Eurofighter Typhoon üretimi Birleşik Krallık’ta durdu

Birleşik Krallık, Eurofighter Typhoon savaş uçağı üretimini yeni sipariş eksikliği nedeniyle durdurdu.

Unite sendikasının 7 Temmuz Pazartesi günü yaptığı açıklamaya göre, mevcut siparişlerin sona ermesi ve henüz yeni yurt içi veya yurt dışı sözleşmelerin imzalanmaması nedeniyle, Eurofighter Typhoon’un son montajı BAE Systems’ın Lancashire’daki Warton tesisinde durduruldu. BAE Systems, Warton’daki yüzlerce çalışanı şirketin diğer tesislerine veya Kraliyet Hava Kuvvetleri üslerine yeniden yerleştirdi.

Söz konusu hamle, yeni nesil savaş uçağı programı GCAP’ın (Global Combat Air Programme) önümüzdeki 10 yıl içinde üretime girmesine kadar istihdamın ve endüstriyel kabiliyetin sürdürülebilmesi için Birleşik Krallık hükümetinin en son “T5” yükseltmesi de dahil olmak üzere Tranche 4’ü taahhüt etmesi yönünde sendikalar ve sektör temsilcilerinden gelen baskıların arttığı bir dönemde geldi.

Unite Genel Sekreteri Sharon Graham hükümetin tedarik konusundaki tutumunu eleştirerek Birleşik Krallık savunma sanayii istihdamını destekleme konusundaki kararlılığını sorguladı. Graham, “BAE Systems’deki ve tüm Birleşik Krallık savunma ve imalat sektöründeki işçiler, Warton’daki Typhoon nihai montaj üretiminin sona ermesine bakacak ve savunma harcamalarını ‘İngiliz büyümesine, İngiliz istihdamına, İngiliz becerilerine, İngiliz inovasyonuna’ dönüştürmeyi vaat eden bir hükümetin buna nasıl izin verdiğini soracaktır.” dedi.

Sendika, Japonya ve İtalya ile ortaklaşa geliştirilen GCAP programının hız kazanacağı bir dönemde vasıflı işçilerin Warton’dan uzaklaştırılmasının Birleşik Krallık’ın sanayi temelini aşındırma riski taşıdığı uyarısında bulundu. Ayrıca konuyla ilgili Graham, “Geleceği planlamak ve kalifiye işçilerin yeni nesil savaş uçaklarını üretmeye hazır olmalarını sağlamak yerine, bu beceriler solmaya ve ölmeye başlarken elleri kolları bağlı oturmaktan memnun görünüyorlar.” dedi.

Bu çerçevede Unite, Savunma Bakanlığı’na, eskiyen Kraliyet Hava Kuvvetleri uçaklarının yerini almak üzere modernize edilmiş Eurofighter’lar için sipariş vermesi çağrısında bulunuyor. Graham, “Savunma Bakanlığı, Eurofighter Typhoon’a olan bağlılığını acilen en yeni, son teknoloji Tranche 5 Typhoon’lar için bir siparişle duyurmalıdır. Bunun yapılmaması bir nesil havacılık çalışanını yok edebilir ve ulusal bir kendine zarar verme eylemi anlamına gelecektir.” ifadelerini de kullandı.

Unite sendikasının Ulusal Havacılık ve Uzay Sorumlusu Rhys McCarthy ise, hükümetin üretim açığını kapatmak için potansiyel ihracat siparişlerine bel bağlamasının yanlış olduğunu savunarak açıklamalarında şu ifadelere yer verdi:

“Hükümet, ihracat siparişlerinin GCAP programına kadar olan boşluğu doldurabileceğini öne sürdü ancak hiçbiri gelmedi. Hükümetin uçağa kendi başına satın alacak kadar güvenmediği ama yabancı ülkelerin satın almasını beklediği düşünülürse bu pek de şaşırtıcı değil.”

McCarthy, acil bir sipariş verilmemesi halinde, Birleşik Krallık’daki havacılık ve uzay tedarik zincirinin geneline yayılacak bir aksaklık yaşanacağı uyarısında bulunarak, “Bu, Lancashire’daki havacılık ve uzay işgücüne ve binlerce işi destekleyen Birleşik Krallık çapındaki tedarik zincirine zarar verecek bir kendi kendini sabote etme eylemidir.” dedi.

Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı Unite’ın açıklamasına henüz bir yanıt vermedi. Almanya, İtalya ve İspanya ile ortaklaşa geliştirilen Eurofighter Typhoon, Kraliyet Hava Kuvvetleri ve çeşitli müttefik hava kuvvetleri ile hizmet vermeye devam ediyor. Birleşik Krallık’ın gelecekteki savaş uçağı GCAP’ın ise 2030’ların ortalarından itibaren hizmete girmesi bekleniyor.

İlgili Olarak

Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı’ndan Eurofighter açıklaması

Eurofighter Typhoon’un doğuşu | Eurofighter Dosyası – 1

Olgun Yılmaz

Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümü öğrencisi.  Uluslararası İlişkiler ve Savunma Sanayii araştırmacısı.