Terör Örgütlerinin Terör Vasıtası: Yangınlar

BAU Denizcilik ve Global Stratejiler Merkezi Araştırmacısı Burak SARIOĞLU ve Gönüllü Genç Araştırmacısı Ömer Can TOPÇU’nun “Terör Örgütlerinin Terör Vasıtası: Yangınlar” dair değerlendirmesi.

Yangın eylemleri, geçmişten günümüze kadar ki süreçte terör örgütlerinin sıklıkla başvurduğu bir eylem biçimidir. Bu eylem biçiminde teröristler, özellikle orman, turistik mevki ve petrol yataklarını kundaklarlar. Dünya üzerindeki birçok terör örgütü, maliyetinin az ve planlaması kolay olması sebebiyle bu eylem biçimi sıklıkla kullanmaktadır.

Terör örgütlerinin sıklıkla kullandığı bu eylem türü, literatürlere “Çevre Terörizmi” olarak geçmiştir.

BTÖ’nün Doğaya Savaş İlanı

Güvenlik güçlerine ilk saldırısını 1984 yılında yapan BTÖ (PKK), ilk yangın eylemini 1990’lı yılların başında yapmıştı. Yapılan eylemlerin ekseriyeti yaz mevsiminde ve turistik bölgelerde gerçekleşmiştir. Aynı zamanda Türkiye’nin içerisinden geçen petrol boru hatlarını kundaklayan BTÖ’nün bu tür eylemlerde iki ana amacı vardır: Ulusal ekonomiye zarar vermek ve dünya kamuoyunda Türkiye’yi güvensiz göstermek.

1990’dan beri orman yakma eylemlerini gerçekleştiren terör örgütü mensupları, defalarca kolluk kuvvetleri tarafından yakalanmış ve sorgulanmıştır. Bu sorgu sonucu teröristlerin eğitim kampları Yunanistan’da olduğu, her türlü eğitimi orada alıp Anadolu’ya geçerek terör faaliyetlerini gerçekleştirdiği ortaya çıkmıştır.

Yakın zaman içerisinde Türkiye Cumhuriyeti’nin kırsalda ve şehirlerde başarılı operasyonları sebebiyle, daha az maliyet gerektiren ve çok daha az insan gücüne muhtaç olan orman yangınları eylemlerine ağırlık vermeye başladı.

2019 yılında İzmir, Muğla ve İstanbul’un da içinde bulunduğu 9 ilde çıkan yangını, BTÖ’nün bir kolu olan “Halkların Birleşik Devrim Hareketi” üstlendi. Yaklaşık 350 hektarlık ormanı yakan terörsitlerin amacı yine aynıydı.

BTÖ’nün diğer bir kolu olan “Ateşin Çocukları İnisiyatifi” 11 Temmuz-24 Ağustos tarihleri arasında ülke içerisinde çıkan birçok yangını üstlendi. BTÖ’nün haber kaynaklarından “Eylemlerimiz özgür özerk Kürdistan statüsü resmi olarak tanındığı güne kadar kesintisiz devam edecektir’’ açıklamalarını yaptılar.

Özellikle 18 Ağustos 2019 tarihinde İzmir/Karabağlar mevkisindeki ormanları ateşe veren BTÖ üyeleri, 500 hektarlık ormanı yakarak bölgede ki birçok canlının hayatına son vermiştir.

Yangın esnasında İzmir/Karabağlar (18 Ağustos 2019)

BTÖ’nün bir kolu olan “Ateşin Çocukları İnisiyatifi” terör grubunun üstlendiği orman yangınları

“24 Ağustos günü Kütahya’nın Gediz ilçesinde 8 hektarlık ormanlık alan
24 Ağustos günü Mersin’in Tarsus ilçesinde ormanlık alan
24 Ağustos günü Edirne’nin Keşan ilçesinde ormanlık alan
24 Ağustos günü Uşak’ın Banaz ilçesinde ormanlık alan
22 Ağustos günü Balıkesir’in Edremit ilçesinde ormanlık alan
22 Ağustos günü Muğla’nın Marmaris ilçesinde ormanlık alan
19 Ağustos günü Muğla’nın Marmaris ilçesi Beldibi bölgesinde ormanlık alan
18 Ağustos günü İzmir’in Karabağlar ilçesinde başlayarak 500 hektarlık alanı
18 Ağustos günü İzmir’in Bornova ilçesinde ormanlık alan
18 Ağustos günü İzmir’in Urla ilçesinin Yağcılar ve Demircili mahaleleri arasındaki bölge
18 Ağustos günü İzmir’in Menderes ilçesinin Gümüldür mahallesinde ormanlık alan
17 Ağustos günü İzmir’in Selçuk ilçesinde ormanlık büyük bir alan
12 Ağustos günü Balıkesir Marmara ilçesinde ormanlık alan ve polis lojmanları
11 Ağustos günü İstanbul Pendik’te bulunan Göçbeyli Köyü etrafındaki ormanlık alan
11 Ağustos günü Mersin’in Bozyazı ilçesinde ormanlık alan
11 Ağustos günü Afyonkarahisar’ın Başmakçı ilçesinde Deliktaş mevkisinde ormanlık alan
11 Ağustos günü Antalya’nın Kumluca ilçesi Papaz koyunda 10 hektarlık ormanlık alan
11 Ağustos günü Bursa’nın İznik ilçesi Hisardere Mahallesi Doruk mevkisinde geniş bir ormanlık alan
10 Ağustos günü Çanakale’nin Eceabat ilçesinde 100 hektarlık ormanlık alan
7 Ağustos günü Muğla’nın Bodrum ilçesi ve Mumcular mevkiinde ormanlık alan
4 Ağustos günü İzmir’in Foça ilçesinde 4 hektarlık ormanlık alan
24 Temmuz günü Manisa’nın Soma ilçesinde ormanlık alan
23 Temmuz günü Antalya’nın Manavgat ilçesinde kaymakamlık konutunun da içerisinde olduğu alan
22 Temmuz günü Antalya’nın Gazipaşa ilçesinde ormanlık alan
22 Temmuz günü İstanbul’un Şile ilçesinde ormanlık alan
21 Temmuz günü Aydın’ın Nazilli ilçesinde 6 hektarlık ormanlık alan
11 Temmuz günü Muğla’nın Fethiye ilçesinde ormanlık alan”

