Defence Turk'ün Yeni Hizmetleri
Defence Turk sektöre yönelik yeni hizmetlerini sunar. Profesyonel ekibimiz sorunlarınıza çözümler üretmek için yanınızda!
2019 Uluslararası Silah Transferleri | İthalatçı Ülkeler
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI)’nın Uluslararası Silah Transfer Trendleri 2019 Raporu yayınlandı. Rapor uluslararası silah ticaretindeki değişimleri gözler önüne seriyor. Daha önce raporda yer alan ihracatçı ülkeler ile ilgili gelişmeleri sizlere aktarmıştık. Bu yazıda ithalatçı ülkeler ile ilgili hususları aktaracağız.
Global ölçekte silah transferlerinde 2015-2019 döneminde 2010-2014 dönemine göre %5,5 oranında artış gözlendi. 2010-2014 döneminde ise 2005-2009 dönemine göre %20 oranında artış yaşanmıştı.
2015-2019 döneminde dünyanın en büyük beş silah ihracatçısı sırasıyla ABD, Rusya, Fransa, Almanya ve Çin olurken en büyük beş ithalatçısı Suudi Arabistan, Hindistan, Mısır, Avustralya ve Çin oldu.
En çok silah ithal eden 40 ülke
| Silah İthalatındaki Payı (%) | 2010-2014 dönemine göre değişim oranı 2015–2019 |
Ana İhracatçılar (Toplam ihalattaki payı, %) 2015–19 | |||||||||
| İthalatçı | 2015–2019 | 2010–2014 | 1. | 2. | 3. | ||||||
| 1 | Suudi Arabistan | 12 | 5.6 | 130 | ABD (73) | BK (13) | Fransa (4.3) | ||||
| 2 | Hindistan | 9.2 | 14 | -32 | Rusya (56) | İsrail (14) | Fransa (12) | ||||
| 3 | Mısır | 5.8 | 1.9 | 212 | Fransa (35) | Rusya (34) | ABD (15) | ||||
| 4 | Avustralya | 4.9 | 3.7 | 40 | ABD (68) | İspanya (21) | Fransa (3.6) | ||||
| 5 | Çin | 4.3 | 4.4 | 3.3 | Rusya (76) | Fransa (8.8) | Ukrayna (6.9) | ||||
| 6 | Cezayir | 4.2 | 2.6 | 71 | Rusya (67) | Çin (13) | Almanya (11) | ||||
| 7 | Güney Kore | 3.4 | 3.5 | 3.3 | ABD (55) | Almanya (30) | İspanya (7.8) | ||||
| 8 | BAE | 3.4 | 4.4 | -18 | ABD (68) | Fransa (11) | Hollanda (3.4) | ||||
| 9 | Irak | 3.4 | 1.8 | 98 | ABD (45) | Rusya (34) | Güney Kore (8.6) | ||||
| 10 | Katar | 3.4 | 0.5 | 631 | ABD (50) | Fransa (34) | Almanya (9.2) | ||||
| 11 | Pakistan | 2.6 | 4.5 | -39 | Çin (73) | Rusya (6.6) | İtalya (6.1) | ||||
| 12 | Vietnam | 2.2 | 2.6 | -9.3 | Rusya (74) | İsrail (12) | Belarus (4.9) | ||||
| 13 | ABD | 2.0 | 3.3 | -37 | Almanya (21) | BK (17) | Hollanda (13) | ||||
| 14 | İsrail | 2.0 | 0.7 | 181 | ABD (78) | Almanya (16) | İtalya (6.2) | ||||
| 15 | Türkiye | 1.8 | 3.7 | -48 | ABD (38) | İtalya (24) | İspanya (19) | ||||
| 16 | Japonya | 1.8 | 1.1 | 72 | ABD (96) | BK (2.4) | Sweden (1.6) | ||||
| 17 | Endonezya | 1.8 | 1.9 | -4.6 | ABD (20) | Hollanda (18) | Güney Kore (16) | ||||
| 18 | Birleşik Krallık (BK) | 1.7 | 1.5 | 17 | ABD (67) | Güney Kore (21) | Almanya (4.7) | ||||
| 19 | Singapur | 1.7 | 2.5 | -29 | ABD (37) | İspanya (24) | Fransa (18) | ||||
| 20 | Bangladeş | 1.6 | 0.9 | 93 | Çin (72) | Rusya (15) | BK (2.4) | ||||
