ABD Afrika Komutanlığı (AFRICOM): Wagner paralı askerleri tarafından uçurulan Rus savaş uçakları Libya’da askeri faaliyetler yürütüyor.
AFRICOM, Rus paralı asker grbu Wagner’in Libya’da savaş uçaklarını kullanarak faaliyetlerde bulunduğunu açıkladı. AFRICOM’un İstihbarat Müdürü Donanma Komutanı Tuğamiral Heidi Berg’e göre, Libya’daki Al Cufra ve Al Khadim hava üslerine konuşlu en az 14 Rus savaş uçağı var.
Berg Cuma günü gazetecilere verdiği demeçte, “Bunların Wagner Grubu tarafından işletildiğini düşünüyoruz. Bu paralı askerler savaş faaliyetlerinde bulunuyorlar. Ülkede kara saldırıları ve muharebe faaliyetleri gerçekleştirdiklerini gördük. Dolayısıyla, Libya Ulusal Ordusunu eğitmek için veya sadece orduyu desteklemek için orada değiller. Kendi ulusal çıkarları adına savaş faaliyetleri yürütmek için oradalar.” dedi.
Berg, Haziran ayında bir Mig-29 uçağının düştüğünü ve ardından 7 Eylül’de bir diğerinin düştüğünü belirterek, “O kadar iyi olmadıklarını da biliyoruz.” dedi.
AFRICOM Mayıs ayında, Rusya’nın MiG-29 ve Su-24 uçaklarını Libya’daki Al Cufra Hava üssü konuşlandırdığını ve uçakların Wagner Grubu paralı askerlerini desteklemesinin olası olduğunu duyurmuştu. Birlik, uçakların önce Suriye’ye indiğini ve Libya’ya inmeden önce Rusya ile ilgilerinin gizlenmesi için yeniden boyandığını açıklamıştı.
“AFRICOM Komutanı General Stephen Townsend Mayıs ayında yaptığı açıklamada, “Rusya açıkça Libya’da teraziyi kendi lehine çevirmeye çalışıyor. Tıpkı Suriye’de yaptıklarını gibi, Wagner gibi Rus hükûmeti destekli paralı asker gruplarını kullanarak Afrika’daki askeri ayak izlerini genişletiyorlar.” sözlerini kullanmıştı.
Rusya, AFRICOM’un iddialarını reddetti. Eski Rus Hava Kuvvetleri başkanı ve parlamento üyesi Viktor Bondarev Mayıs ayında yaptığı açıklamada bu iddiayı “çılgın” olarak nitelendirmişti. Ayrıca “Libya’da uçaklar varsa onlar Sovyettir, Rus değil.” demişti.
Ama AFRICOM istihbarat bürosu müdür yardımcısı Tuğgeneral Gregory Hadfield, uçağın halihazırda Libya’nın envanterinde olmadığını ve yakın zamanda Libya’ya uçtuğunu belirtmiş, “Rusya, Kırım, Ukrayna ve daha az bir ölçüde Suriye’de başarıyla uyguladığı aynı oyun kitabını uyguluyor. Rusya, bu ulusların egemenliğini ihlal etme istekliliğini kanıtladı ve aynı şeyi Afrika’da da yapmaya istekli görünüyor.” ifadelerini de sözlerine eklemişti.
Mayıs ayında gazetecilere verdiği demeçte Hadfield, “Bu uçakların oradan olmadığından ve bakımı yapılmış eski uçaklar olmadığından eminiz.” demişti.
AFRICOM Temmuz ayında Wagner’in Haziran ortasından itibaren Tripoli’den Sirte’ye askeri teçhizat sevk ettiğini belirtti. Ayrıca Sirte’ye kara mayınları yerleştirdiğini ve çeşitli patlayıcı düzenekler hazırladığını iddia etti.
Libya’da 3000 Wagner paralı askeri mevcut
Tuğamiral Heidi Berg Cuma günü yaptığı açıklamada, yaklaşık 3.000 Wagner paralı askerinin Libya’da olduğunu ve grubun Libya Milli Ordusu’nu desteklemek için yaklaşık 2.000 Suriyeli paralı asker topladığını söyledi. Öte yandan, Savunma Bakanlığı Genel Müfettişlerinin yakın tarihli bir raporunda Türkiye’nin bu gruplara ve darbeci komutan Hafter tarafından kontrol edilen Libya Milli Ordusu’na karşılık vermek için için bölgeye yaklaşık 5.000 Suriyeli paralı asker gönderdiği iddia edildi.
ABD, Muammer Kaddafi’nin İslam Devleti rejimine ve El Kaide bağlantılı militanlara karşı koyan yerel güçlere destek vermesi için 2011’den itibaren Libya’da az sayıda asker bulunduruyordu. Ancak Nisan 2019’da, Hafter liderliğindeki Libya Milli Ordusu’nun Trablus’ta UMH güçlerine karşı bir saldırı başlatmasıyla artan huzursuzluk nedeniyle ABD birliklerini Libya’dan çıkarmıştı.
AFRICOM, Mayıs ayında Military Times’a verdiği demeçte, ABD birliklerinin 2019’da ayrıldıklarından beri Libya’ya geri dönmediğini açıkladı. Şu an Afrika kıtasında yaklaşık 6.000 ABD Savunma Bakanlığı personeli bulunuyor.
Wagner Group
Wagner Group’un, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakın isimlerden Evgeni Prigozhin’e ait olduğu iddia edilen özel bir askeri şirket. İlk defa Ukrayna’da ortaya çıkan Wagner, an itibari ile Orta Afrika Cumhuriyeti, Madagaskar, Sudan ve özellikle de Libya’da faaliyet gösteriyor. Ayrıca Reuters haber ajansı, Ocak 2019’da yayınladığı bir haberde, Wagner’e bağlı paralı askerlerin Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun korumalığını yaparken görüldüğünü bildirmişti. Bu durum ise Wagner’in farklı alanlarda kullanılan bir grup olduğunu kanıtlar nitelikte.
Wagner, son dönemde Libya’da yoğun askeri ve siyasi faaliyetler yürütüyor. Paralı asker grubu, Türkiye’nin de desteklediği, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükûmeti’nin karşısında yer alan Hafter güçlerine destek veriyor. 6 Mayıs 2020’de kamuoyu ile paylaşılan BM raporunda Wagner Group’un “etkili bir kuvvet çarpanı” olarak hizmet veren keskin nişancı ve özel ekipleri de dahil olmak üzere Libya’da 1.200 paralı askerinin olduğu ifadeleri yer alıyordu.
Wagner, Libya’da, aralarında Pansir-S1 hava savunma sisteminin de bulunduğu birçok Rus menşeili askeri sistemi de işletiyor. Bölgeye destek amaçlı olarak sıklıkla Rus kargo uçakları iniyor. Yapılan sevkiyatlarla, pek çok zırhlı askeri araç va kamyonun da Wagner’in kullanımına sunulduğu görülüyor. Bu şekilde Rusya, bölgedeki siyasi çıkarlarını Wagner’i kullanarak koruma altına almaya çalışıyor.
Konu ile ilgili daha detaylı bilgi için Libya dosyamızı inceleyebilirsiniz;
Savunma Sanayii Takipçisi, Avrupa Birliği & NATO Güvenlik Politikaları Araştırmacısı
