F-35A'nın 25mm topu sınavı geçemedi

ABD Savunma Bakanlığı Harekat Test ve Değerlendirme Ofisi Direktörü (DOT&E) Robert F. Behler’in Kongre’ye 30 Ocak 2019 tarihinde sunduğu yıllık rapora göre yakın zamanda tedarik edilen F-35A savaş uçaklarının 25mm topu, uçağın gövdesinde çatlak niteliğinde birtakım hasarlara sebep oluyor. Ayrıca topun isabet performansının sözleşme isterlerini karşılamaktan uzak olduğundan bahsediliyor ve bu durum “kabul edilemez” olarak nitelendiriliyor.

Behler; raporunda F-35A varyantında topun gövde içerisine gömülü olduğu, B ve C varyantlarında silahın pod niteliğinde sonradan entegre edildiğini aktardıktan sonra vakadan şöyle bahsediyor:

“F-35A uçuran birlikler; 25mm topun kullanıldığı sortilerden geri dönen uçakların namluya yakın dış kaplamalarında ve ana lonjeronların –kanadın kökünden ucuna kadar uzanan ve kesitleri birbirine bağlayan bileşen– yüzeyinde çatlaklar keşfetti.”

F-35A topu atış testinde. Fotoğraf: Lockheed Martin Youtube kanalı.

Yapısal bozulmalara ek olarak topun isabet performansının sözleşme isterlerini karşılamadığını belirten Behler, değerlendirmesini ve sorunun çözümü için icra edilen faaliyetleri şöyle aktardı:

“DOT&E, bugüne kadar icra edilmiş F-35A silah testlerinden hareketle, topun halihazırda uçağa gömülü halinin isabet performansını kabul edilemez olarak değerlendirmektedir. F-35A, Sistem Geliştirme ve Gösterim (System Development and Demonstration) esnasında sözleşme isterlerini sağlayamamıştır. Silahın entegrasyonuna yönelik yapılan soruşturmalarda namlunun yanlış hizalandırıldığı ortaya çıkmıştır. Bahsi geçen sorunun çözümüne yönelik yazılım ve görev sistemlerinde iyileştirmeye gidildi. Ayrıca topun uçağa entegre edilmesi, hedefleme ve donanım konularındaki iyileştirmelerde mesafe kaydedildi. Bununla beraber yeni donanım ve yazılım iyileştirmeleri henüz test ve onay sürecine girmedi. Bu iyileştirmeler testlerden geçene kadar F-35A’nın gömülü top sistemi kabul edilemez kalacak.”

ABD Hava Kuvvetleri bağlısı F-35A. Fotoğraf: Flickr

Behler’in bütün bunlara ek olarak aktardığına göre ABD Hava Kuvvetleri, 9. üretim safhası (Lot 9) ve sonrasında banttan çıkmış F-35A uçaklarının topunun kullanımına yalnızca savaş durumunda izin verecek şekilde kısıtlama getirdi.

Sebati Koç