzun yıllardır kullanılmakta olan standart kaplama ve boya tiplerinde başarılı olduğumuz söylenebilir. Fakat yeni nesil teknolojiler konusunda oldukça geriden geliyoruz. Tabii ki bunun birden fazla sebebi var. Özellikle ana sanayi firmalarının bu alandaki destek ve teşviği sektörün geleceği için önem arz etmekte. Ar-Ge teşviklerini ve akademi-sanayi iş birliğini bu noktada çok önemsiyoruz. Maddi kaynaklar, nitelikli personel, laboratuvar ve test alt yapısına erişim gibi noktalarda bu destekler çok önemli.

Yeni teknolojilere ilerleyebilmemiz için, ana sanayi ile ürün tasarım aşamasından itibaren birlikte hareket etmek önemli. Ürünlerin yüzey işlemleri noktasında nasıl sorunların yaşandığı, ne gibi ihtiyaçların olduğu, hangi noktalarda katma değer sağlanabileceği birlikte tespit edilip, buna özel çözümler üzerine çalışılması gerekmekte.”

Defence Turk: ADER Savunma bu hizmetlere yönelik hangi firmalara ne gibi önemli hizmetler veriyor? Örnekler verebilir misiniz?

Sarp Keskin: “Ader Savunma, Aselsan, Roketsan, FNSS, Nurol, MKE, Turkish Technic, Tübitak, BMC, Otokar gibi savunma sanayiinin ana firmalarına onaylı tedarikçi olarak hizmet vermekte. Bunun yanı sıra, kendi ürünlerini tasarlayan ve üreten 50’nin üzerinde firma ile millîleştirme projelerinde iş birliği yapmaktayız. Bu konu bizim için çok önemli ve millîleştirme projelerine özel önem vermekteyiz.

Proje bazlı olarak düşünüldüğünde, Türk savunma sanayiinin göz önünde olan neredeyse tüm projelerinde payımız olduğunu söyleyebiliriz. Bir çok projede ana sanayinin güven ve takdirini kazanarak kendi branşımızda tek kaynak olarak faaliyet göstermekteyiz.

ASELSAN’da Sarp UKSS, ADOP, HERİKKS; Roketsan’da Atmaca, Teber, OMTAS; FNSS’de ZAHA ve STA başta olmak üzere sayamayacağımız kadar çok projeye ait parçaların yüzey işlemleri eş zamanlı olarak sürdürülmekte.”

Defence Turk: Yeni yatırım planlarınız var mı? Var ise hangi alanlarda yatırım yapmayı planlıyorsunuz?

Sarp Keskin: “Kurulduğumuz günden beri yatırıma hiç ara vermedik. Bu konuda ana sanayimize güvendik ve onların projeleri için gelecekte oluşabilecek ihtiyaçlar doğrultusunda hep bir adım önden giderek yatırımlarımızı sürdürmeye çalıştık. Şu anda ağırlıklı olarak, ülkemizde yapılmayan, fakat özellikle elektronik ve uzay teknolojilerimizin gelişmesiyle ihtiyaç duyulacağını düşündüğümüz bazı özel yüzey işlemler üzerine çalışıyoruz ve bu yatırımlarımızı da en kısa sürede hayata geçireceğiz.

Bunun yanı sıra, tam olarak bir yatırım denilemese de, sektöre nitelikli iş gücünün kazandırılması anlamında bir eğitim iş birliği projemizi de çok yakında paydaşlarımızla paylaşmayı umuyoruz.”

Defence Turk: Doğru yöntem ve gerekli kalitede uygulanmayan boya ve kaplama işlemleri ne gibi problemlere neden oluyor?

Sarp Keskin: “Kaplama ve boya birden fazla amaçla uygulanıyor. Görsel sebepler ve korozyona karşı direnç sağlanmasının yanı sıra, ısı dayanımı, elektrik iletkenliği, aşınma direnci gibi bir çok fonksiyonel amaç da yüzey işlemler ile sağlanabilmekte.

Askeri ürünler, çok farklı çevresel koşullar altında hizmet veriyor. Sahra şartlarında, denizin ortasında, çok yüksek veya düşük sıcaklıklarda, yağmurun, karın, çamurun altında çalışıyor bu sistemler.

Sağlıklı uygulanmayan yüzey işlem, parçaların hızlı bir şekilde yıpranmasına, korozyona uğrayarak işlevlerini yitirmesine, mekanik dayanımlarının azalmasına sebep olabilmekte. Bunun dışında, gerekli fonksiyonel özelliklerin sağlanamadığı durumlarda, sistemlerin çok daha verimsiz çalışması hatta çalışmaması noktasına kadar gidebilen olumsuzluklar görülebilir.

Bu noktada, doğru ham madde seçiminden başlayan ve en üst seviyede uygulanan işçilik ile devam bir sürecin yüzde yüz kontrol altında uygulanması bu problemlerin yaşanmaması adına büyük önem arz etmekte.”

Defence Turk: Savunma sanayiinin ve yüzey işlem sektörünün geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Sarp Keskin: “Bulunduğumuz coğrafya göz önünde bulundurulduğunda, savunma sanayii ülkemiz için giderek daha stratejik bir rol oynamakta. Uzun yıllar gerçekleştirilememiş olan çok sayıda proje sırada ve bunlar en hızlı şekilde hayata geçirilmeli. Tabii buradaki en kritik konu, millîleştirme projelerinin çok hızlı ve sağlıklı bir şekilde tamamlanması. Doğru planlama ile sınırlı kaynakların en verimli ve kritik projelere aktarılması önem arz etmekte. Başarı çok sayıda proje, çok sayıda ürün demek değil, ihtiyaç olan kritik ürünler demek. Bunlara yoğunlaşmamız şart.

Yüzey işlem sektörü de büyüyen bu alana eşlik etmek durumunda. Özellikle ihracata yönelik projeler arttıkça, doğru tasarlanmış ve uygulanmış yüzey işlemin değeri daha da anlaşılacak. Teslimat süreçleri, daha ağır testler, lojistik desteğin daha zor olması gibi faktörler göz önüne alındığında, bu projelerde en ufak hataya yer olmayacak.

Sektörümüzün en büyük sorunu olan nitelikli ve devamlı iş gücü konusunda da bahsettiğim üzere çok güzel projeler hazırlıyoruz. Hem sektörün ihtiyaçlarını karşılayacak, hem de ülkemiz nitelikli istihdamına katkıda bulunacak olmak bizler için ciddi bir sorumluluk.”