Rus-Türk teknoloji iş birliği olasılıklarının olduğunu da belirten Rusya, S-400 hava savunma sistemlerinin ikinci anlaşması için Türkiye’nin kararını bekliyor.
Rostec Devlet Kurumu Başkanı Sergei Chemezov yaptığı açıklamada, Rusya’nın S-400 hava savunma sistemlerinin Türkiye’ye teslimine ilişkin ilk sözleşmeyi imzaladığını ve ikinci anlaşmanın Ankara’nın kararına bağlı olacağını söyledi.
Başkana göre, Türkiye ile ilk S-400 sözleşmesi tam olarak yürütülmüş, sistemlerin tüm bileşenleri Türkiye’ye teslim edilmiş ve Rusya tam ödeme almıştır. Chemezov, “Top artık Türkiye’de, ortaklarımızın karar vermesini bekliyoruz. Rosoboronexport, Türkiye ile irtibatını sürdürüyor, gelecekteki iş birliği ile ilgili görüşmelere devam ediyor. Ayrıca, orada parça üretme olasılıklarını da tartışıyoruz.” dedi.
Başkan, S-400 sistemlerinin karmaşık teknolojiler içerdiğini ve bunları sıfırdan üretmeye başlamanın imkansız olduğunu belirtti. Aynı zamanda, diğer alanlarda da Rus-Türk savunma iş birliği olasılıklarının olduğunu ifade etti. Rostec CEO’su konuya ilişkin, “Bu benzersiz bir anlaşmaydı çünkü bir NATO ülkesi ile yapıldı. Türk ortaklarımızla diğer teçhizatlar konusunda da görüşmeler yapıyoruz, olasılık var.” dedi.
S-400 Anlaşması
Moskova, 2017 yılında S-400 sistemlerinin teslimi konusunda Ankara ile 2.5 milyar dolar değerinde bir sözleşme imzaladı. İlk parti teslimatları Haziran 2019 tarihinde havadan nakliyat yoluyla gerçekleştirilmiş ve Türkiye, S-400 sistemlerini Rusya’dan satın alan ilk NATO ülkesi olmuştu.
Bu olay ile birlikte Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve genel olarak NATO’dan olumsuz tepki aldı. Washington tarafından, “Türkiye’nin Rus S-400 hava savunma sistemlerini satın alma kararının, F-35 ile devam etmesini imkansız kıldığı” belirtildi. ABD, Rusya yapımı sistemleri satın alma konusunda Türkiye’ye yaptırım uygulamakla da tehdit etmişti. Aralık 2019’da ABD Başkanı Donald Trump, ABD Savunma Bakanlığı 2020 yılı bütçe tasarısını onaylayarak Türkiye’ye karşı F-35 ambargosunu, Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) yaptırımlarını, Kuzey Akımı 2 ve Türk Akımı’na yönelik yaptırımları kabul etti.
ABD, Türkiye’nin S-400 alımına karşı tepkisini F-35’in ardına gizlese ve teknik sorunlara yaslayarak temellendirmeye çalışsa da -ki bu durum Türkiye tarafından teknik komisyon yolu ile çözülmek isteniyor- Türk Akımı ve Kuzey Akımı 2 projelerine yönelik yaptırımlar, Türkiye ve Almanya’nın başında olduğu projenin muhatabı ülkelerin egemenliğine doğrudan saldırı anlamına geliyor.
S-400 (NATO: SA-21 Growler), 2007’de hizmete giren en gelişmiş uzun menzilli uçaksavar füzesi sistemidir. Orta menzilli olanlar da dahil olmak üzere uçakları, seyir ve balistik füzelerini imha etmek için tasarlanmıştır ve aynı zamanda kara hedeflerine karşı kullanılabilir. TASS’ın beyanına göre sistem, 35 km irtifa ve 400 km uzaklıktaki hedeflere angaje olabilmektedir. Sistemin ek özelliklerine ulaşmak için tıklayınız.
İkinci Parti S-400 Tedariki
Haziran 2020’de Rusya’nın Askerî-Teknik İş Birliğinden Sorumlu Federal Servisi (FSVTS)’nin başkanı Dmitriy Şugayev, Türkiye’ye ikinci bir S-400 savunma sistemi satışına yönelik yapılan görüşmelerde ilerleme sağlandığını, şu anda Ankara’nın nihai kararını beklediklerini söylemişti. Şugayev, ikinci parti S-400 sevkiyatına ilişkin sözleşmenin ne zaman imzalanacağına dair tahminde bulunmanın yararı olmayacağını belirtirken, Rusya’nın teknoloji iş birliği yapması, yani Türk şirketlerinin üretim sürecinde yer alması ihtimali üstünde Türkiye ile çalışmaya hazır olduğunu kaydetmişti.
Haziran ayında Star Gazetesi’nde yer alan habere göre Rusya Başbakan Yardımcısı Yuriy Borisov, talep gelmesi halinde Rusya’nın Türkiye ile bu yıl S-400 sevkiyatına yönelik ek bir sözleşme daha imzalayabileceği, Ankara’nın ek sevkiyat talep etme hakkının da bulunduğunu söylediği ifade edilmişti. Gazetecilere konuşan Borisov, Türkiye’ye yıl sonuna kadar daha fazla S-400 sevkiyatı yapılmasına yönelik olasılığın ne kadar olduğu sorulduğu soruyu da cevaplayarak, “Böyle bir hakları var, isteklerini belirtirlerse, imzalarız.” ifadelerini kullanmıştı.
Temmuz 2020’de TASS haber ajansının yaptığı habere göre, Moskova Büyükelçisi Mehmet Samsar Türkiye’nin ikinci parti S-400 hava savunma füze sistemlerinin teslimatıyla ilgili temaslarını sürdürdüğünü belirtmişti. Hava savunma füze sistemlerinin ikinci parti teslimatıyla ilgili soruları cevaplayan Samsar, iki devletin yetkili kurumları arasında müzakerelerin devam ettiğini söylemişti. Ülkelerin, ikinci parti S-400 alımına ilişkin spekülasyonlara gerekli cevabı verdiğini de belirten Samsar, spekülasyonları görmezden gelerek iş birliğimizin belirli sonuçlarına odaklanmanın daha iyi olacağına inandığını sözlerine eklemişti.
Sözleşme imzalandı iddiası
Ağustos 2020’de Rus yayın organları, ikinci parti S-400 hava savunma sistemi teslimatı için sözleşme imzalandığını duyurmuştu. Rosoboronexport CEO’su Alexander Mikheev Rusya’da düzenlenen Army-2020 fuarında yaptığı açıklamaya göre, ikinci parti S-400 hava savunma sistemlerinin tedariki noktasında Rusya ile Türkiye arasında imzaların atıldığı ve mali modelin tartışıldığı iddia edilmişti.
Buna rağmen, Defence Turk’ün edindiği bilgilere göre ikinci parti S-400 sisteminin teminine yönelik herhangi bir gelişme olmadı. İkinci parti teminine yönelik daha önce prensip anlaşmasına varıldığı Türkiye’deki yetkililerce de belirtilmişti. Ancak, sistemin temini ile ilgili çeşitli ihtilaflar hâlâ devam ediyor. Türkiye’deki savunma kaynakları yeni bir gelişme olmadığını kesin bir dil ile belirtiyor.
İlgili Olarak
Kremlin: S-400 anlaşması, Türkiye’ye kısmi teknoloji transferini öngörüyor
Makine Mühendisi. Savunma sanayii teknolojileri takipçisi, araştırmacısı.