ASELSAN'dan Yakın Uzay Durumsal Farkındalık Projesi: YAKUD

YAKUD Yakın Uzay Durumsal Farkındalık Projesi: Uzay Harekât Komuta Kontrol Merkezi

ASELSAN, 4 Haziran 2021 tarihinde yayınladığı ASELSAN Dergi‘de yakın bir zamanda YAKUD Projesini başlattığını bildirdi. Dergi de “Ülkemizde de yakın uzay durumsal farkındalık konusunun milli bir çözümle sağlanabilmesi için ASELSAN’da yakın zamanda “YAKUD” projesi başlatılmıştır.” ifadesi ile bahse konu proje duyuruldu.

YAKUD Projesi ile birlikte ASELSAN’ın Hava Savunma Komuta Kontrol tasarımı, radar, haberleşme, simülasyon, mekanik tasarım, algoritma tasarımı gibi yeteneklerinin uzay alanında da uygulanması hedeflenmektedir. YAKUD; yakın uzay durumsal farkındalığa odaklanılacak olup, alçak dünya yörüngesindeki (LEO) uyduların ve uzay çöplerinin tespiti sağlanacak. YAKUD Projesi kapsamında değerlendirilecek bu verilerle milli uzay görevlerinin planlanmasına girdi sağlanması amaçlanacak. Proje kapsamında çeşitli veri kaynaklarından, gözlemevlerinden, teleskoplardan ve diğer çeşitli sensörlerden alınacak veriler birleştirilecek ve uzay hava resmi oluşturulacak.

YAKUD Projesiyle de yakın yörüngelerdeki hareketlilik konusunda sağlanacaktır. Durumsal farkındalık sayesinde Türkiye’nin Uzay projelerindeki planlaması daha sağlıklı olacaktır. Türkiye’nin uzaydaki varlığı daha güvende olacaktır.

Yakın Uzay Durumsal Farkındalık (Space Situational Awareness / SSA)

Yakın uzay durumsal farkındalığı alanında ülkelerin kendilerine ait milli bir sisteminin olması ve bu sistemler aracılığıyla uzay durum resmini oluşturabilmesinin önemi oldukça kritiktir. Farkındalığın elde edilmesi için gerekli olan öncelikli araçlar ise yüksek teknolojideki radar, teleskop vb. sensörler, bu sensörlerden gelen veri akışının sağlanması ve bu verilerin anlamlandırılıp füzyonla birleştirilmesi olarak sıralanabilir.

Türkiye’nin; onlarca ülkenin yörüngelere sürekli yeni uydular fırlatması Türkiye üzerinden geçen uyduların tespitinin ve bu durumun farkındalığının sağlanmasının önemi gün geçtikçe artmaktadır. Gerçek veya gerçeğe yakın zamanlı bilgilerin kullanılarak, Uzaydaki bu trafiğin farkında olunmasını yakın uzay durumsal farkındalık olarak tanımlanabilir.

Buna ek olarak daha önce fırlatılan uyduların görevini tamamladıktan sonra “uzay çöpü”ne dönmesi çözülmesi gereken bir probleme yol açmaktadır. Yakın uzay durumsal farkındalığı gerçekleştikten sonra bu uzay çöplerinin de tespiti de gerçekleştirilebilecektir.

Yakın Uzay Durumsal Farkındalık konusunda Avrupa Uzay Ajansı (ESA), European SSA Sistemini geliştirmektedir. SSA Sistemi; veri politikası ve veri güvenliği, uzay gözetimi, uzay havası ve dünyaya yakın nesnelerin takibinin yapılması amacıyla geliştirilmektedir. Bahse konu sistem, sensörlerden gelen verileri otonom bir şekilde tespit edip değerlendirmesini yapabilecektir. Tespit edilecek olaylar arasında uzay nesnelerinin yörüngede çarpışma ihtimalleri, uzay havası olayları, uzay araçlarının atmosfere girme ihtimali ve mevcut uzay görevlerinin bozulması durumundaki ihtimaller yer almaktadır.