24 Ağustos 2016, saat 04:00’te Türkiye, güneyindeki terör tehdidine karşı büyük bir operasyon yani “Fırat Kalkanı Harekatı”nı başlattı.

2011’de başlayan Suriye iç savaşında Esed rejimi, DEAŞ ve PYD/PKK ittifakının Türkiye’yi hedef haline getirmesine karşı başlatılan sınırötesi operasyona ‘Fırat Kalkanı’ ismi verildi. Türkiye düşmanları DEAŞ, PYD/PKK ve Esed rejimi, kahraman Türk askerlerinin bölgeye girmesiyle paniğe kapıldı. Türkiye, 7 ay gibi bir sürede büyük bir alanı teröristlerden temizleyerek, bölgede yaşayan halkın tekrar evine güven içinde dönmesini sağladı.

2011 yılında başlayan Suriye iç savaşının süreç içinde seyrinin değişmesiyle, Suriye’nin komşusu olan Türkiye, savaştan en çok etkilenen ülke haline geldi. Suriye’de yaşanan iç savaşın ilerleyen aşamalarında, gittikçe güç kazanan aktörler, iki terör örgütü oldu. PKK’nın Suriye uzantısı YPG/PYD ve DEAŞ.

YPG/PYD ve DEAŞ’ın, Suriye’nin kuzeyinde, Türkiye sınırındaki bazı bölgeleri ele geçirmesi, Suriye ile 911 kilometre sınırı bulunan Türkiye’nin ulusal güvenliği için büyük bir tehdit oluşturmaya başladı.

Fırat Kalkanı Harekatı’nın amacı, iç savaşın yaşandığı bölgelerdeki sivil halkın güvenliğini kontrol altına almak, göç sorununu ortadan kaldırmak, sınır bölgesindeki güvenliği sağlamak ve Türkiye tarafından tehdit olarak görülen tüm unsurları temizlemekti.

ABD’nin Silahladırdığı Gayrimeşru PKK: YPG/PYD

Özellikle ABD tarafından yoğun bir şekilde desteklenen YPG/PYD, Ağustos ayının başlarında, aldığı bu büyük destek sayesinde Münbiç’i ele geçirdi. Bu adım ile terör örgütü YPG/PYD, Türkiye’nin ‘kırmızı çizgisini’ aştı. Türkiye, daha önce defalarca, Fırat Nehri’nin batısını milli güvenliği için hassas nokta olarak gördüğünü söyleyerek sert ikazlarda bulunmuştu.

ABD’nin DEAŞ karşı silahlandırdığı iddia ettiği PKK-PYD-YPG terör örgütünün hedefi, Suriye’nin kuzeyinde yer alan Cerablus’u da alarak Türkiye sınırı boyunca Kürt koridorunu tamamlamak suretiyle Akdeniz’e açılan bir Kürt bölgesi oluşturmaktı. Belirlenen bu hedef, bölücü terör örgütü PKK’nın kurmayı tasarladığı sözde “Kürdistan devletinin” ekonomik ve askeri açıdan ayakta kalmasını sağlayacak imkânlara kavuşması demekti.

DEAŞ’ın zalim yüzü: Gaziantep saldırısı

Terör örgütü DEAŞ, Türkiye’nin sınır şehirlerine roketli saldırılarını gün geçtikçe artırmaya başladı. Hemen her gün Kilis, Hatay gibi güney sınırına saldırı üstüne saldırı gerçekleştirilince, Türkiye güvenlik tedbirlerini artırma kararı aldı. Türkiye, güney sınırında YPG/PYD ve DEAŞ tehlikesiyle karşı karşıya kalmışken, 20 Ağustos’ta kendi sınırları içinde büyük bir olayla sarsıldı. Gaziantep’te bir sokak düğününe DEAŞ tarafından düzenlenen canlı bomba saldırısında 59 kişi hayatını kaybetti, 90’dan fazla kişi yaralandı.

