İran tarafından geliştirilen infilak etmiş bir Shahed-136 kamikaze İHA’ya ait parçalar Ukrayna’da görüntülendi. Yakın zamanda Rusya’nın Ukrayna’ya karşı İran’dan 1000 adede yakın farklı tipte İHA’lar tedarik ettiğine ilişkin iddialar mevcuttu. İHA’nın kuyruğundaki Rusça ‘Geran-2’ yazısı ve İran’a ait Shahed-136’lardaki A seri numarasının M seri numarası dikkat çekiyor, bu bazı İHA’ların tedarikinde teknoloji transferi ve lisans altı üretim olduğunun bir göstergesi olabilir.
#Ukraine: In the first credible sighting of Iranian drones in use by Russian forces, here we see the remains of a HESA Shahed-136 loitering munition (or a design based on it), which is made in Iran. From the appearance, it seems it likely detonated.
Images via @kms_d4k pic.twitter.com/LUBKrPAMNc
— 🇺🇦 Ukraine Weapons Tracker (@UAWeapons) September 13, 2022
HESA tarafından geliştirilen Shahed-136 kamikaze İHA, IAI Harpy ile benzer bir delta kanat-gövde tasarımına sahiptir. Roket motoruyla fırlatılan ve yoluna piston motoruyla devam eden Shahed-136, çoklu fırlatma lançeriyle ticari araçlara da entegre edilebiliyor. ZALA Lancet-3 ve KUB-E gibi kısa menzilli kamikaze İHA’ları kullanan Rusya’nın Shahed-136’yı envanterine katması, uzun menzilli kamikaze İHA’lar konusunda bir boşluğu doldurma girişimi olarak ele alınabilir.
İHA’lar alanına yatırımlarını sonradan arttıran Rusya, Suriye’de düşük yoğunluklu muharebe denemeleri yaparken Ukrayna ile savaşı takiben geliştirdiği KUB-E, Forpost-R, Orlan-10, ZALA Lancet-3 ve Orion-E gibi İHA’larını aktif bir şekilde kullanmaya başladı. Tedarikin Rusya’nın sıklıkla kullandığı İHA tipleri göz önünde bulundurduğunda en çok dolanan mühimmat ve BİHA sınıfını kapsayacağı değerlendirilebilir. Özellikle dolanan mühimmat konusunda İran’ın Husiler gibi silahlı gruplara kapsamlı bir destek verdiği bilinmektedir.
Rusya’nın Ukrayna’ya karşı kullandığı İHA’lar
24 Şubat 2022’de Ukrayna, Rus ordusu tarafından işletilen MALE sınıfı Orion-E SİHA’yı düşürdüğünü açıklamıştı. Bahse konu Orion-E SİHA’nın Ukrayna hava savunma birimleri tarafından vurularak düşürüldüğü belirtilmişti. Orion-E SİHA Rus ordusu tarafından savaşın başından beri aktif olarak kullanıyor.
Orion’un kökleri Rusya’nın Gürcistan ile girdiği savaştan sonra 2008 yılında bir Rus MALE sınıfı İHA için başlatılan çalışmalara dayanmaktadır. 2011’de Kronshtadt, “Inokhodets” programı için bir Ar-Ge kontratı imzaladı ve Orion 2016 yılında ilk uçuşunu yaptı. Kronshtadt’ın programı üstlenmesinden önce ise acil ihtiyaç kapsamında İsrail yapımı Searcher II İHA’ları Rusya’da lisans altı Forpost olarak üretildi, Forpost da silahlı Forpost-R sürümüyle savaşta aktif olarak kullanılmaktadır.
Suriye’de aktif olarak kullanılan Orlan-10 BİHA, Ukrayna’da küçük boyutlu bomba bırakabilen İHA’ların da öne çıkmasıyla beraber Forbes tarafından aktarıldığı üzere kanat altına VOG bombalarının koyulması suretiyle silahlandırılmıştı. Her ne kadar ikinci bir kabiliyet kazandırılmış olsa da bu kabiliyet düşük isabet oranları sebebiyle tartışmalı durumdadır.
Defence Blog tarafından aktarıldığı üzere Rusya, Ukrayna’ya karşı KUB-E ve Lancet-3 kamikaze İHA’ları da kullanmaktadır. Ukrayna’nın başkenti Kiev’e yapılan saldırılarda bilyeli harp başlığıyla kullanılan KUB-E, düşük boyutu ve 3 kg’ye yakın harp başlığı ile öne çıkarken Lancet-3, gimbal elektro-optik sisteminin sağladığı keşif ve hedef takibi kabiliyetiyle öne çıkıyor.
İlgili Olarak
Havacılık ve Uzay Mühendisliği öğrencisi, askeri araçlar ve silah sistemleri odaklı savunma sanayi araştırmacısı.