Darbeci Halife Hafter güçlerinden geriye kalanlar, kalmayanlar: Watya Hava Üssü

Libya’da BM nezdinde tanınan ve meşru hükümet olan Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne bağlı güçler darbeci Halife Hafter’e bağlı güçlerinin işgalindeki kritik Watya Hava Üssünde kontrolü 18 Mayıs 2020’de tekrar sağladı.

Mitiga Havalimanı’ndan sonraki en önemli askeri hava üssü olarak kabul edilen Watya hava üssü, Ağustos 2014’te Hafter milislerinin eline geçmişti. UMH birlikleri Nisan 2019’da üste kontrolü kısa süreli almış ancak tekrar kaybetmişti. Watya hava üssü Libya’nın kuzeybatısında yer alan Nuket’ül Hams ilçesinde bulunan askeri hava üssüdür. İkinci Dünya Savaşı yıllarında ABD tarafından yaptırılmıştır. Tunus – Libya sınırının 27 kilometre doğusunda bulunan üs ülkenin batısında oldukça kritik bir noktada. Watya Hava Üssünün Rus PMC Wagner tarafından belli bir dönem karargah merkezi olarak kullanılmak istendiği ve sonraki süreçte Tunus-Cezayir gibi sınırdaş ülkelerin bu duruma tepki gösterdiği biliniyor.

Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne (UMH) bağlı Öfke Volkanı Operasyonu Basın Odası, 18 Mayıs 2020 günü sabah saatlerinde kontrol altına alınan Watya Hava Üssü’nde ele geçirilen Pantsir-S1 Hava Savunma Sisteminin videosunu paylaştı.

المنظومة الدفاع الجوي روسية بانيستر لازالت كما هي جديدة تحت قبضت بركان الغضب 🇱🇾🇱🇾✌👇👇👇👇 pic.twitter.com/m5PGXOjAwO

— AbdulGhani Almakki 🇱🇾 (@AbdulGhaniLibya) May 18, 2020

Darbeci Halife Hafter’e bağlı Libya Ulusal Ordusu (LNA) ve bir numaralı destekçisi Birleşik Arap Emirlikleri tarafından üsse yoğun şekilde mühimmat ve hava savunma sistemi yığınağı yapıldı. Ancak başarılı hamleler ile üsse konuşlanamadan bazı Pantsir-S1 hava savunma sistemleri intikal sırasında Bayraktar TB2 SİHA’larınca vurularak sistemlerin ağır hasar alarak kullanılamaz hale gelmesi sağlandı.

ImageSat Intl. tarafından Watya Hava Üssü’ne ait uydu görüntüleri paylaşıldı. Görüntülerde 7-17 Mayıs 2020 tarihleri arasında üste konuşlu hangarlar yer alıyor. UMH tarafından işletilen Bayraktar TB2 SİHA’ların nokta atışlarıyla üste bulunan birçok araç imha edilirken 1 adet Pantsir-S1 sisteminin içinde bulunduğu iddia edilen hangarın tamamıyla imha edildiği görünüyor.

Birçok Silah ve Mühimmat Ele Geçirildi

Üssün darbeci Hafter’e bağlı LNA güçlerinden temizlenmesiyle üs yerleşkesinde arama tarama faaliyetlerinde bulunan UMH güçleri terk edilmiş birçok kritik silah sistemi, mühimmat ele geçirdi. Ele geçirilen sistemler arasında Pantsir-S1 Hava Savunma Sisteminden, Mi-24 taarruz helikopterlerine kadar birçok ATGM ve topçu mühimmatı yer alıyor.

UMH tarafından işletilen Bayraktar TB2 SİHA’nın Watiya Hava Üssü yerleşkesindeki hedefleri vurduğu görüntüler Clash Report tarafından paylaşıldı. Görüntülerde hangar içerisindeki bir arazi aracının vurulduğu net şekilde görülüyor. Ayrıca sonradan paylaşılan ImageSat Intl. tarafından paylaşılan uydu görüntülerinde yer alan hangarlar da görülmekte. 

#Libya ordusu, #Hafter milislerine karşı hava saldırıları düzenlemeye devam ediyor. pic.twitter.com/gsQJSB5azG

— Clash Report (@clashreport) May 17, 2020

Hangarlara UMH birlikleri girdikçe içlerinden zırhlı araçlar, helikopterler çıkmaya devam ediyor. Olay henüz taze olduğu için ele geçirilen bütün sistemlerin tespiti oldukça zor.

