Türkiye 2020’de Suudi Arabistan’a İHA ihraç etti

Birleşmiş Milletler (BM) Konvansiyonel Silah Kaydı – UNROCA’nın açıkladığı verilere göre, Türk şirket(ler)i tarafından 2020 yılında Suudi Arabistan Krallığı’na 3 adet İnsansız Hava Aracı Sistemi (İHAS) ihracatı gerçekleştirildi. Ayrıca raporda 2020 yılı içerisinde Türkiye Cumhuriyeti tarafından Suudi Arabistan Krallığı’na 2 adet füze ve / veya füze fırlatma aracı ihraç edildiği kaydedildi.

Bahse konu İHA Sistemlerinin hangi firmanın çözümü olduğu ise belli değil. Suudi Arabistan Krallığı’nın silahlı insansız hava aracı filosunu genişletmek için VESTEL’in KARAYEL İHAS’ının yerel uygulamasını seçmişti. Bahse konu ihracatın da Vestel Savunma çözümü Karayel İHAS olabileceği değerlendiriliyor.

Suudi Arabistan Krallığı Askerî Sanayi Genel Müdürlüğü’nün (GAMI) Twitter hesabından 4 Ocak 2021’de yapılan açıklamada yerelleştirme faaliyetlerine ilişkin video paylaşılmıştı. Bahse konu bilgilendirme videosun VESTEL tarafından geliştirilen KARAYEL S/İHA sistemi için “Nisan 2020 itibariyle İnsansız hava araçlarının geliştirilmesi ve üretimine başlanması” bilgi notu düşülmüştü.

GAMI tarafından 27 Nisan 2020’de yapılan açıklamada ise insansız hava aracı sistemlerinin yerli olarak geliştirilmesine ve üretilmesine yönelik çalışmaların başlatıldığı ifade edilmişti. Defence Turk’te ilgili gelişme “Suudi Arabistan 2021’den itibaren Türk SİHA’sını üretecek“ başlığı ile aktarılmıştı.

Nisan 2020’de yapılan açıklamada proje takvimine yönelik detaylar verilmişti. Bu kapsamda; 2021 yılında 6 adet insansız hava aracı, 5 yıl içinde ise 40 adet insansız hava aracının üretiminin hedeflendiği belirtilmişti. Teknik hususlara yönelik ayrıntı ise paylaşılmamıştı.

INTRA Defense Technologies tarafından üretimi gerçekleştirilecek KARAYEL SİHA sistemi ile ilgili olarak firmanın sitesinde yer alan görselde hava aracının 4 adet mini akıllı mühimmat taşıyabildiği görülüyor. Bahse konu mühimmatların ise ROKETSAN üretimi MAM-L olduğu değerlendirilmektedir. INTRA Defense Technologies tarafından üretilecek KARAYEL SİHA sistemlerinin yerel olarak isimlendirilmesi ise “HABOOB” oldu. KARAYEL SİHA sistemi 18.000 feet operasyonel irtifaya, 200 km haberleşme menziline ve 20 saat havada kalış süresine sahip olacak. 

Karayel’i INTRA Defense Technologies Üretecek

VESTEL Savunma Kasım 2017’de gerçekleştirilen Dubai Airshow’da Suudi Arabistan’da yerleşik Advanced Electronics Company (AEC) ile Karayel İHA’nın elektronik sistemlerinin imalatına yönelik bir mutabakat anlaşması imzalamıştı. Bu kapsamda Advanced Electronics Company (AEC) ile imzalanan mutabakat anlaşması ile KARAYEL İHA’nın elektronik parçalarının imalatı ve onarımı Suudi Arabistan’da yerleşik AEC’de gerçekleştirilebilecek.

2019 yılında gerçekleştirilen Dubai Airshow’da ise Riyad merkezli Intra Defense Technologies, Vestel Savunma tarafından geliştirilip üretilen Karayel-Su Silahlı İnsansız Hava Aracını (SİHA) pazarına sunmak maksadıyla kendi standında sergilemişti.

GAMI tarafından yapılan açıklama; Suudi Arabistan Krallığı tarafından Intra Defense Technologies’e lisans altında insansız hava aracı üretimi için proje onayı verildiği şeklinde ifade ediliyor. Intra Defense Technologies web sitesinde “kendini kanıtlamış insansız hava aracı” olarak yer verilen Karayel İHA’nın tüm satış haklarına sahip oldukları belirtilerek İHA’nın binlerce “operasyonu” başarıyla tamamladığı da ifade ediliyor.

