Endonezya Genelkurmay Başkanı Moeldoko, Güney Kore ve Endonezya savaş uçakları (KFX/IFX) iş birliği programının geliştirilmesinin sürdürülebilirliğine ilişkin üç ana konuyu özetledi: fikri mülkiyet hakları, anlaşma ve pazarlama hakları. Antara News tarafından yapılan habere göre Savunma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal Kalkınma Planlama Ajansı ile yaptığı toplantıda konuşan Moeldoko, iş birliği programının takibinin ciddi şekilde düşünülmesi çağrısında bulundu.
Moeldoko’ya göre her iki ülke arasındaki iş birliğini sürdürmek amacıyla bu üç soruna acil çözüm gerekiyor. Bu bağlamda Moeldoko, “Bu iş birliği, Endonezya ile Güney Kore arasındaki siyasi ilişkilere zarar verdi. Bunu ciddiye almalıyız.” dedi.

Moeldoko, ikili iş birliğinin uyumlaştırılmasının yanı sıra savaş uçağı projesine teknoloji transferinin de dahil olduğuna dikkat çekti. “Bu proje insan kaynaklarımızın geliştirilmesine yardımcı olabilir. Yerli mühendislerimiz daha ileri teknolojiye hakim olabilir.” dedi ve daha önce Endonezya ve Güney Kore’nin 8 milyar dolar civarında bir KFX/IFX geliştirme projesi üzerinde anlaştığını belirtti.
KFX projesi ile Güney Kore 120 adet, Endonezya ise 48 adet savaş uçağı tedarik edecek. Yapılan anlaşmaya göre Endonezya, proje giderlerinin yüzde 20’sini karşılayacaktı. Ancak Moeldoko, projenin maliyet payı tahsisinin ertelendiğini ve bu sorunun çözülmesi için yeniden müzakere edilmesi gerektiğini belirtti.
Zaman çizelgesine göre savaş uçağı projesine ilişkin mühendislik, üretim ve geliştirme 2026 yılında tamamlanacak. Ancak Endonezya’nın maliyet payı ödemelerini geciktirmesi nedeniyle bu takvime uyulamıyor. 5 Ekim 2023 tarihinde savaş uçaklarının geliştirilmesinde iş birliğinin devamını görüşmek üzere Güney Kore Savunma Bakanı ile bir araya gelmeyi planlayan Moeldoko, “Başlangıçta bu programa çok hevesliydik. Sonra yine biraz şüpheci ve hevesli olduk. Maalesef devlet maliyesiyle ilgili başka planlar da var.” dedi.
BAE, Endonezya’nın yerini almak istiyor
Forbes kaynaklı habere göre Güney Kore Ulusal Güvenlik Ofisi, Birleşik Arap Emirlikleri’nin Tawazun Ekonomi Konseyi’nden KF-21 savaş uçağının gelişimi konusunda doğrudan iş birliğine olan ilgisini özetleyen bir niyet mektubu almıştı. Bu bağlamda BAE’nin Endonezya’nın programa yaptığı yatırımın yerini alabileceğini öne sürdüğü iddia edilmişti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nin KF-21 Boramae savaş uçağı geliştirme programında Güney Kore ile iş birliği yapmaya ilgi gösterdiği ve projenin potansiyel üçüncü üyesi olabileceği aktarılmakta. Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya’nın projedeki ödenmemiş yaklaşık 750 milyon dolarlık payını ödemeyi teklif ederek projenin bir parçası olmayı amaçlıyor.
Yonhap Haber Ajansı’na göre Endonezya, projeye 7.6 milyar dolar ile katkıda bulunarak proje maliyetinin %20’sini üstlenme sözü vermişti. Ancak Endonezya, 2017’den beri ödemelerde geri kalmaya başladı. Daha önceden KF-21’in 5. Prototipin proje ortağı olan Endonezya’ya teslim edileceği açıklanmıştı lakin Endonezya’nın üzerine düşen miktarı yıllardır ödemediği için uçağın Endonezya’ya teslim edilmeyeceği de belirtilmişti.
İlgili Olarak
Gaziantep Makine Mühendisliği Bölümü öğrencisi. Savunma Sanayii ve Uluslararası İlişkiler Meraklısı