COVID-19'un Türkiye ve küresel savunma ve havacılık sanayiisine etkileri

Çin’den başlayarak tüm dünyaya yayılan Corona virüsünün ülkelere uğrattığı zarardan, Savunma ve Havacılık Sanayii sektörü de payını aldı. Binlerce insanın ölümüne neden olan virüs nedeniyle üretim, tedarik, fuar ve anlaşmalar kesintiye uğradı.

Arz tarafındaki şoklar belki de salgının savunma sektörü üzerindeki etkisinin en görünür etkilerindendir. Virüsten kötü etkilenen ülkelerde veya etkilenen ülkelerde bulunan tedarik zincirlerine bağımlı olan şirketler virüsün kurbanlarıdır. Şu an virüsün merkezi olarak anılan Avrupa’da ciddi aksaklıklar yaşanmış durumda. İtalya’da Fincantieri, İspanya’da Navantia gibi gemi inşa eden şirketler, birçok projeyi durdurma kararı aldı. Avrupa’daki birçok savunma şirketi kısmi veya tamamen durdurma kararı aldığı projelerden dolayı üretim kuyrukları ve teslimatlarında dengesizlikler yaşayacak.

Büyük Savunma Şirketleri

Bütün dünyayı derinden etkileyen Corona virüsü, savunma sanayii devlerinin hisse senetlerini de vurdu. Lockheed Martin, Leonardo gibi şirketlerin hisse senetlerinde ciddi düşüşler yaşandı. Bazı savunma şirketlerinin hisseleri son beş yıldaki en düşük fiyatlarla işlem görüyor. Bu durum endişe verici bir durum sergiliyor. Özellikle ikincil piyasaları henüz etkilememiş olsa da dolaylı sonuçları ciddi problemler doğurabilir. Yatırımlarını finanse etmek için hisse ihraç etmeyi planlayan şirketler, şu anki zararlı tabloda bu düşünceleri ertelemek durumunda kalacaktır. Şirketler için bir diğer endişe verici durum ise; bazı kuruluşlar ucuz hisseler satın alarak bazı şirketler üzerinde kontrol kaybı veya devralma yaşamasına neden olabilir. Savunma şirketleri, bu tür olayların yaşanmaması için kendi hisse senetlerini geri alma yoluna gidebilir. Fakat bu durum firmanın daha fazla masraf yapması ve belki de tam ihtiyaç duyduğu zamanlarda likidite kaybı yaşamasına neden olacaktır.

Türkiye’de Corona Etkisi

Savunma ve Havacılık Sanayii sektörü, 2020 yılının ilk çeyreğindeki ihracat rakamlarına bakarak incelendiği zaman bir önceki yıla oranla hacminin azaldığı görünüyor. Virüsün ülkemizde yayılmaya başladığı Mart ayı tek olarak incelendiğinde ise Corona’nın olumsuz etkisi netlik kazanıyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine bakıldığı zaman Savunma ve Havacılık Sanayii sektörü, 2019 yılının ilk çeyreğinde 614.718 Milyon $ olarak gerçekleşmişken bu rakam, 2020 yılının ilk çeyreğinde 482.676 Milyon $’a gerilemiş bulunuyor. 2020 ve 2019 ilk çeyrekleri arası bir karşılaştırma yapmamız gerekirse -21.5% oranında bir düşüş yaşandığını gözlemlenmektedir. Sadece Mart ayının verilerine bakıldığında ise; 2019 yılı 282.563 Milyon $ olan Mart ayı ihracat hacmi, 2020 yılında 141.817 Milyon $’a gerilemiş durumda. Bu da her iki yıl arasındaki Mart ayı değişim oranının -49,8% gibi bir rakamla neredeyse yarı yarıya düştüğünü göstermektedir.