BAE tarafından darbeci Hafter’e gönderilen yüksek miktarda yardıma ve desteğe rağmen Libya’da devam çatışmalarda darbeci Hafter’e bağlı militanlar UMH güçlerine karşı ciddi kayıplar veriyor.

UMH güçlerine ait Bayraktar TB2 SİHA’lar darbeci Hafter güçlerine ait hava savunma sistemlerini (Pantsir-S1), lojistik destek vasıtalarını (tır, kargo uçağı) zırhlı araçları hedef alarak etkisiz hale getirmeye devam ediyor.

Bu kapsamda BAE tarafından darbeci Hafter’e bağlı Libya Ulusal Ordusu tarafından kullanılan MAN SX45 araçlarına entegre edilmiş Pantsir-S1 Hava Savunma Sistemi kullanma kılavuzu ele geçirildi.

UMH güçlerince 16-17 Mayısta Watya hava üssüne gerçekleştirilen SİHA saldırısında vurulan diğer Rus yapımı Pantsir-S1 hava savunma sistemi de yıkılan hangarın enkazının altında kaldı. Yansıyan görüntüler Watya hava üssünde hedef alınan iki Pantsir-S1 hava savunma sistemini de doğrulamış oldu.

Watya Hava Üssü’nde Ele Geçirilen Sistem ve Mühimmatlara Dair

BM-21 Grad ÇNRA

Watya hava üs bölgesinde ele geçirdiği ifade edilen bir diğer sistem ise Sovyet yapımı 122 mm BM-21 Grad ÇNRA aracı. BM-21 Grad’lar 1960’lardan itibaren orduların kullanımına sunulmuş; atışa hazır 40 adet roket bulundurabilen bir ÇNRA sistemidir. Darbeci Hafter güçlerince başkent Trablus’a yönelik saldırılarda yoğun olarak kullanılan sistem bölgenin en yaygın ‘baskılama’ silah sistemi olarak savaşta yerini almış durumda.

Aşağıdaki videoda ise Watya hava üs bölgesindeki hangarların birinden çıkarılan mühimmatlar yer alıyor. Hangardan önemli bir miktarda mühimmat çıkarılıp araçlara yükleniyor.

Çeşitli kaynaklarca aktarılan bilgiye göre ele geçirilen Pantsir-S1 hava savunma füze sistemi hafif hasarlı.

Watya hava üssündeki hangarların birinde ise çok sayıda Sovyet döneminde üretilmiş Mil Mi-24 Hind A tipi helikopter ele geçirildi. Hind-A helikopterlerin uçuş için elverişli olmadığı görülmekle birlikte nasıl değerlendirileceği merak konusu.

Watya hava üssünün ele geçirilmesinden önce bölgeye BAE’nin desteğiyle oldukça yüksek miktarda zırhlı araç ve farklı sistemler sevk edilmişti. Hangarlarda uçuşa elverişli olduğu düşünülen savaş uçakları da mevcuttu. Ancak ele geçirilen sistemler incelendiğinde hava araçlarının uçuşa elverişsiz olduğu ve çoğu elektronik sistemlerinin söküldüğü görülmekte. Uçuşa elverişli olduğu ifade edilen ve çok sayıdaki zırhlı aracın ise bir gece de bölgeden tahliye edilmiş olması beraberinde soru işaretleri bırakıyor. Pantsir-S1 hava savunma sisteminin bırakılması ise yine diğer sistemlerin götürülürken bırakılması diğer bir soru işareti bırakan husus.

Darbeci Hafter güçleri ise yaptıkları açıklamada Watya hava üssünden 1000+ araç ile birlikte hava savunma sistemlerini ve tüm hava araçlarını tahliye ettiklerini söylüyorlar. Böylesi bir tahliyenin gerçekleşmesi  ya uzun döneme yayılmış grup grup tahliye şeklinde gerçekleştirilebilir ya da UMH hükümeti ile varılmış bir mutabakat çerçevesinde gerçekleştirilmiş olabilir. Watya hava üs bölgesinde sürekli insansız hava araçlarıyla gözetim faaliyetleri yürüten UMH güçlerinin olası tahliyeleri gözden kaçırma ihtimali oldukça düşük.

#ليبيا — الجيش: سحب ألف آلية مدرّعة وكل الطائرات ومنظومات الدفاع الجوي من قاعدة الوطية

— ا لـ حـ ـد ث (@AlHadath) May 18, 2020

İlgili İçerikler

Libya’da UMH güçleri kritik öneme sahip Watya Hava Üssünü ele geçirdi

Ata Ahmet Kökçü

Çukurova Üniversitesi Gazetecilik Öğrencisi, savunma sanayii ve global askeri teknolojilerle ilgileniyor.