ODTÜ Uzay ve Hızlandırıcı Teknolojiler Uygulama ve Araştırma Merkezi (İVMER) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. M. Bilge Demirköz ile Söyleşi

“Temel bilim yapmanın mesleki onurunu incitmeden sistem seviyesinde mühendislik yapabilecek insanlara ihtiyacımız var.”

Hatice İspir

Defence Turk: Öncelikle İVMER ve faaliyetleri hakkında bilgi verir misiniz?

Bilge Demirköz: ODTÜ İVMER 2019 senesinde Yüksek Öğretim Kurulu Kanunu kapsamında UYGAR (Uygulama ve Araştırma) olarak kurulmuş bir merkez. Çalışmalar ilk olarak, Kalkınma Bakanlığı’ndan 7.5 milyon TL’lik bütçe ile bir radyasyon test tesisi kurulumu için 2015’te projelendirilmesiyle başladı. Bu proje ile ODTÜ-Saçılmalı Demet Hattı (SDH) kuruldu ve Savunma Sanayii Başkanlığı’nca kabulü yapıldı.

ODTÜ-SDH’nin kurulumu kapsamında altyapı desteği için Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumuyla (TENMAK), bilgi transferinin sağlanması için ise CERN ile iş birliği anlaşmaları imzalandı ve bu imkânlar sağlandıktan sonra Milli Savunma Bakanlığı ARGE ve Teknoloji Dairesi Başkanlığı daha sonra projenin Savunma Sanayii Başkanlığı’na (SSB) devredilmesiyle SSB Hava Savunma ve Uzay Dairesi ile protokol imzalandı ve SSB müşteri kurum oldu. ODTÜ-SDH sistemi yine bir kamu yatırımı olarak ülkemize kazandırılan TENMAK’ın Proton Hızlandırıcı Tesisi’ndeki hızlandırıcıya entegre edilerek kuruldu.

Yerli Radyasyon Monitörünün (YRM), ilk prototipini ROKETSAN’la uzaya Sinop’tan ilk kez 2629 Ekim 2020 tarihlerinde uçurduk. Bu konudaki ümidimiz ülkedeki özgün bileşenlerin geliştirilmesine YRM ile sağlanan uzay bilgisi sayesinde katkı sağlamak. Hem roketlerimiz, hem uzay araçlarımız hem de uydularımız için radyasyon tahminleri, testleri ve gerekirse zırhlamasını yapıyoruz ve sonra da radyasyon dozunu ölçerek farklı ihtiyaçlara yönelik hizmet verebiliyoruz.

ODTÜ Uzay ve Hızlandırıcı Teknolojiler Uygulama ve Araştırma Merkezi (İVMER) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. M. Bilge Demirköz ile Söyleşi çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 4’üncü sayısında.

Defence Turk Dergi’ye online ve basılı olarak erişmek için tıklayınız.