İnovasyon programı çerçevesinde, kurumiçi girişimcilik (intrapreneurship) ve açık inovasyon (open innovation) programlarını hayata geçirmek için aksiyon alan şirketlere bakıldığında, ülkemizde sivil sanayii alanında faaliyet göstermekte olan şirketlerin savunma sanayii alanında faaliyet göstermekte olanlara göre sayısal olarak ezici bir üstünlüğe sahip olduğu görülmekte. Söz konusu bu kavramların belirli bir sistem içinde aktif hale getirilebilmesi, savunma sanayii şirketlerinin bünyelerinde inovasyonun bir kültür haline gelebilmesi ve sürdürülebilir kılınabilmesi için de son derece elzemdir. Sadece belli bir periyot dahilinde şirket çalışanlarından fikir toplanması ise, bir inovasyon sisteminden bahsedilebilmesi ve inovasyonun rastlantısal olmaktan çıkarılabilmesi için yeterli değildir.
Kurumiçi Girişimciliğin ve Açık İnovasyonun Önemi
Ülkemizdeki savunma sanayii şirketlerinin, açık kaynak olarak web siteleri üzerinden bir inceleme yapıldığında, çok azının kurumiçi girişimcilik ve açık inovasyon politikasının ve programının olduğu görülmektedir. Türkiye’deki savunma sanayii firmalarının genelinde açık inovasyon politikasının hayata geçmemiş olması da, onların çok kıymetli start-up ekosisteminden uzak kalmalarına sebep olmaktadır. Bu durum da, savunma sanayii firmalarının sahip olduğu know-how ile start-up’ların sahip olduğu çevikliğin etkileşime girmesini engellemektedir. Kurumiçi girişimcilik programının savunma sanayii firmalarında hayata geçirilememiş olması ise, iş ve/veya maaş tatminsizliği gibi nedenler ile çalışanın ayrılarak, başka bir sivil özellikle de savunma sanayii şirketine geçmesi veya kendi işini kurması ile sonuçlanabiliyor. Bu da, savunma sanayii şirketi için, know-how kaybı anlamına gelmektedir. Ayrıca, kurumiçi girişimcilik programının savunma sanayii firmalarında olmayışı, dolaylı personel kaybı anlamına da gelmektedir. Şöyle ki, girişimci ruha sahip yeni mezun gençler, kurumsal yapılarda özellikle de savunma sanayii gibi dışarıdan sivil sanayii şirketlerine kıyas ile çok daha köşeli olarak algılanan şirketlerde çalışmayı tercih etmemektedirler. Kurumiçi girişimciliğin, çok kıymetli savunma sanayii şirketleri tarafından hayata geçirilmesi ve girişimci ruha sahip bu gençlere alternatif bir kariyer yolu olarak tanıtılması, bahsedildiği şekilde bir dolaylı personel kaybının da önüne geçilmesini sağlayacaktır.
Dünyadan Örnekler
Kurumiçi girişimcilik ve açık inovasyon politikalarının başarılı ve sürdürülebilir bir şekilde hayata geçirildiği bir örnek vermek gerekir ise, savunma sanayii alanında da faaliyet gösteren ve küresel bir marka olan, Airbus markasını vermek gerekir. Airbus, küresel inovasyon ekosistemindeki rolünü, kurumiçi girişimcilik programı ve savunma sektörü için değer yaratan “start-up” ortaklıkları ile genişleten bir marka durumundadır. Bu noktada, Airbus tarafından 2015 yılında lansmanı yapılmış olan BizLab adlı platformundan bahsetmek gerekir: BizLab, Toulouse (Fransa), Madrid (İspanya), Hamburg (Almanya) ve Bangalore (Hindistan) gibi dört lokasyonda faaliyet gösteren bir uzay-havacılık hızlandırıcı ağıdır. Bu platform, kurumiçi girişimcilerin ve “start-up”ların yenilikçi fikirlerinin değerli işletmelere dönüşümünü hızlandırmaktadır. Altı aylık bir ivme programı ile erken dönem projelere geniş kapsamlı destek sağlamaktadır. “BizLab”, “Airbus” firmasının karar vericilerinin, girişim sermayesinin (Airbus Ventures) ve Airbus müşterilerinin ve de ortaklarının katılım gösterdiği bir Demo Günü de organize etmektedir. “Airbus BizLab”, lansmanından bu yana yaklaşık 50 “start-up” ve 40 kurumiçi girişimci projesini hızlandırmış olup, Airbus’ın inovasyon konusundaki küresel yaklaşımına paralel olarak, bu hızlandırıcı platform sayesinde Airbus Savunma ve Uzay Yenilik Ekibi, 1000’den fazla “start-up” ile etkileşime girmiştir.
Sonuç
Airbus nasıl kurumiçi girişimcilerinin potansiyelini ortaya çıkarabiliyor ve açık inovasyon politikası çerçevesinde her büyüklükteki “start-up” ile ortaklık yaparak kaynak israfının önüne geçebiliyor ise, ülkemizin çok kıymetli önde gelen savunma sanayii şirketleri de, bünyelerinde kurumiçi girişimcilik ve/veya açık inovasyon sistemini kurgulayarak, sürdürülebilir rekabet gücüne sahip olabilirler.
Yazar: Güven KARAÖZ – Binovative
Defence Turk; güvenlik güçleri personeline, savunma sanayii kurum ve kuruluşları ile araştırmacılara savunma ve güvenlik alanında bilgi ve haber takibi hizmeti sağlamaya adanmış bir platformdur.