| 21 | İtalya | 1.5 | 0.6 | 175 | ABD (62) | Almanya (25) | İsrail (6.5) | ||||
| 22 | Tayland | 1.2 | 0.8 | 67 | Güney Kore (21) | Çin (21) | Ukrayna (14) | ||||
| 23 | Umman | 1.2 | 1.0 | 24 | BK (45) | ABD (13) | Norveç (12) | ||||
| 24 | Norveç | 1.1 | 0.7 | 67 | ABD (77) | İtalya (7.9) | Güney Kore (7.2) | ||||
| 25 | Kazakistan | 1.0 | 0.3 | 238 | Rusya (90) | İspanya (3.2) | Çin (2.1) | ||||
| 26 | Tayvan | 0.9 | 1.7 | -41 | ABD (100) | – | – | ||||
| 27 | Kanada | 0.9 | 0.9 | 4.2 | ABD (56) | Hollanda (11) | İsrail (9.6) | ||||
| 28 | Yunanistan | 0.9 | 0.7 | 39 | Almanya (64) | ABD (19) | BK (7.5) | ||||
| 29 | Afganistan | 0.9 | 1.5 | -38 | ABD (87) | Brezilya (8.8) | Kanada (1.2) | ||||
| 30 | Azerbaycan | 0.8 | 1.5 | -40 | İsrail (60) | Rusya (31) | Türkiye (3.2) | ||||
| 31 | Fas | 0.8 | 2.3 | -62 | ABD (91) | Fransa (8.9) | BK (0.3) | ||||
| 32 | Ürdün | 0.8 | 0.5 | 54 | ABD (30) | Hollanda (30) | Rusya (10) | ||||
| 33 | Myanmar | 0.7 | 1.1 | -32 | Çin (49) | Rusya (16) | Hindistan (14) | ||||
| 34 | Brezilya | 0.6 | 1.0 | -37 | Fransa (26) | ABD (20) | BK (17) | ||||
| 35 | Filipinler | 0.6 | 0.1 | 403 | Güney Kore (32) | Endonezya (21) | ABD (19) | ||||
| 36 | Meksika | 0.6 | 0.5 | 17 | ABD (64) | İspanya (9.5) | Fransa (8.5) | ||||
| 37 | Belarus | 0.6 | 0.2 | 186 | Rusya (98) | Ukrayna (1.2) | Çin (0.5) | ||||
| 38 | Hollanda | 0.6 | 0.7 | -21 | ABD (76) | Almanya (13) | İtalya (7.6) | ||||
| 39 | Kuveyt | 0.5 | 0.7 | -22 | ABD (70) | Fransa (9.5) | İsviçre (7.1) | ||||
| 40 | Polonya | 0.5 | 0.6 | -14 | ABD (29) | Almanya (18) | İtalya (14) | ||||
İlk beş ülke silah ithalatının %36’sını oluşturuyor
Suudi Arabistan, Hindistan, Mısır, Avustralya ve Çin dünyanın en büyük beş silah ithalatçısı olarak 2015-2019 yılları arasında toplam silah ithalatının %36’sını oluşturdu. Bunlar arasında Suudi Arabistan, Hindistan ve Çin, 2010-2014 döneminde de ilk beş arasındaydı. 2010-2014 döneminde en çok silah ithalatı yapan 5 ülke arasında yer alan Pakistan ve BAE listelerde geriledi.
Bölgesel olarak Asya ve Okyanusya 2015-2019 döneminde silah ithalatının %41’ini oluşturuyor.
Suudi Arabistan lider
Suudi Arabistan (SA) 2010-2014 döneminde %5.6’lık pay ile küresel silah ithalatında 2’nci sırada yer alıyordu. SA, 2015-2019 döneminde silah alımlarını %130 artırarak %12’lik pay ile Hindistan’ı geçerek dünyanın en büyük silah ithalatçısı oldu.
ABD, Suudi Arabistan silah ithalatının %73’ünü tek başına karşılıyor.
Yemen Savaşı ve Kaşıkçı olayı nedeniyle Kanada ve İspanya gibi birçok batılı ülke tarafından SA’ya yönelik ambargo kararları alınmış olmasına rağmen bu kararlar işlevsel olmadı. Karar alıcı ülkeler ya kararları çeşitli kalıplar ile sınırlandırdı ya da kararlar kısa süre zarflarında kaldırıldı.
