Ermenistan Iskender balistik füzelerinin neden “patlamadığını” konuşuyor

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Ermenistan’ın yenilgisiyle sonuçlanan Dağlık Karabağ savaşından sonra istifa baskısı altında.

10 Kasım 2020’de Azerbaycan ve Ermenistan arasında süren çatışmaların sona erdiği aktarılmıştı. Dağlık Karabağ’da işgalci konumunda olan Ermenistan’ın Başbakanı Nikol Paşinyan’ın, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Dağlık Karabağ’da Ermenistan’ın yenilgiyi kabul ettiğini ifade eden anlaşmanın imzalandığı duyurulmuştu. Bu gelişme üzerine Paşinyan’ın istifası talebiyle ülkede haftalardır protesto gösterileri düzenleniyor. Ordunun istifa bildirisini yayımlamasından önce Paşinyan’la Genelkurmay arasında ‘İskender füzesi” krizi yaşanmıştı.

Paşinyan, 24 Şubat 2021’de 1in.am haber portalına verdiği mülakatta, eski Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın Dağlık Karabağ savaşında Rus İskender füzelerinin neden kullanılmadığıyla ilgili eleştirilerinin hatırlatılması üzerine, “Sorduğu sorunun cevabını bilmeli ve cevabını bildiği soruları sormalı. İskender füzelerinin neden patlamadığını ya da yüzde 10’unun patladığını söyleyebilir mi?” dedi. Paşinyan, verdiği mülakatta İskender balistik füze sistemlerinin 80’lerin teknolojisi olduğunu hatırlattı.

Rusya, 2016 yılındaki Nisan çatışmaları sonrasında, Ermenistan’a 1 milyar dolarlık kredi kapsamında aralarında İskender-M operasyonel-taktik füze sistemlerinin de yer aldığı silah satışı gerçekleştirdi. Dönemin Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın bu füzelerin Azerbaycan’a olası bir saldırıya yönelik olarak ciddi bir güç olduğunu ifade ediyordu. Ermenistan’ın sahip olduğu ihracat versiyonu Iskender-M (NATO kod adı: SS-26 Stone) balistik füze sistemleri 280 km menzile sahip.

Rusya Parlamentosu’nun alta kanadı Duma’nın Savunma Komisyonu Başkan Yardımcısı Aleksander Şerin ise Paşinyan’ın açıklamasının “Rus silahlarını eleştirerek suçsuz çıkmaya çalışmak” şeklinde yorumladı.

Rus İzvestiya gazetesinde yer alan bir habere göre de Ermenistan Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan, daha önce bu gazeteye verdiği bir mülakatta füzelerin kullanılması için Paşinyan’dan birkaç kez izin istediklerini ancak Başbakan’ın uluslararası toplumun tepkisinden çekinerek buna izin vermediğini söyledi.

“Dağlık Karabağ’daki savaş sırasında Rusya’dan satın alınan elektronik harp sistemleri çalışmadı”

5 Aralık 2020 günü Ermenistan Başbakanı Nikol Pashinyan, hezimetle sonuçlanan Dağlık Karabağ savaşı sonrası Ermenistan halkına yaptığı video konferans konuşmasında açıklamalarda bulunarak kendisine yöneltilen iddialara yanıt vermişti. Pashinyan konuşmasında, Dağlık Karabağ’daki savaş sırasında, Rusya’dan 42 milyon dolara satın alınan elektronik harp sistemleri çalışmadığı için hava sahasının SİHA’lara kapatılamadığını söylemişti. Bahse konu elektronik harp sistemleri ile Azerbaycan ordusu envanterindeki başta Bayraktar TB2 SİHA olmak üzere diğer sistemlerin etkisiz hale getirilmesi amaçlanıyordu. Ancak işler Ermenistan’ın umduğu gibi olmadı ve Bayraktar TB2 ile birlikte diğer hava araçlarının etkinliği devam etti. En nihayetinde ise Azerbaycan ordusu sahada önemli ilerlemeler kaydetti ve nihayetinde Ermenistan yenilgiyi kabul etmek zorunda kalmıştı.

