ASFAT’ın Devasa Gücü Askeri Fabrikalar’ın Hava Bakım Kabiliyetleri

Millî Savunma Bakanlığı bağlısı Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü bünyesinde çeşitli bölgelerde bulunan 27 Askeri Fabrika / Müdürlük faaliyet gösteriyor. Temelde ise bu yapılar ile kara ve hava birliklerimize yönelik lojistik destek sağlanmaktadır. Nitelikli işgücü ve teknolojik altyapıyı kullanarak alanında yüksek kalitede, güvenilir, sürdürülebilir ürün ve hizmet desteği sağlamayı misyon edinmiş durumda. Ayrıca vizyon olarak da tasarım, üretim, bakım, onarım ve modernizasyonda yerli ve sürdürülebilir ileri teknoloji merkezi olmayı benimsemiştir.

Ahmet Alemdar

ASFAT’ın askeri fabrikalar ile kurduğu koordinasyon, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin harbe hazırlık düzeyini yüksek tutması için büyük avantajlar sağlamaktadır. Bunları kısaca; bakım, onarım, imalat, yenileştirme, test/kalibrasyon, tedarik, modernizasyon faaliyetleri olarak ifade edebiliriz. Tüm bu faaliyetler ise yerinde ve zamanında sağlanmaktadır. Temininde güçlük çekilen ya da temin edilemeyen malzemelerin / sistemlerin millî imkânlarla üretilmesi için de çeşitli projeler gerçekleştirilmekte. Bu süreçte bakım, onarım ve modernizasyon süreçlerinde kullanılan malzemelerin yenileştirilmesine yönelik çalışmalar da yapılmakta olup güncel üretim ve bakım teknolojileri takip edilirken Fabrikaların, fiziki ve teknolojik altyapı modernizasyonu gerçekleştirilmektedir. 2018 yılında kurulan ASFAT’ın havacılık alanındaki faaliyetleri Ankara, Eskişehir ve Kayseri’de konuşlu 4 fabrika müdürlüğünde icra edilmektedir. Ziyaret ederek kabiliyetlerini yerinde gözlemleme imkanı bulduğumuz bahse konu fabrikalar şunlardır: 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü (Eskişehir), 2’nci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü (Kayseri), 3’üncü Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü (Ankara) ve 5’inci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü (Ankara).

1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü

1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü’nün genel faaliyet alanı ve görevleri; uçak ve motorlara yönelik fabrika seviyesi bakım, uçak modernizasyonu, uçak ve motorlarda kullanılan mekanik ve aviyonik sistemlerin bakım onarımıdır. Ayrıca malzeme imalat faaliyetleri, motor test sistemleri tasarım ve imalatı ile kalite yönetim faaliyetleri yapmaktadır. Faaliyetlerine Eskişehir Tayyare Tamirhanesi olarak 1926 yılında başlayan 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğümüz, 1950’li yıllara kadar pervaneli uçakların bakım ve onarımlarını gerçekleştirdi. 1950 yılından itibaren muharip jet uçaklarının bakım ve onarımını da üstlenen fabrika müdürlüğü, 1968 yılında ilk jet motor revizyonu ile imkân ve kabiliyetlerini genişletti. 1979 yılında F-4 uçağı ile başlayan ilk kapsamlı uçak fabrika seviyesi bakım ve yenileme faaliyetlerini 1980’li yıllarda diğer uçaklara yönelik çalışmalar izlemiş olup, 1992 yılında ilk F110 motorunun revizyonu kabiliyetlere ilave edildi. 2000’li yılların başlarında F-4E/2020 ve F-5/2000 Yapısal Yenileme 7 projeleri başarıyla gerçekleştirilmiş, 2008 yılında başlatılan F-16 PO-III modernizasyonu ve T-38 uçaklarının yapısal ve aviyonik modernizasyonları da başarıyla tamamlanarak uçaklarımızın kullanım ömrü ve harekât etkinlikleri arttırıldı. 2006 yılında başlatılan çalışmalar ile Türkiye’nin ilk motor test ünitesi olan Atılım, 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü çatısı altında yazılım ve donanım olarak tamamen millî imkânlarla geliştirildi.

ASFAT’ın Devasa Gücü Askeri Fabrikalar’ın Hava Bakım Kabiliyetleri çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 19′uncu sayısında.

Çalışmanın tamamını buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

Günümüzde, verilen görevleri eksiksiz ve doğru biçimde yerine getiren 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü yürüttüğü onarım ve geliştirme projeleriyle uçakların emniyetli ve etkin bir şekilde görev yapmasına önemli katkı sağlamaktadır. 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü’nün görevleri içerisinde yer alan en önemli unsurlardan biri Teknik Yönetim Sorumluluğudur. Teknik Yönetim Sorumluluğu, sorumluluğuna verilen sistemlere mühendislik hizmetinin sunulmasıdır. Bu kapsamda sistemlerin idame-işletme ve geliştirilmesine yönelik olarak, uçuş ve kullanım emniyeti, bakım konseptinin belirlenmesi ve planlaması, uymazlık çözümü, arıza izolesi, iş standardı, teknik emir ve dokümantasyon geliştirilmesi, yeterlilik ve sertifikasyon ihtiyacı ile diğer ilgili teknik ihtiyaçların karşılanmasını öngören mühendislik çalışmaları gerçekleştirilmektedir. Fabrika Müdürlüğümüz, sorumluluğundaki uçak ve motorlar için Mühendislik alanında Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki en üst seviyede karar ve icra otoritesidir.

1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü’nün sorumluluğunda olan sistemler, uçak sistemleri ve motor sistemleri olarak iki ayrı başlıkta değerlendirilebilir. Uçak sistemlerinde, Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde bulunan; muharip uçaklar (F-16, F-4E/2020), gösteri uçakları (NF-5 Akrotim) ve eğitim uçakları (T-38 ve KT-1T) yer almaktadır. Motor sistemlerinde ise muharip, gösteri ve eğitim uçaklarının motorlarına ilave olarak; C-130, C-160, A400M, CN-235 Nakliye Uçakları, Tanker Uçakları, Havadan Erken İhbar ve Kontrol Uçakları (HİK/E-7T), Komuta Kontrol Uçakları ile Uçak Çalıştırıcılarının motorları, 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü’nün Teknik Yönetim Sorumluluğu altında yer almaktadır. 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü’nün yürüttüğü bir diğer görev ise hava silah ve savunma sistemlerinin uçuş ve yer emniyeti, ekonomik kullanımı ile harekât etkinliğini arttırmaya yönelik millî ve uluslararası iyileştirme, yenileştirme ve ürün geliştirme projeleridir.