GÖKBEY 2023'te TEI-TS1400 motoru ile uçuşa hazır olacak

Teknopark Ar-Ge ve Teknoloji Dergisi Target’ın 11’inci sayısında TEI TUSAŞ Motor Sanayi A.Ş. Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mahmut F. Akşit ile gerçekleştirilen söyleşide önemli detaylar yer aldı.

Akşit, TEI-TS1400 motoru ile ilgili soru üzerine,

“Bu proje ile amaçlanan esasen yalnızca motoru ortaya koymak değil, aynı zamanda ülkemize havacılık alanındaki gaz türbinli bağımlılığını bitirmek ve milli hava araçlarımızı milli motorlarımızla göklerle buluşturmak için ihtiyaç duyulan TEI-TS1400 motorumuz için 8 Mart 2017’de T0 noktasında projemize başladık.

İlk çekirdek motor çalıştırma hedefi iki yıl içinde, ilk prototip çalıştırma hedefi ise üç yıl içindeydi. Bugün geldiğimiz noktada, çalışanlarımızın üstün gayretleri ile projede hedeflenen tarihlerin önünde gidiyoruz. Aralık ayı başında entegrasyon çalışmalarına başlamak üzere TUSAŞ’a teslim ettiğimiz motorumuzun ikizini de geçtiğimiz aylarda üreterek testlerini gerçekleştirdik. TEI-TS1400 motorumuzun testlerine devam ediyoruz.

Projede uçuşa hazır motor için 2023, sertifikasyon süreçlerinin tamamlanması için ise 2025 yılları hedeflenmiş durumdadır. Güncel durumda TEI-TS1400 motorumuzun testleri devam etmekte olup Gökbey helikopteri ile entegrasyon faaliyetlerini müteakip, 2023 yılında uçuşa hazır motor tamamlanmış olacaktır.”

açıklamasında bulundu.

T-625 Gökbey’de kullanılacak olan TS1400 Turboşaft Motoru

6 ay içerisinde en az 5 adet daha TS1400 motoru üretilecek

Şubat 2021’de, TEI TUSAŞ Motor Sanayi A.Ş. Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mahmut F. Akşit, “TEI-TS1400’ün ikinci motorunun imalatı bitti. Önümüzdeki günlerde ikinci motorun test süreci başlayacak. 1 ay içinde üçüncü motorumuz bitiyor. Önümüzdeki 6 ay içinde en az 5 adet TS1400 motoru üreteceğiz.” ifadelerinde bulunmuş ve “İnşallah bu zorlu olgunlaştırma ve sertifikasyon süreçlerinden sonra 2024’ten sonra milli GÖKBEY helikopterimiz, milli motorumuz ile uçacak inşallah.” demişti.

İlk TEİ-TS1400 motoru, 5 Aralık 2020’de teslim edilmişti

“İlk Millî Helikopter Motoru TEI-TS1400’ün Teslimi ve Tasarım Merkezi Açılış Töreni” kapsamında TS1400’ün ilk prototipi 5 Aralık 2020 tarihinde Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ)’ne teslim edilmişti.

Törende konuşma yapan TEI Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Faruk Akşit, Turboşaft Motor Geliştirme Projesi (TMGP) kapsamında emeği geçen tüm TEI çalışanlarına teşekkür etmişti. Akşit konuşmasında proje süresince karşılaşılan tüm zorluklara rağmen motorun başarıyla geliştirildiğini ve böylece motorun ilk prototipinin de TUSAŞ’a teslim edildiğini dile getirmişti. Millî motor TS1400 prototipinin TUSAŞ’a teslim töreni öncesinde ise TS1400 çekirdek motoru Cumhurbaşkanı Erdoğan ve davetlilerin huzurunda başarıyla tekrar test edilmişti.

Turboşaft Motor Geliştirme Projesi (TMGP) ile üretilen TS1400 motoru

TEI tarafından yürütülen Turboşaft Motor Geliştirme Projesi (TMGP) kapsamında geliştirilerek yerli GÖKBEY genel maksat helikopteri ve T129 ATAK taarruz helikopterlerine güç vermesi planlanan TS1400 geliştirme motorunun ilk çalıştırılması Ekim 2020’de gerçekleştirilmişti.

Üretilecek ilk GÖKBEY genel maksat helikopterine motoru yetiştirmek için de TEI çalışmalarına devam ediyor. Akşit, muadillerine göre çok daha güçlü bir motor geliştirdiklerini açıklamış ve TS1400 motorunun, GÖKBEY’in testlerinde kullanılan ve mevcutta T129 ATAK taarruz helikopterlerimize güç veren motordan (LHTEC-CTS800-400A, 2 adet 1014 kW) 100-150 beygir kadar fazla güç ürettiğini söylemişti.

TS1400’ün ileride güç vermesi beklenen yerli taarruz helikopteri T129 Atak

Sözleşme Şubat 2017’de, ilk ateşleme ise Ocak 2020’de yapılmıştı

TEI – TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. tarafından 3 Aralık 2020 günü düzenlenen “TEI’DE KARİYER VE PROJELERİMİZ” etkinliğinde açıklamada bulunan TEI Genel Müdürü Mahmut F. Akşit, TS1400 motoruna dair sözleşmenin Şubat 2017’de imzalandığını, 2020’nin Ocak ayında ilk ateşlemenin başarıyla gerçekleştirildiğini hatırlatarak,

“İçinde bulunduğumuz yılın (2020) 22 Ekim gününde de motorumuzu (TS1400’ü) tam bir helikopter motoru olarak yani güç türbini de dahil, helikopterin pervanesini çevirecek güç türbini de dahil başarıyla çalıştırdık. 22 Ekimden bugüne kadar ufak tefek eksikliklerini aksesuarlar dahil tamamladık.”

ifadelerine yer vermişti.