Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından meşru hükümet olarak tanınan Libya’nın Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne (UMH) güçleri darbeci Hafter kontrolündeki Trablus’un güneyinde önemli ilerlemeler kaydediyor. UMH kaynakları geçtiğimiz saatlerde 40’tan fazla araçtan oluşan Rus paralı asker grubu Wagner’e ait konvoyun Tarhuna’dan Beni Velid’e doğru geri çekildiğini aktarmıştı. Bölgeden gelen görseller bunu kanıtlar nitelikte.
Trablus ekseninde darbeci Hafter saflarında çatışan Rus özel askeri şirket unsurları verdikleri ağır kayıplardan sonra geri çekilmeye devam ediyor. Trablus ekseninden çekilen Wagner unsurları Tarhuna kasabasından da çekildi.
22 Mayıs 2020’de Trablus’un güneyinde ve Tarhuna şehrinin batısından başlatılan eş eksenli operasyonla darbeci Hafter güçlerinin 1 yıldan üzere süredir kontrol altına almaya uğraştığı önemli bölgeler UMH güçlerinin kontrolü altına girdi.
22 Mayıs’taki ilerlemeye ek olarak 23 Mayıs’ta devam eden operasyonlarda kritik iki yerleşke daha darbeci Hafter güçlerinden temizlendi. Trablus’un güneyindeki Hamza Kampı ve Yermuk Kampı bugün ki operasyonlarda kontrol sağlanan yerleşkelerden öne çıkanlar.
21 Mayıs’ta UMH güçleri Alasaba’da kontrolü sağlamıştı. Alasaba Watya hava üssünün güneyinde yer alan ve Hafter güçlerinin ikmal yollarına yakın bir kasaba olmasıyla önemli.
Dengeleri Değiştiren Hava Üssü: Watya
Libya’da BM nezdinde tanınan ve meşru hükümet olan Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne bağlı güçler, darbeci Halife Hafter’e bağlı güçlerin işgalindeki kritik Watya Hava Üssünde kontrolü 18 Mayıs 2020’de tekrar sağlamıştı. Watya hava üssünün güneyinde 18 Mayıstan itibaren ilerleme kaydeden UMH güçleri Alasaba’da kontrolü sağladı.
Watya hava üssünün düştüğü günden bugüne UMH güçleri darbeci Hafter güçlerine karşın sahada önemli ilerlemeler kaydetti. Bu noktada darbeci Hafter güçlerinin imha edilen Rus yapımı hava savunma sistemlerinin yanı sıra bölge halklarının UMH güçlerine destek vermesi önemli etkenler olarak öne çıktı.
Psikolojik olarak yıpranan Hafter unsurları geri çekilmek zorunda kalıyor. Geri çekilirken ise EYP ve anti-personel mayınları ile UMH güçlerine kayıplar verdirmeyi ve operasyonları yavaşlatmayı planlıyorlar.
Bölgede görece müzakerelerin öncelikli unsur olduğunu söyleyebilir. Watya hava üssüne yönelik operasyon öncesinde de müzakereler yapıldığı ifade ediliyor. Libya Ordusu Batı Harekat Dairesi Komutanı Usame Cuveyli’nin üsteki 2 ana grup ile yaptığı müzakerelerin sonuç verdiği ve grupların çekildiği belirtiliyor. Özellikle 16-17 Mayıs 2020 tarihlerinde yapılan SİHA saldırılarının darbeci Hafter cephesinde güven kaybına yol açtığı ve grupların çekilmesinin temel sebebi olarak ifade ediliyor. 19 Mayıs 2020’de basına yansıyan bilgilerde yine Trablus cephesinde de Hafter unsurlarının bazı bölgelerden çekildiği ifade edildi. Hafter cephesinden yapılan açıklamalarda ise bunun taktik bir çekilme olduğu ifade edildi.
Wagner Group ve Libya
Geçtiğimiz günlerde Libya’da, darbeci Halife Hafter güçleri tarafından kontrol edilen Tarhuna kentinde bulunan Rus paralı askerlerinin videosu çekilerek sosyal medyada paylaşıldı.
PMC Wagner’in Bengazi’de darbeci Halife Hafter’e bağlı güçleri eğittiği belirtilirken yine aynı şekilde Trablus’un güneyindeki çatışmalarda aktif yer aldığı biliniyor.
Rusya’nın Akdeniz’deki zengin doğal gaz ve petrolden pay almak istemesiyle Libya’da faaliyet göstermesi aynı amaca hizmet ediyor.