Ve ‘Fırat Kalkanı Harekatı’ başladı

Türkiye’nin maruz kaldığı saldırılar, özellikle sınır illeri olmak üzere ülke genelindeki vatandaşlarının can güvenliğini tehdit ediyordu. Sınırının güneyinde YPG/PYD ve DEAŞ’ın etkin olması, Türkiye’yi harekete geçirdi ve tüm bu olaylar neticesinde 24 Ağustos 2016 sabahı, TSK tarafından Özgür Suriye Ordusu ile birlikte, ‘Fırat Kalkanı’ Harekatı başlatıldı. 29 Mart 2017‘de başarıyla tamamlanan Fırat Kalkanı Harekatı’nı, 15 Temmuz’da darbecilere ilk kurşunu sıktıran dönemin Özel Kuvvetler Komutanı Korgeneral Zekai Aksakallı yönetti.

Saat saat Fırat Kalkanı’nın ilk günü

Türk Silahlı Kuvvetleri’nden Fırat Kalkanı Harekatı’na ilişkin yapılan açıklama şöyle; “Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından, DEAŞ başta olmak üzere terör örgütlerinin yarattığı tehdidi bertaraf ederek hudut güvenliğimizi artırmak ve Koalisyon Güçlerine destek vermek maksadıyla; 24 Ağustos 2016 tarihinde başlatılan “FIRAT Kalkanı Harekâtı”  ülkemizin uluslararası hukuktan kaynaklanan hakları ve BM Sözleşmesinin 51’inci maddesinde yer alan Meşru Müdafaa Hakkı ile BM’nin DEAŞ’la mücadeleye yönelik almış olduğu kararlar çerçevesinde sürdürülmektedir.”

24 Ağustos 2016 tarihinde sabaha karşı saat 04.00’de Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı’ndan, “Türk Silahlı Kuvvetleri, koalisyon hava kuvvetleri tarafından Suriye’nin Halep kentine bağlı Cerablus bölgesine terör örgütü DEAŞ’tan temizlenmesi amacıyla askeri harekat başlatılmıştır.” açıklaması yapıldı.

24 Ağustos 2016 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı’ndan yapılan “harekat başlatılmıştır” açıklamasının hemen ardından Cerablus ağır topçu ateşine tutuldu ve Türk Hava Kuvvetleri’ne bağlı savaş uçakları da 12 adet hedefi bombaladı. Bombardımandan birkaç saat sonra Türk tankları Fırat’ı geçerek Özgür Suriye Ordusu mensupları ve Türkmenlerle bir araya geldi.

24 Ağustos 2016 gecesi Fırat Kalkanı Harekatı şöyle başlatıldı:

• 02.00: Özel Kuvvetler’e mensup keşif taburu Cerablus’a girdi.
• 04.00: TSK çok namlulu roketatar sistemleri (ÇNRA) ve Fırtına obüsleri ile DEAŞ’ı vurmaya başladı.
• 06.08: F16’larla DEAŞ’a hava harekatı başlatıldı.
• 10.00: Tanklarımız, Suriyeli muhaliflerle birlikte Cerablus istikametinde Suriye’ye girdi.
• 10.30: DEAŞ’ın döşediği antitank mayınları temizlendi.
• 11.50: Cerablus merkezinin 5 kilometre batısındaki 5 köy DEAŞ’tan temizlendi.
• 13.00: ÖSO, Türkiye sınırından yaklaşık 3 kilometre güneyde kalan ve Cerablus ilçe merkezinin yaklaşık 5 kilometre batısındaki Keklice köyünü ve sonrasında 3 köyü daha DEAŞ’tan aldı.
• 16.00: Operasyon başlatıldıktan 12 saat sonra Cerablus’a girildi.
• 17.30: Suriyeli muhalif komutanlar, Cerablus’un yüzde 50’sinde kontrolün sağlandığını açıkladı.
• 18.18: Muhalifler Türk zırhlı birlikleriyle ilçe merkezine girmeye başladı.
• 18.59: Cerablus’taki resmi kurumlar da ele geçirildi.