BTÖ’nün Kendini Meşru Gösterme Çalışmaları

BTÖ’nün alt kolu olan bu terör grupları, kendilerini meşru olarak göstermek için söylediği iftiraların başında “Türk askerleri, Doğu Anadolu’da ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde kasten ormanları yakıyor” sözleri gelmektedir. “İnsan Hakları Derneği” bu iftiraları ileri sürmüş ancak ispat istenildiğinde bir kanıt gösterememiştir.

30 Ocak 2019 gününde BTÖ’nün Antalya Sanayisinde bulunan tamire muhtaç arabaların bulunduğu depoyu kundaklaması sonucu Sanayi içerisinde büyük bir yangın meydana gelmiş, maddi kayıp üst seviyeye ulaşmıştı.

4 Eylül 2019 tarihinde BTÖ’nün gençlik yapılanması olan “Devrimci Gençlik Hareketi” üyeleri, Arnavutköy/İstanbul’daki ormanlık alanı piknik tüplerini patlatmak suretiyle yakma niyetindelerken polisler tarafından yakalanmıştı.

Uluslararası Basın Organları’nın Yaklaşımı

Uluslararası Basın Organları bu yangınları köşelerinde yer verse de yazılarının temelinde yangının büyüklüğü ve nasıl söndürüldüğü vardı. Özellikle Muğla ve İzmir yangınları dış basında yer bulsa da yazının ana unsuru Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nın Türk Hava Kurumu’nun uçaklarının güvenli olmadığı açıklaması eleştiriliyor, yangının faili olan BTÖ’den bahsetmiyordu. Özellikle bazı Uluslararası Basın Organları yangının çıkış sebebi olarak Bakanlık çalışanlarını gösteriyordu.

Sonuç

Sayın İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun bizlere aktardığı terörist sayısını da göz önüne aldığımızda, BTÖ’nün kırsalda ve şehirlerde yapılanması çökmüş, silahlı eylem kapasitesi neredeyse bitmiş durumdadır. Önümüzdeki süreçte terör örgütünün eylemde bulunma şekli çevre terörizmi ve stratejik öneme sahip bölgelerin kundaklanması şeklinde olması beklenmektedir. Önümüzdeki süreçte Orman Muhafaza Memurlarına büyük işler düşmekle beraber, bu terör biçimiyle mücadele etmek amacıyla daha farklı ve teknolojik çözümler bulunması elzemdir.

BAU DEGS Gönüllü Genç Araştırmacısı Ömer Can TOPÇU

BAU DEGS Araştırmacısı Burak SARIOĞLU

KAYNAKÇA

1) Oğuz Güngörmez, “Yunanistan”, Avrupa’da PKK Yapılanması, ed. Enes Bayraklı, Hasan Basri Yalçın ve Murat Yeşiltaş, (SETA Yayınları, İstanbul: 2019), s. 609-659.

2) “Muğla’daki Sabotaj Eylemini HBİM Üstlendi”, Halkların Birleşik Devrim Hareketi, 1 Temmuz 2019, www.hbdh-online.org/mugladakisabotaj-eylemini-hbim-ustlendi, (Erişim tarihi: 6 Eylül 2019).

3) Ateşin Çocukları İnsiyatifi, Twitter, (27 Ağustos 2019) https:// twitter.com/CocuklarAtesin, (Erişim tarihi: 16 Eylül 2019).

4) “2019 Yılı İlk 6 Ay Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi İnsan Hakları İhlalleri Raporu”, İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, www.ihddiyarbakir.org/Content/uploads/28a2a550-1145-477db35f-ad864035564c.pdf, (Erişim tarihi: 6 Eylül 2019).

5) Banu Güven, “Banu Güven: İzmir Yangınına Bakanlık Müdahalesi İncelenmeli”, DW Türkçe, 22 Ağustos 2019.

6) “Bakan Soylu: Yurt içindeki terörist sayısını 300’ün altına düşürmeyi hedefliyoruz’’ Süleyman Soylu, 14 Temmuz 2020, https://www.trthaber.com/haber/gundem/bakan-soylu-yurt-icindeki-terorist-sayisini-300un-altina-dusurmeyi-hedefliyoruz-501731.html

7) “Orman Yangınlarını PKK üstlendi’’ 26 Ağustos 2019 https://www.yenicaggazetesi.com.tr/service/amp/orman-yanginlarini-pkk-ustlendi-246755h.htm

8) “Orman Yangını Çıkarmaya Çalışan PKKlılar Suç Üstü Yakalandı’’ 13 Eylül 2019 https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/orman-yangini-cikarmaya-calisan-pkklilar-suc-ustu-yakalandi-5331964/amp/

BAU DEGS

Bahçeşehir Üniversitesi Denizcilik ve Global Stratejiler Merkezi/ BAU DEGS

BAU DEGS Başkanı Doç. Dr. Cihat Yaycı