Yine Trablus ekseninde PMC Wagner milislerinin Elektronik Taarruz (ET) sistemlerini aktif kullandıklarına dair görüntülü kanıtlar olduğunu bir önceki yazımda da değinmiştim. Ruslar Wagner’i Libya’da tutarak bölgede istikrar ve sivil halkın güvenliğini tehdit etmekte.
Şimdiye dek Trablus ekseninde yaşanan çatışmalarda yaklaşık 35 PMC Wagner mensubu paralı askerinin Ulusal Mutabakat Hükümeti güçlerince etkisiz hale getirildiği biliniyor. Gerçek sayıların çok daha fazla olduğu düşünülüyor.
Aşağıda yer alan videoda 9 Mayıs 2020 günü Libya’nın Salah al–Din bölgesinde Rus paralı askerleri Suriye’de yaptığı gibi Rusya’nın “Zafer Gününü” kutlama amaçlı işaret fişeği attığını görüyorsunuz. Bu görüntüleri Twitter hesabı üzerinden foto-muhabir olan Amru Salahuddien paylaştı. Suriye’de ise kutlamalar genellikle Rusya’nın faaliyet gösterdiği bölgelerde yine işaret fişeklerinin atılmasıyla kutlandı.
Libya’da Trablus’un Güneyi’nde yer alan bölgelerde UMH birliklerince çekilen görüntülerde Rus paralı askerleri açıkça görülüyor. Daha sonradan çeşitli kaynaklarca paylaşılan videolarda Rus askerlerinin bir bina içerisinde oldukları ve bazılarının yaralandığı net bir şekilde görünüyor.
Libya’da eli kanlı Hafter güçleriyle omuz omuza çatışmalara giren Putin güdümündeki Rus paralı askerleri Suriye’de terör örgütü Hizbullah ile yine “omuz omuza” hareket etmiş, Suriye’de vaat ettiği istikrar ve ülkenin barış ve huzur dolu bir ortama kavuşması için atılan adımlara adeta balta vurmuştur.
Trablus güneyinde UMH tarafından ele geçirilen Rus paralı askerlerine dair ekipmanlar. Suriye’de gördüğümüz paralı askerler ile benzer
#Libya's Burkan Al-Ghadab operation forces under #GNA's command seize weapons and equipment for #Russia-n mercenaries fighting for #Haftar's militias #Tripoli pic.twitter.com/gvfBbiFvWb
— Libya Febrayer TV (@TvFebruary) October 13, 2019
Son olarak konu Libya olunca Rusya’nın neden muhatap alındığını ve uluslararası arenada da muhatap alınmaya devam edildiğini düşünmek gerekiyor.
*PMC: Özel askeri güvenlik şirketi bu da Wagner’i bir özel askeri güvenlik şirketi statüsüne sokuyor.
Yörük Işık’ın 12 Mayıs 2020 tarihinde aktardığına göre Rusya’nın Suriye’deki en aktif hava üssü olan Hmeymim Hava Üssü’nden kalkan uçak Libya’ya darbeci Hafter kontrolündeki bölgeye iniş yaptı. Yörük Işık’ın da belirttiği gibi muhtemelen ChVK Wagner milislerini taşıyor bu uçak. Suriye’den Libya’ya bir süredir gerek Rejim kontrolündeki bölgelerden gerekse Rusya’nın uçuşlar gerçekleştirdiğini belirtmek isterim.
Plane of MAJOR INTEREST: 99% ChVK WAGNER arrived to #Libya. Cham Wings flew from RuAFB Humaymin to (not Benghazi) but Al Khadim AFB ! https://t.co/E3oYNqi3ZM pic.twitter.com/C8QtSd4LOK
— Yörük Işık (@YorukIsik) May 11, 2020
12 Mayıs’ta Yörük Işık tarafından kaydedilen bilgilerin üstüne Suriye’deki Hava Üslerinden birçok IL-76TD tipi kargo uçağı Libya’ya hareket etmeye artarak devam ediyor
22 Mayıs gecesi Trablus güneyinde ilerleme sağlayan UMH’ye bağlı güçler bölgedeki Rus paralı askerlerinin bir kısmını etkisiz hale getirdi. Etkisiz hale getirilen Wagner üyesi bir milisin cesedi sosyal medyada paylaşılarak üzerindeki ekipmanlar
İlgili Olarak:
Rus özel askeri şirketi Wagner’in varlığına ve faaliyet bölgelerine dair inceleme
Libya’da UMH güçleri Alasaba’yı darbeci Hafter güçlerinden temizleyerek kontrolü sağladı
Türk savunma sanayii özelinde savunma sanayii takipçisi ve araştırmacısı.