Suudi Arabistan haber ajansı SPA tarafından yapılan haberde ise projenin 750 milyon riyal yani 200 milyon dolar yatırım ile gerçekleşeceği ve bahsi geçen projenin 2021 yılının ilk çeyreğinde faaliyete geçirileceği ifade edildi.

Suudi Arabistan Krallığı’nın Endüstriyel Şehirler ve Teknoloji Bölgeleri (MODON) kurumu ile Intra Defense Technologies Mart 2020’de insansız hava sistemlerinin geliştirilmesine yönelik olarak arazi tahsisi için sözleşme imzalamıştı.

Vestel Karayel Taktik İnsansız Hava Aracı

Kurulduğu 2003 yılından itibaren insansız hava araçları üzerine yoğun faaliyetler yürüten Vestel Savunma yaptığı çalışmalarda kazandığı bilgi birikimi ve tecrübe ile Mini, Midi ve Taktik İHA kategorilerinde sırasıyla EFE, BORA ve KARAYEL millî İHA’ları geliştirdi.

KARAYEL Taktik İHA Sistemi keşif ve gözetleme yapmak amacıyla NATO’nun ‘Sivil Hava Sahasında Uçuşa Elverişlilik’ Standardı STANAG-4671’e göre tasarlanıp, üretilmiş ilk ve tek Taktik İnsansız Hava Aracıdır. KARAYEL sistemi, her türlü kontrolsüz kırıma karşı koruma sağlayan özgün 3’lü yedekli dağınık aviyonik mimariye sahiptir. Bu özelliğiyle VESTEL, dünya genelinde şimdiye kadar sadece insanlı havacılıkta kullanılan sistematik hata emniyetini KARAYEL ile birlikte ilk kez bir insansız hava aracına taşımıştır. Hava aracı kompozit yapısı üzerinde bulunan alüminyum ağ örgüsü sayesinde, yıldırım koruma özelliğine sahiptir. Buzlanma şartları ile karşı karşıya kalındığı durumlarda bunu otomatik olarak tespit edip faaliyete geçen ‘Buz Giderme Sistemi’ kullanılmaktadır. Bu özelliğiyle KARAYEL, her türlü hava koşullarına karşı dayanıklılık gösterip, çetin hava koşullarında üstün performans sergilemektedir. Havadan keşif ve gözetleme yapmak amacıyla taşıdığı kamera sistemi ile hedefi tespit ve teşhis edip üzerindeki işaretleyici sistemler ile lazer güdümlü mühimmatları yönlendirme kabiliyetine sahiptir. Vestel Savunma tarafından keşif ve gözetleme görevleri için geliştirilen Karayel taktik İHA sistemi 2016 yılından beri birçok testi başarıyla vererek kendini ispatlamış platform haline geldi.

Geliştirilmiş Özellikleri ile KARAYEL-SU

NATO’nun ‘Sivil Hava Sahasında Uçuşa Elverişlilik’ Standardı STANAG-4671’e göre tasarlanıp, üretilmiş ilk ve tek Taktik İnsansız Hava Aracı olan KARAYEL‘in geliştirilmiş modeli olan KAREYEL-SU artırılmış faydalı yük kapasitesi, havada kalış süresi ve mühimmat entegrasyonu ile dikkat çekiyor. ROKETSAN ürünü MAM-L ve MAM-C akıllı mühimmatlarının entegre edildiği KARAYEL-SU 13 m kanat açıklığı ve 630 kg azami kalkış ağırlığına sahip, 120 kg kanat altı ve 50 kg gövde altı faydalı yük kapasitesiyle 8 saat havada kalabilen KAREYEL-SU 18.000 ft irtifada görev yapabiliyor.

İlgili Olarak

Suudi Ordusunun SİHA filosu KARAYEL SİHA ile büyüyor

Türkiye 2020 yılında 9 ülkeye 279 zırhlı araç sattı

Ahmet Alemdar

Defence Turk Yayın Koordinatörü. Türk Savunma Sanayii özelinde; savunma teknolojileri, stratejileri ve politikaları araştırmacısı ve takipçisi.