Rusya, Libya'da Hafter'i ateşkes ilan etmeye zorladı

Darbeci General Halife Hafter, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan Libya Ulusal Mutabakat Hükümetine karşı büyük kayıplar verdiği için “Rusya’nın emri” üzerine ateşkes ilan etti.

Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih İsa ve doğu Libya’da bulunan yerel kabile liderleri arasındaki görüşme sosyal medyada yayınlandı. Görüşmede Hafter’in önemli bir dış destekçisi olan Rusya’nın sahadaki durum hakkında bir rapor hazırladığını söyledi ve raporun içeriğini okudu.

Rusya tarafından gönderildiği belirtilen rapora göre darbeci Hafter’e bağlı milisler Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti güçleri karşısında zor bir durumda ve Trablus’un Güneydoğusunda yer alan Tarhuna’daki Hafter milisleri için gönderilen yakıt ikmalleri sürekli olarak havadan vuruluyor.

Akile Salih İsa raporda, yaşanan çatışmaların Hafter milislerine karşı yeni bir aşamaya geçeceğini de belirtti ve Rusların, Hafter’ın çatışma bölgelerindeki durumu kötüleştikçe ateşkes ilan etmesi konusunda baskı yaptığını söyledi.

1 Mayıs Cuma günü darbeci General Halife Hafter’e bağlı Libya Ulusal Ordusu (LNA), Ramazan ayı boyunca BM tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne karşı (UMH) tek taraflı ateşkes ilan etmek zorunda kaldı.

UMH’nin Tarhuna Operasyonu

Türkiye’nin de tanıdığı Libya’nın meşru hükümeti Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) güçlerine darbeci general Halife Hafter güçlerinin kontrolü altında bulunan Tarhuna kentini geri almak için operasyon başlatmıştı.

Tarhuna kenti başkent Trablus’un yaklaşık 65 kilometre güneydoğusunda bulunan ve konumu itibariyle darbeci Hafter güçlerinin lojistik destek merkezlerinden biri. UMH güçleri tarafından başkent Trablus’un batısında kalan kıyı şeridini tamamen Hafter güçlerinden temizlemeye yönelik olarak 12 Nisan 2020’de başlatılan ve başarı ile devam eden ‘Barış Fırtınası Harekatı’ kapsamında çok sayıda yine BAE tarafından sağlanan silah ve mühimmat ele geçirilmişti. Bölgede istikrarı sağlamaya yönelik olarak farklı cephelerde UMH güçleri operasyonlarına devam ediyor.

Libya/Trablus ekseninde son durum. (Kaynak: TSKMap)

Libya’da BAE-Sudan-Rusya İlişkisi

Sudan ve Birleşik Arap Emirlikleri

Birleşik Arap Emirlikleri, Sudan Hızlı Destek Güçleri Komutanı Muhammed Hamdan Dagola, nam- ı diğer General Hemetti’ den, Darbeci Hafter güçlerini desteklemek üzere Libya askeri güç göndermesini talep etmekte. BAE ‘nin desteğini alan General Hemetti, darbeci Hafter’i düştüğü zor durumdan kurtarmak için, Kuzey Afrika bölgesine iki adet askeri birliği yollamayı kabul etmişti. BAE nin bu yardım karşılığında, Generla Hemetti’ ye ciddi finansal yardımda bulunmayı kabul ettiği de belirtiliyor.

Libya ‘daki çatışmalarda, binlerce Sudan vatandaşı da ön saflarda yer alıyor ve bu zamana kadar pek çok Sudanlı hayatını kaybetti. Bu paralı askerler, sosyal medyada paylaştıkları, Sirte ve Güney Libya yöresinde çekildiği bildirilen fotoğraf ve kliplerde, bu mücadeleye katılma nedenlerini; “Libya” yı özgürleştirmek” olarak nitelendiriyorlar.

Sudan hükümeti ise, Libya’da devam eden çatışmalarda, hiçbir Sudan gücünün yer almadığını iddia ediyor.

Rusya

Wagner’in Libya’nın doğusunu kontrolü altında tutan General Halife Hafter’e bağlı güçlere destek veren yaklaşık 300 elemanının olduğunu ve Libya Ulusal Ordusu’na da top, tank, insansız hava aracı ve mühimmat tedarik ettiği belirtiliyor.

BBC’ye konuşan bir kaynak, “Bu paralı askerler, Tobruk ve Derna’daki derin su limanlarını Rus filosunun gelebilmesi için güvenlik altına almaya çalışıyor. Ayrıca, güney Avrupa’ya enerji kaynaklarının akışını da buradan kontrol edebilirler.” ifadelerine yer vermişti.

Wagner’a bağlı paralı askerler, Libya’da yalnızca silah temin etmekle kalmıyor, aynı zamanda özellikle sosyal medya üzerinden propaganda faaliyetlerinde de bulunuyor. Şirketin yapılacak olası bir cumhurbaşkanlığı seçiminde Hafter’in aday olması halinde, kazanması için usulsüzlük ve propaganda faaliyetlerinde bulunmaya hazırlanıyor. Wagner’in iç yazışmalarında, Hafter’in kontrolü altına aldığı toprakları savaşarak değil, aşiretlere rüşvet vererek ele geçirdiği ve burada da ağırlıklı olarak Birleşik Arap Emirlikleri’nden gelen 150 milyon doları kullandığı ifade edilen bir diğer husus.

Birleşmiş Milletler tarafından tanınan ve Türkiye’nin de desteklediği Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti, geçen yıl Mayıs ayında iki Rus vatandaşını “içişlerine karışmaya çalışmak” suçlamasıyla tutukladı. Tutuklanan iki kişinin üzerinden Wagner Grubu ile bağlantılı olduklarını gösterdiği iddia edilen dizüstü bilgisayar ile hafıza kartlarının çıktığını bildirilmişti.

Libya’da Rus PMC’leri

Bengazi’de darbeci Halife Hafter’e bağlı güçleri eğitiyor,
Trablus Güneyi’nde yaşanan çatışmalarda aktif rol alıyor,
Çeşitli petrol ihracatı konusunda imtiyazların sağlanmasına neden oluyor.
Yine Trablus ekseninde PMC Wagner milislerinin Elektronik Taarruz (ET) sistemlerini aktif kullandıklarına dair görüntülü kanıtlar mevcut.

Şimdiye dek Trablus ekseninde yaşanan çatışmalarda yaklaşık 35 PMC Wagner mensubu paralı askerinin Ulusal Mutabakat Hükümeti güçlerince etkisiz hale getirildiği biliniyor. Birçoğunun yaralandığına dair görüntüler de mevcut.