Türkiye’nin AB savunma projesinde yer almak için başvurduğu iddiası

Türkiye‘nin, AB ülkelerinin savunma alanında yaptığı ortak çalışmaları yapılandıran PESCO projesinde yer almak için başvurduğu iddia edildi

Welt am Sonntag gazetesi tarafından yapılan haberde, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin savunma alanında yaptığı ortak çalışmaları şekillendiren Yapılandırılmış Daimi İşbirliği (PESCO) projesinde yer almak için Türkiye’nin resmi başvuru yaptığı iddia edildi. Welt am Sonntag’ın diplomatik kaynaklara dayandırdığı belirtilen habere göre Türkiye bahse konu resmi başvuruyu, Mayıs 2021’de, PESCO projesinin koordinasyonundan sorumlu olan AB ülkesi Hollanda’ya yaptı.

Söz konusu projenin askeri hareket kabiliyetlerinin iyileştirilmesini kapsadığı ifade ediliyor.  Askerî birlik, araç ile teçhizatın Avrupa içinde naklinin iyileştirilmesine dair projenin koordinasyonunu Hollanda yürütüyor. Proje, halihazırda 24 AB ülkesi ortaklığında yürütülüyor.

AB ülkeleri savunma bakanları tarafından Mayıs 2021 başında Brüksel’de düzenlenen toplantıda, Türkiye’nin katılmak istediği projeye ABD, Kanada ve Norveç’in de katılabilmesi yönünde izin çıkmıştı.

“Bunun, Türkiye ile Kıbrıs ve Yunanistan arasında da normalleşme sağlamasını umut ediyoruz”

Deutsche Welle’e göre Welt am Sonntag gazetesine konuşan diplomatların, “Türkiye ile PESCO çerçevesinde yapılacak bir işbirliğinin AB ile NATO arasındaki işbirliğini iyileştirilmesi dışında Türkiye ile Kıbrıs ve Yunanistan arasında da normalleşme sağlamasını umut ediyoruz.” şeklinde konuştuğu ifade ediliyor.

AB üyesi olmayan ülkeler de katılabiliyor

Deutsche Welle tarafından da aktarıldığı üzere 2020’nin ikinci yarısında, AB üyesi olmayan ülkelerin de PESCO projelerinde yer alabilmesinin önünü açmak üzere sunulan düzenleme kabul edilmişti. Düzenlemeye göre AB üyesi olmayan ülkelerin belli siyasi, yasal ve maddi kriterleri yerine getirerek projelere dahil olması mümkün kılındı. Bahse konu şartlar arasında projede yer alacak ülkenin AB ülkeleri ile iyi komşuluk ilişkilerinin olması, ortak güvenlik ve savunma çıkarlarıyla çelişecek adımlar atmaması gibi maddeler yer alıyor.

PESCO projelerinin yürütülmesi, katılımcı ülkelerin bir kısmının iştiraki ile de yürütülebiliyor. Projeye dahil olmak isteyen ancak AB üyesi olmayan ülkelerin gerekli şartları yerine getirip getirmediğini ise AB Konseyi denetliyor. PESCO, 2017 yılında kuruldu. Proje, içinde yer alan ülkelerin savunma kabiliyetlerini işbirliği içinde geliştirme ve operasyonel hazırlık yürütme gibi imkanlar sağlıyor. PESCO kapsamında eğitim, kara formasyon sistemleri, deniz ve hava sistemleri, siber güvenlik gibi alanlarda şu ana kadar biri tamamlanmış, toplamda 47 proje bulunuyor. Söz konusu projelerden altısının koordinasyonunu Almanya yürütüyor.

Emre Karakoç