Çin, İnsansız Hava Aracı (İHA) ve ilgili alt sistem ürünleri ile SA’ya ciddi satışlar yapmış olsa da Suudi Arabistan silah ithalatının %1’inden azını oluşturdu.
Hindistan’ın ithalatında denge değişimi
Hindistan hala büyük bir silah ithalatçısı olmasına rağmen bir önceki döneme göre ithalat oranında %32 düşüş neticesinde küresel silah ithalatında %9.2’lik pay ile ikinci sıraya geriledi.
Hindistan yerel savunma sanayiini geliştirmek için güçlü bir çaba harcıyor. “Hindistan’da üret” programı ile bu konuda yoğun çaba harcayan Hindistan hala çok ciddi miktarda silah alımı gerçekleştiriyor. Ancak alım sözleşmelerinin birçoğu ürünlerin Hindistan’da montajlanması veya kısmi teknoloji transferi içeriyor. Bu durum Hindistan’a satış yapmak isteyen ülkeler arasında en belirleyici unsurlardan biri oluyor. Teknoloji transferi ve montaj konusunda verilen tavizler Hindistan’a sözleşme almak için önemli bir avantaj sağlıyor.
ABD’nin Hindistan’a yönelik silah ihracatı bir önceki döneme göre %51 oranında düştü. İsrail ve Fransa’nın Hindistan’a silah ihracatı ise bir önceki döneme göre sırasıyla %175 ve %715 oranında arttı.
Hindistan’a en çok silah ihraç eden Rusya’nın satışı ise %47 oranında geriledi.
Mısır’ın ithalatında devasa artış
Mısır, 2015-2019 yılları arasında bir önceki döneme göre %212’lik büyüme ile %5.8 paya ulaşarak dünyanın en büyük üçüncü silah ithalatçısı oldu.
SIPRI, Mısır’ın olağanüstü silahlanmasını Libya ve Yemen’deki askeri katılımı ile Sina’daki terör operasyonları ile temellendiriyor. Ancak Mısır’ın silahlanmasındaki temel artış bu kriterlerin dışında ülkede darbe yolu ile göreve gelen yönetimin silah alımlarını uluslararası meşruiyeti için kullanmasından ileri geliyor. Mısır bu yolla askeri gücünü artırırken birçok ülke ile ilişkileri canlı tutmayı sağlıyor.
Mısır’ın askeri kanadının güçlenmesi özellikle Körfez ülkelerinden ciddi biçimde destek alıyor.
Mısır’ın 2015-2019 döneminde silah ithalatının %69’unu Fransa (%35) ve Rusya (%34) karşıladı. ABD’nin Mısır’daki bir önceki dönem %47’lik pazar payı %15’e geriledi.
Avustralya kademeli büyüyor
Avustralya silah ithalatında 2015-2019 döneminde %40 artış gerçekleştirerek küresel silah ithalatındaki payını %4.9’a ulaşarak 4. sıraya yükseldi. Çin’in bölgede güçlenmesinden çekinen Avustralya modern sistemler ile envanterini güçlendiriyor.
Çin’e karşı doğal müteffik olarak ABD’yi benimseyen Avustralya silah ithalatının %68’ini ABD’den yapıyor. Avustralya, ABD dışında gerçekleştirdiği alımlarda ise Avrupa kapısını çalıyor.
Çin sabit duruyor
Çin %0.1 oynama ile küresel silah ithalatında %4.3 paya sahip. Listede beşinci sırada bulunan Çin’in en çok silah ithal ettiği ülke %76’lık pay ile Rusya. Çin Rusya’dan hava savunma sistemleri, savaş uçakları ve uçak motorları alımlarını sürdürüyor. Özellikle uçak motorları Çin’in yumuşak karnı durumunda.
Rusya’yı %8.8 pazar payı ile Fransa izliyor.
Uç değişimler
Listedeki ilk beşin dışında uç değişimler diyebileceğimiz ithalat anlamında oransal olarak büyük büyüme ve küçülmeler var.
Özellikle Cezayir silah ithalatını %71 oranında artırarak küresel silah ithalatının %4.2’sini tek başına gerçekleştirmiş oldu. Cezayir küresel sıralamada 6. sıraya yerleşti.
Cezayir’in en çok silah ithal ettiği üç ülke sırasıyla Rusya (%67), Çin (%13) ve Almanya (%11). Cezayir’in Rusya’dan savaş uçakları, tanklar ve hava savunma sistemleri aldığı biliniyor. Cezayir’in Almanya’dan temin ettiği sistemler arasında zırhlı muharebe araçları öne çıkıyor.
