Çin’den ABD’li savunma şirketlerine yaptırım

Çin, ABD’nin Tayvan’a yaptığı son silah satış kararını gerekçe göstererek beş ABD merkezli savunma firmasına yaptırım uygulayacağını duyurdu.

Yaptırım kararı, ABD’nin bir hafta içinde seçimlerin yapılacağı Tayvan’a yönelik 300 milyon dolarlık askeri yardıma onay vermesinin ardından geldi. Duyuru, Tayvan’ın 13 Ocak’ta başkanlık ve parlamento seçimlerini yapmaya hazırlandığı bir dönemde yapıldı. ABD’nin Tayvan’a silah satışı Pekin ve Washington arasında sık sık gerginlik kaynağı olmaktadır.

Çin, demokratik olarak yönetilen Tayvan’ı kendi toprağı olarak görmekte, Tayvan hükümeti ise bu iddiayı reddetmektedir. Geçtiğimiz günlerde ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından Tayvan’ın taktik bilgi sistemlerinin bakımına yardımcı olacak 300 milyon dolarlık (236 milyon sterlin) bir ekipman satışını onaylamıştı.

Çin Dışişleri Bakanlığı 7 Ocak 2024 günü yaptığı açıklamada, “ABD tarafından atılan bu vahim yanlış adımlara yanıt niteliğinde” olduğunu söyledi. Açıklamada ayrıca son silah satışlarının “Çin’in egemenliğine ve güvenlik çıkarlarına ciddi zarar verdiği, Tayvan Boğazı’ndaki barış ve istikrarı baltaladığı” belirtildi.

Yaptırım uygulanan şirketlerin ise BAE Systems Land and Armament, Alliant Techsystems Operation, AeroVironment, ViaSat ve Data Link Solutions olduğu açıklandı. Dışişleri Bakanlığı, Çin’in söz konusu şirketlerin mal varlıklarını donduracağını ve Çin’deki kişi ve kuruluşların bu şirketlerle ilişki kurmasını yasaklayacağını açıkladı.

Pekin, adanın Çin ile ilişkilerini yeniden tanımlayabilecek seçimler öncesinde Tayvan üzerindeki baskısını arttırdı. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, yıllık yeni yıl konuşmasında Tayvan’ın Çin ile “kesinlikle yeniden birleşeceği” iddiasını yineledi. Ayrıca Tayvan’ın “aynı ailenin” bir parçası olduğundan bahsettiği geçen yılki mesajından daha güçlü bir ton kullandı.

Çin, kendi kendini yöneten 23 milyonluk adayı, eninde sonunda Pekin’in kontrolü altına girecek ayrılıkçı bir eyalet olarak görürken Tayvan, kendi anayasası ve demokratik yollarla seçilmiş liderleriyle kendisini Çin anakarasından ayrı görmektedir.

İlgili Olarak

Çin’den Tayvan helikopterini çalmak için girişim

Çin’den Tayvan’a yönelik askeri tatbikat

Olgun Yılmaz

Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümü öğrencisi.  Uluslararası İlişkiler ve Savunma Sanayii araştırmacısı.