DEAŞ temizlendi PKK/PYD püskürtüldü

TSK’nın başlattığı operasyon kapsamında ilerleyişini sürdüren ÖSO birlikleri, kısa süre içerisinde DEAŞ’ın yanı sıra terör örgütü PKK/PYD’yi de bölgeden püskürttü ve Cerablus bölgesinde hâkimiyeti sağladı. 29 Ağustos’ta terör örgütü PKK/PYD Sacur Nehri’nin güneyine püskürtülürken, DEAŞ ise Cerablus ve çevre bölgelerden tamamen temizlendi. 1 Eylül tarihinde Türkiye’nin Kilis-Gaziantep sınırı terör örgütü DEAŞ’tan tamamen temizlendi ve Azez-Cerablus hattında kontrol sağlandı.

Binlerce Terörist ‘Etkisiz Hale’ getirildi

Türk Silahlı Kuvvetleri’nden Şubat ayında yapılan açıklamada Fırat Kalkanı Harekatı’nda 2 bin 288’i ölü olmak üzere toplam 2 bin 705 DEAŞ mensubu, 322’si ölü olmak üzere toplam 344 PKK/PYD mensubu teröristin etkisiz hale getirildi denildi.

Bölgesel kaynaklar, operasyon kapsamında öldürülen toplam terörist sayısının 3 bini aştığını belirtiyor.

Dabık ve El Bab’ın önemi

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin desteğiyle El-Bab’a doğru yönelen ÖSO birlikleri 19 Eylül tarihinde Mare-Azez-Cerablus-Çobanbey ve çevresinde kontrolü tamamen sağlandı. DEAŞ’ın bölgeden temizlenmesinin ardından terör örgütü PKK/PYD’nin kuzeyden ilerleyişi de durduruldu. Fırat Kalkanı’nın Cerablus’tan sonra ikinci önemli zaferi, Dabık köyünün ele geçirilmesiyle gerçekleşti. Dabık’ta büyük bir savaşın yaşanacağını ve savaştan sonra kıyametin kopmaya başlayacağı inancına sahip olan DEAŞ’ın kontrolünde bulunan bölgenin temizlenmesi, terör örgütüne büyük bir darbe indirdi. Dabık’ın kontrol edilmesi ile birlikte yaklaşık 1000 kilometre karelik alan terör örgütleri DEAŞ ve PKK/PYD’den temizlenmiş oldu.

10 Kasım tarihinde terör örgütü PKK/PYD’nin batıdan El Bab’a ilerleyişi durduruldu. ÖSO birliklerinin El Bab’a olan uzaklığı 10 kilometreye kadar düştü. Hızlı bir şekilde ilerleyen ÖSO birlikleri, Türk askeriyle birlikte El-Bab’ı Şubat ayında terör örgütlerinden temizledi. Fırat Kalkanı Harekatı, yüzde yüz meşru bir operasyon. Türkiye, sınır güvenliği ve iç güvenlik tehdidi gerekçeleriyle uluslararası anlaşmaların verdiği hakkı kullanarak DEAŞ terör örgütüne yönelik bu operasyonu başlattı.

Teröre Destek Saldırıları: Rusya / Esed rejimi

Rus uçağı krizinin yıldönümü olan 24 Kasım 2016 tarihinde Suriye Ordusu’na bağlı uçaklar, Türk Silahlı Kuvvetlerini vurdu. Saldırıda 3 Türk askeri şehit oldu. 9 Şubat 2017’de Rusya, kazayla Türk askerini vurdu bu saldırıda da 3 Türk askeri şehit oldu.

Fırat Kalkanı Harekâtına Gelen Tepkiler

Fırat Kalkanı Harekâtına karşı Suriye Dışişleri’nden yapılan ilk açıklamada, “Türk tanklarının Suriye’ye girmesi egemenliğimizin ihlalidir” denirken ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mark Toner, “Her iki tarafa da burada asıl düşmanın IŞİD olduğunu hatırlatmaya çalışıyoruz” ifadesini kullandı. Beyaz Saray tarafından ise yapılan açıklamada, “NATO Müttefikimiz Türkiye DAEŞ karşıtı çabalara değerli katkılarda bulundu” ifade edilirken bir gün sonra ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü Cook yaptığı açıklamada, “Fırat Kalkanı Operasyonu DAEŞ’e büyük bir darbe vurdu” dedi.

