Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) yerleşik Boeing tarafından geliştirilen B-52 bombardıman uçağı ilk uçuşunu 15 Nisan 1952’de yapmıştır. Birleşik Devletler Hava kuvvetleri personelinin BUFF adını taktığı (Big Ugly Fat Fellow/büyük, çirkin, şişman delikanlı) B-52’ler dönemin, hatta günümüzün bile en çok konuşulan uçaklardan biri.
ABD’nin gözdesi olan B-52 bombardıman uçağı her ne kadar 1962 yılında üretimi durdurulsa da halen hizmet veriyor. Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri’nden yapılan açıklamaya göre 60 yıllık olan B-52’lerin en az 2040 yılına kadar kullanılması hedefleniyor. Boeing firmasına göre ise bu tarih 2050. Halen daha az maliyetli bir alternatifi geliştirilmemiş olması da ABD’nin B-52’leri kullanma ısrarında büyük etken.
Tam adıyla B-52 Stratofortress, uzun menzilli stratejik bombardıman uçağı olmasının yanı sıra, nükleer bomba taşıyabilme özelliğine de sahiptir. Güdümlü olmayan basit konvansiyonel bombalar kullanarak geniş alanlara isabet ettirme oranı oldukça yüksek olan B-52’nin taşıma kapasitesi B-1B Lancer’dan daha az olmasına rağmen menzili daha uzundur. Ayrıca B-52, Ocak 1957’de Dünya etrafında hiç durmandan 49 saatte uçarak rekor kırmıştır.
B-52 bombardıman uçağı, 10 yıllık üretim sürecinde toplamda 744 adet üretilmiş ve 12 versiyonu geliştirilmiştir. Son versiyonu 1961 yılında B-52H adıyla 102 adet üretilmiştir. B-52H versiyonu Pratt & Whitney firmasına ait TF33-P-3 turbofan motoru kullanılıyor. Bu motorla B-52H’ler yakıt tasarrufu da yapmış oluyor. 5 mürettebatla uçan B-52’lerin birim maliyeti 14 milyon dolar ile 54 milyon dolar arasında değişmektedir. B-52’lerin en dikkat çeken özelliği tabi ki nükleer bomba taşıyabiliyor olması. 21 Mayıs 1956’da Marshall adalarından olan Bikini Atolu’na havadan ilk hidrojen bombasını atan da bir B-52’dir.
B-52 bombardıman uçakları Vietnam savaşı ve körfez savaşında kullanılmasının yanı sıra şubat 2018’de Taliban eğitim kampını vurmuştu. ABD, 1972 yılı Vietnam savaşında, B-52’ler altı ay boyunca Kuzey Vietnam’a 400.000 ton kadar bomba yağdırmıştır.
B-52’de kullanılan IBM’e ait elektronik sistem uzay mekiklerinde kullanılan sistemle aynıdır.
Peki, B-52’yi ABD’nin gözünde bu kadar gözde yapan ne?
Diğer bombardıman uçaklarıyla karşılaştırıldığında maliyeti oldukça düşük. B-1 ve B-2 bombardıman uçakları her ne kadar rakip olarak gösterilse de, B-52 kadar uzun ömürlü olmayacağı konuşuluyor.
Birisi çıkıp termonükleer savaş başlatalım dese, B-52 yaşına rağmen savaşta önemli rol üstlenebilecek durumda. Pentagon’un bu uçağa güveni tam. 2006 yılında 44 adet B-52’nin göreve hazır olarak tutulması konusunda ABD Kongresinde karar alınmıştı. ABD’nin bugüne kadar satışını yapmamış olması, büyük bir çoğunluğunu kendi envanterinde tutması da uzun vadeli hedeflere hizmet vereceğinin bir göstergesi.
B-52’ler Amerika için bir misyon haline geldi. Muhtemelen siz henüz doğmamışken tasarımı yapılan B-52’lerin en yeni J serisi bombaları dahi taşıyabiliyor olması, bu uçağın emekliliğini daha da ileriye alıyor.
Yazar: Seda DİLEK