Pashinyan konuşmasında elektronik harp sistemlerinin yanı sıra hava savunma sistemlerinin de yetersizliğini açıkça ifade etti. Pashinyan konuşmasında, uzmanlarla yapılan kapsamlı görüşmelerden sonra satın alınan OSA-AK mobil kısa menzilli hava savunma füzesi sistemlerinin yetersizliği ve verimsizliği hakkında birkaç aydır konuşulduğunu açıklamıştı. Pashinyan OSA-AK hava savunma sistemlerinin yetersizliği açıklarken öte yandan Karabağ’daki savaş sırasında ve Temmuz  2020’de Tovuz eksenindeki çatışmalarda İsrail yapımı Hermes-900 İHA’ları dahil birçok hedefi vuranın bahse konu OSA-AK hava savunma sistemleri olduğunu iddia etmişti.

Ürdün’den alınan işlevsiz OSA-AK hava savunma sistemleri ve usulsüzlük

Bu noktada hatırlatmak gerekir ki Eski Ermenistan Başbakanı Serj Sarkisyan’ın damadı olan Eski Vatikan Büyükelçisi Mikael Minasyan tarafından dile getirilen silah ticareti mevzusu, Azerbaycan tarından verdirilen büyük kayıplardan sonra Ermenistan’da en çok tartışılan konulardan biri olmaya devam ediyor. Mikael Minasyan tarafından Facebook üzerinden paylaşılan bir videoda Ermeni yetkililerin yasadışı silah ticaretine karıştığı ifade edildi. İddiaya göre, Ermenistan, Rusya’dan imtiyazlı olarak silah ve askeri teçhizat satın alıyor ve sonrasında üçüncü ülkelere satıyor. Böylece haksız kazanç elde etmeye çalışıyorlar. 

Ermenistan Başbakanı Pashinyan‘ın silah ticaretinden gelir elde ettiği iddia ediliyor. Eski Büyükelçi, Savunma Bakanlığı’nın Ürdün’den, modernize edilmiş 9K33M2 – OSA-AK mobil kısa menzilli hava savunma füze sistemleri kisvesi altında, eski ve kullanılamaz Osa AK sistemleri satın aldığını ve tedarik için 27 milyon dolar ödendiğini söyledi.  Minasyan’a göre ise aslında çok daha düşük bir ücretle satın alındılar. Resmi olarak bütçeden tahsis edilen 27 milyon’un büyük kısmının ise Pashinyan ve Galstyan tarafından kendi hesaplarına aktarıldığı iddia edildi.

Pashinyan’a yöneltilen “Ermeni tarafının askeri teçhizatını büyük ölçüde kaybetmesinin nedeni nedir?” sorusuna verdiği cevapta ise önceki hükümetlere ithamlarda bulundu. Pashinyan açıklamasında “2,5 yıl içinde alabildiğimiz her şeyi aldık”  diyerek personel maaşlarını yükselttiklerini, askerler için teçhizat sorununu çözmek için alımlar yapıldığını, orduyu güçlendirmek için ise hava savunma sistemleri, uçak almak zorunda kaldıklarını ifade etti. Daha sonra ise önceki hükümetleri hedefine koyarak “Evet, satın alınmayan her şeyi satın almak zorundaydık. Evet, 2 yılda bunu yapmadık ama neden 18-20 yılda yapmadınız? Neden yurtdışında adalar, konaklar, evler satın alabildiniz, İsviçre bankalarında para biriktirebildiniz ” ifadelerinde bulundu.

İlgili Olarak

Azerbaycan Ordusu, Ermenistan işgalden kurtarılan Laçin’e girdi

Azerbaycan Ordusu, Ermenistan’a ait OSA ve S-300 HSS’leri kamikaze İHA’larla vurdu

Ahmet Alemdar

Defence Turk Yayın Koordinatörü. Türk Savunma Sanayii özelinde; savunma teknolojileri, stratejileri ve politikaları araştırmacısı ve takipçisi.