Rusya Dışişleri’nden yapılan açıklamada ise, Türkiye-Suriye sınırında yaşanan gelişmelerin Moskova’da derin bir endişeye neden olduğu bildirildi. Rusya’nın açıklamasında “Türkiye’nin Cerablus’taki operasyonlarında Şam ile işbirliği yapmalı” ifadesine yer verildi. İsrail Büyükelçiliği Ankara Maslahatgüzarı Amira Oron, “Türkiye, sınırlarında IŞİD’in olmasına izin veremez. Türkiye ile hemfikiriz ve destekliyoruz” dedi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bahram Kasimi yaptığı açıklamada, “Suriye topraklarındaki terörist gruplarla mücadele, uluslararası hukukun temel ilkelerinden biri olan o ülkenin toprak bütünlüğü ve egemenlik haklarına saygı gösterilerek merkezi yönetimle koordineli şekilde yapılmalı” görüşünü ileri sürdü.

Terör örgütü PYD lideri Salih Müslim, “Türkiye, Suriye batağında çok şey kaybedecektir” sözleriyle karşı çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan Salih Müslim’in Fırat Kalkanı Harekâtına karşı çıkışına verdiği sert yanıtta “Birileri meydan okuyor. Birileri ‘Suriye Türkiye için şöyle olacak böyle olacak’ diyor. Onlara diyorum ki siz ne olacağınızın hesabını yapın. Türkiye’ye tehdit unsuru oluşturacak kim olursa olsun onlara karşı bu millet ordusu polisi ve koruyucusuyla vardır ve var olacaktır” dedi.

71 Kahraman Askerimiz Şehit Oldu…

24 Ağustos 2016 tarihinde başlatılan Fırat Kalkanı Harekâtında 71 kahraman askerimiz şehit olurken, 245 asker de yaralanarak gazi oldu.

Cerablus-Çobanbey-El Bab hattında toplam 216 gün süren operasyonda TSK ile birlikte harekatta yer alan ÖSO birlikleri ise operasyon boyunca yaklaşık 600 şehit verdi.

Fırat Kalkanı Harekatı, El-Bab’ın kontrol altına alındığı 24 Şubat tarihinden yaklaşık 1 ay sonra sona erdi. Dönemin Başbakanı Binali Yıldırım, Fırat Kalkanı’nın bittiğini şu sözlerle duyurdu: “Fırat Kalkanında 2 bin 15 kilometrekare bir alanı biz emniyete aldık. El Bab’ın alınmasıyla birlikte bölge emniyete alındı. Orada Özgür Suriye Ordusu yerleşti. Türkiye’den giden Suriyeliler oraya yerleştiler, hayat normale döndü.” değerlendirmesini yaptı ve ekledi: “Bundan sonra gerek DEAŞ’a yönelik gerek başka bir şekilde bizim güvenliğimizi tehdit edecek bir şey olursa, herhangi bir icraat yaparsak, bu yeni bir harekattır. Yani Fırat Kalkanı Harekatı bitmiştir, bundan sonra ihtiyaç olması halinde artık yapılabilecek bir hareket artık başka bir isimle anılacak.”

24 Ağustos 2016 tarihinde başlatılan Fırat Kalkanı Harekâtında şehit olan kahraman Mehmetçiklerimizi rahmetle anıyor, yaralanarak gazi olan Mehmetçiklerimize şükranlarımızı sunuyoruz..

Ahmet Alemdar

Kaynaklar

• Yeni Şafak
• Habertürk
• Milliyet
• Siyaset Dergisi
• Sınırötesi Haber

Ahmet Alemdar

Defence Turk Yayın Koordinatörü. Türk Savunma Sanayii özelinde; savunma teknolojileri, stratejileri ve politikaları araştırmacısı ve takipçisi.