Birleşmiş Milletler (BM) Konvansiyonel Silah Kaydı – UNROCA’nın açıkladığı verilere göre, Türk şirketleri tarafından 2020 yılında 9 farklı ülkeye 279 zırhlı araç ihracatı gerçekleşti. Verilere göre Türkiye zırhlı araç ihracatını Asya, Afrika, Güney Amerika ve Avrupa kıtasına gerçekleştirdi.
Türkiye’nin 2020 yılında zırhlı araç ihraç ettiği ülkeler:
Ülke | Adet | Araç Tipi | Aracın Modeli* |
Bahreyn | 90 | Tekerlekli Zırhlı Personel Taşıyıcı |
|
Şili | 12 | ||
Gana | 40 | ||
Macaristan | 10 | Nurol Ejder Yalçın | |
Umman | 23 | FNSS PARS 8×8 / 6×6 | |
Katar | 9 | Nurol Makina Ejder Yalçın / Yörük | |
Somali | 12 | BMC Kirpi | |
Tunus | 4 | BMC Kirpi / Ejder Yalçın | |
Birleşik Arap Emirlikleri | 79 | Otokar Rabdan | |
* Belirtilen araç modelleri Defence Turk’ün tahminlerini içerir. BM verilerinde araç modeli paylaşılmamaktadır. |
Türkiye’nin 2018 yılındaki 309 adet zırhlı araç satışı yaklaşık %16 düşerek 2019’da 259 adede gerilemişti. 2020 yılında 2019’a göre %7,72 artış ile 9 ülkeye 279 araç ihracatı (teslimat) gerçekleşti. 2019 yılında 7 ülkeye ihracat gerçekleşmişti.

Ayrıca veriler firmaların teslim edeceği veya sözleşmesi imzalanan araçları değil teslim edilen araçları içeriyor. 2018 yılında 309 araç ile Türkiye’nin zırhlı araç ihracatı son on yılın en yüksek seviyesine çıkmıştı. 2019 yılında 259 araç ile önemli bir düşüş yaşanmıştı. 2020 yılında gerçekleşen 279 araçlık teslimat ile sayılarda toparlanma kayda geçmiştir.
Hangi ülke hangi aracı almıştı?
UNROCA tarafından açıklanan verilerde şirket ve araç isimleri belirtilmiyor. Daha önceden paylaşılan sözleşme verilerine göre çeşitli ülkelere gerçekleştirilen satışlar tahmin edilebiliyor.
Listede dikkat çekici bir konumda olan Bahreyn’e geçmişte Otokar tarafından Arma 6×6, Cobra ve ZPT araçları ihraç edilmişti. Yine Otokar tarafından Bahreyn’e Cobra II araçlarına yönelik ihracat gerçekleştirildiği tahmin ediliyor. Ancak bu konuda resmi bir açıklama bulunmuyor.
Geçtiğimiz yıl kamuoyu ile 12 adet Ejder TOMA’nın Şili’ye ihraç edildiği bilgisi yansımıştı. Her ne kadar toplumsal olaylara müdahale aracı olarak nitelendirilse de BM verilerine tekerlekli zırhlı personel taşıyıcı olarak yansımış olması kuvvetle muhtemel.
Katmerciler geçtiğimiz yıllarda Afrika ülkeleri ile olduğu belirtilen bir dizi sözleşme imzalamış ancak hangi ülkeye ihracat gerçekleştirileceği açıklanmamıştı. Firma geçtiğimiz yıl Uganda’ya teslimat gerçekleştirmişti. Katmerciler’in Uganda’ya gerçekleştirdiği ihracat BM verilerinde yer almıyor. Ayrıca Gana’ya hangi aracın teslim edildiği bilinmiyor. Katmerciler ve Otokar Gana’ya ihracat gerçekleştirmiş olması muhtemel iki şirket.

Macaristan Savunma Bakanlığı müsteşarı geçtiğimiz yıl ilk parti Ejder Yalçın araçlarının teslim alındığını ve 40 adet daha 4×4 araç için sözleşme imzalandığını belirtmişti. Macar kaynaklarında çıkan diğer haberlerde Nurol Makina araçlarının Macaristan’da yerel üretimi ile ilgili görüşmeler yapıldığı hatta ön anlaşmalar imzalandığı belirtilmişti.
FNSS ise Umman ile yarım milyar dolardan fazla ihracat sözleşmesi imzalayarak FNSS PARS III TTZA (Taktik Tekerlekli Zırhlı Araç) ailesinin ihracatını gerçekleştirmişti. Proje kapsamındaki teslimatların 2020 yılında tamamlandığı belirtilmişti. FNSS’nin toplamda 172 adet 8×8 ve 6×6 PARS III TTZA ihraç ettiği biliniyor.
Geçtiğimiz yıllarda Nurol Makina tarafından Katar’a Ejder Yalçın ve Yörük TTZA’lar ihraç edilmişti. Ağustos 2020’de Katar Ordusu için yeniden açıklanmayan miktarda zırhlı araç tedarik edilmesi için sözleşme imzalandı. Teslimatı gerçekleşen araçların hangi sözleşme kapsamında olduğu bilinmiyor.
Milli Savunma Bakanlığı 31 Ağustos 2020 günü resmi Twitter hesabından yaptığı paylaşımla Türkiye ile Somali arasındaki Askeri Mali İş Birliği kapsamında; Somali ordusu için üretilen 12 adet Kirpi mayına karşı dayanıklı zırhlı personel taşıyıcı araçların teslim edildiğini açıklamıştı.
Geçtiğimiz yıllarda BMC tarafından Tunus’a 40 adet Kirpi mayına ve pusuya karşı korumalı araç ihraç edilmişti. El Kaide’nin çeşitli saldırılarına maruz kalan Tunus, araçların koruma düzeyinden son derece memnun kalarak 100 adet daha ek sipariş vermiş ve böylece toplam ihraç edilen sistem sayısı 140 olmuştu. Kirpi dışında daha önce Tunus’a Ejder Yalçın aracı da ihraç edilmişti. Kaç adet Ejder Yalçın ihraç edildiği resmi olarak açıklanmamıştı ancak çeşitli kaynaklarda 70 adet sipariş edildiği bilgisi yer almıştı.
Tunus ile imzalanan 150 milyon dolarlık bir paket anlaşma kapsamında TUSAŞ’ın ANKA-S insansız hava araçlarının, BMC’nin Kirpi ve Nurol Makina’nın Ejder Yalçın zırhlı araçlarının, Katmerciler tank taşıyıcı ve tanker gibi çeşitli araçlarının ve Aselsan elektro optik sistemlerinin Tunus güvenlik güçlerinin hizmetinde olacağı açıklanmıştı.

Otokar Arma 8×8 TTZA üzerinden geliştirdiği Rabdan TTZA 661 milyon dolarlık sözleşme ile Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) ihraç edilmişti. 2018’de teslimatlara başlandığı belirtilse de UNROCA verilerinde yer almamıştı. Bir Otokar yetkilisi tarafından 2018 yapılan açıklamada projenin toplam 700 aracı kapsadığını ilk partinin 100 adedi kapsadığını belirtmişti. 2019 raporlarında 55 adet aracın BAE’ye teslim edildiği bilgisi yer almıştı.
İlginizi Çekebilir:
Defence Turk Genel Yayın Yönetmeni. Kocaeli Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı mezunu ve amatör fotoğrafçı. Teknoloji, otomotiv ve uluslararası ilişkiler meraklısı. Savunma sanayii araştırmacısı.