Irak silah ithalatını %98 oranında artırarak küresel silah ithalatında %3.4’lük bir pay sahibi oldu.
Katar silah ithalatında %634’lük büyüme
Katar’ın silah ithalatında 2015-2019 döneminde 2010-2014 dönemine göre %631 gibi devasa bir büyüme gerçekleşti. Katar bu büyüme ile küresel silah ithalatındaki %0.5’lik payını %3.4’e taşıdı. Katar ülkenin gerek fiziki gerek demografik boyutuna oranla fazla silahlanan bir ülke. Bu durum Körfez Krizi’nden öncede süregeliyordu ancak Katar, kriz ile birlikte özellikle hava kuvvetlerine oldukça fazla sayıda savaş uçağı sipariş etti.
Katar’ın silah ithalatında 1’inci sırada %50’lik pay ile ABD yer alırken, Fransa %34 ile 2’nci sırada yer alıyor. Almanya ise %9.2’lik oranla 3’üncü sırada yer alıyor.
Katar’ın ABD’den F-15, Fransa’dan Rafale ve Birleşik Krallıktan Eurofighter savaş uçakları sipariş etti. Katar ayrıca Almanya’dan Leopard 2A7+ tankları ve PzH2000 KMO’ları sipariş etti. Büyük sınıf muharip gemiler için İtalyanlar ile anlaşan Katar, Türkiye’ye ise karakol botu, eğitim gemisi, çeşitli zırhlı araçlar ve Bayraktar TB2 İHA siparişi verdi.
İsrail hem ithalatta hem ihracatta büyüyor
İsrail’in silah ithalatında 2015-2019 döneminde 2010-2014 dönemine göre %181 gibi büyük bir büyüme gerçekleşti. İsrail’in silah ithal ettiği ilk üç ülke sırasıyla ABD (%78), Almanya (%16), İtalya (%6.2).
İsrail’in ABD’den gerçekleştirdiği silah ithalatının bu kadar yüksek olmasının üç temel sebebi bulunuyor. İlk sebep ABD’nin İsrail’e yaptığı silah alımları için kullanılan maddi yardımlar. Bu yardımların büyük kısmını İsrail’e ayrılan fon kapsamında İsrail’in ABD şirketlerinden silah almasını içeriyor. Ayrıca İsrail Hava Kuvvetleri’nin tüm muharip filosu ABD yapımı savaş uçaklarından oluşuyor. İsrail ABD’den F-35 ve F-15 gibi pahalı savaş uçaklarının yanı sıra önemli miktarda komponent ve farklı araç gereçte ithal ediyor.
İsrail Deniz Kuvvetleri de büyük oranda Almanya’dan temin edilen platformların yerel elektronik sistemler ile donatılması ile ikame ediliyor. İtalya’dan ise genel anlamda hava platformları ve elektronik sistemler alınıyor.
İtalya F-35 tedariğinin de etkisiyle silah ithalatını %175 oranında artırarak küresel silah ithalatının %1.5’ini sağlamış oldu.
Kazakistan %238 artışla küresel silah ithalatının %1’ini sağlıyor. Kazakistan’ın Rusya’dan satın aldığı savaş uçakları bun artışta önemli rol oynuyor.
Türkiye’nin ithalatı azalıyor
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI)’nün yayınladığı yeni verilere göre Türkiye 2015-2019 yılları arasında silah ithalatını %48 oranında azalttı.
Türkiye 1995-1999 yılları arasında dünyanın 3’üncü büyük silah ithalatçısıydı. 2005-2009 yılları arasında 9’uncu sıraya gerileyen Türkiye 2015-2019 yıllarında ise 15’inci sıraya düştü. Türkiye’nin 2010-2014 yıllarındaki global silah ithalatındaki payı %3,7’den 2015-2019 yıllarında %1,8’e geriledi.
Defence Turk Genel Yayın Yönetmeni. Kocaeli Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı mezunu ve amatör fotoğrafçı. Teknoloji, otomotiv ve uluslararası ilişkiler meraklısı. Savunma sanayii araştırmacısı.
İlgili Yazılar
Lütfen yorum yapmak için giriş yapın
Google Haberler
İlginizi Çekebilir
Ulusal Savunmanın Medyadaki Güçlü Sesi
@ 2021 Defence Turk. Tüm hakları saklıdır.