• Gizlilik
  • Koşullar
  • Hakkımızda
  • İletişim
  • Dergiye Abone Ol
  • Hesabım

Sepetinizde ürün bulunmuyor.

ENG
DefenceTurk
TUSAŞ 47 Yaşında!
Aselsan
  • Anasayfa
  • Haberler
    • Genel Haberler
    • Kara Kuvvetleri ve Kara Sistemleri
    • Deniz Kuvvetleri ve Deniz Sistemleri
    • Hava Kuvvetleri & Havacılık ve Uzay Sistemleri
  • Özgün
    • Sistemler ve İncelemeler
    • Yazılar ve Analizler
    • Söyleşiler
  • Ürünler
    • Kara Araçları
    • Deniz Araçları
    • Havacılık ve Uzay Sistemleri
    • Silah Sistemleri
    • Radar ve Elektronik Harp Sistemleri
    • Entegre Güvenlik Sistemleri
    • Muhabere ve Elektronik Sistemler
    • Tedarik ve Ar-Ge Projeleri
  • Ansiklopedi
  • Dergiler
  • HizmetlerimizYeni
  • Bize Katılın!
  • Giriş
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Anasayfa
  • Haberler
    • Genel Haberler
    • Kara Kuvvetleri ve Kara Sistemleri
    • Deniz Kuvvetleri ve Deniz Sistemleri
    • Hava Kuvvetleri & Havacılık ve Uzay Sistemleri
  • Özgün
    • Sistemler ve İncelemeler
    • Yazılar ve Analizler
    • Söyleşiler
  • Ürünler
    • Kara Araçları
    • Deniz Araçları
    • Havacılık ve Uzay Sistemleri
    • Silah Sistemleri
    • Radar ve Elektronik Harp Sistemleri
    • Entegre Güvenlik Sistemleri
    • Muhabere ve Elektronik Sistemler
    • Tedarik ve Ar-Ge Projeleri
  • Ansiklopedi
  • Dergiler
  • HizmetlerimizYeni
  • Bize Katılın!
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
DefenceTurk

3 Motorlu Helikopterler

Fatih Mehmet Yazar: Fatih Mehmet
1 sene önce
in Özgün Yazılar, Yazılar ve Analizler
0
3 Motorlu Helikopterler
FacebookTwitterLinkedinWhatsappTelegramQR Kodu

TEI mühendisleri Emir İbrahim Bilen ve Ömer Şimşek tarafından TEI POST 136. Sayısı için yazılan “3 Motorlu Helikopter” yazısı:

Uçuşun temel ilkeleri, uçuş kontrolü ve biçim yönünden günümüz helikopterlerinin ilk örneği, Rus asıllı Amerikalı mühendis Igor Sikorsky tarafından geliştirildi. Kullanışlı ve etkili bir helikopter yapmayı hayal eden Sikorsky, uzun yıllar süren çalışmalarının ilk ürününü 1940’ların başında aldı.

Günümüzde kullanılan helikopterlerin atası niteliğindeki 90 Hp gücündeki Franklin motoru ile uçan VS-300, helikopter tarihinde dönüm noktası oldu. Günümüze kadar gelişen helikopter platform ve motor teknolojileri, farklı türde konfigürasyonların ortaya çıkmasına sebep oldu. Üretilen helikopterler askeri ve ticari amaç için kullanılırken gerekli olan güç ve performans isterleri değişiklik göstermekteydi. Bu farklı gereksinimlerin sonuçlarından bir tanesi ise üç motora sahip olan helikopterlerin ortaya çıkmasıdır.

Helikopter platformlarına üçüncü motorun eklenmesiyle, MTOW (Maximum Take Off Weight) artırılması ve uçuş mesafelerinin taşıdıkları yüke rağmen azalmaması sağlanmaktadır. Üretilmiş olan 3 motorlu helikopterlere örnek vermek gerekirse; Agusta Westland AW101, Avicopter AC313, SA 321 Super Frelon, Ch149 Cormorant, Lockheed Martin VH-71 Kestrel ve Sikorsky CH-53E Super Stallion bunlar arasında sayılabilir.

AW101

Konsept Tasarım Hazırlığı

Üretilen projelerin ortaya çıkmasındaki en büyük etken ihtiyaçtan doğan durumlardır. Bu durumlar göz önüne alındığında tasarım sürecinin nasıl ilerlediğini değerlendirmek faydalı olacaktır. Önce müşteri kendi isterleri doğrultusunda fizibilite ya da konsept çalışması yaparak ihtiyaç duyduğu durumu seçeneklendirir. Bu çalışmalar; farklı teknoloji seçeneklerinin araştırmasını ve olası çözüm önerilerinin optimum zamanda, kabul edilebilir risk ve maliyette yapılmasını kapsar.

Konsept tasarım hazırlığındaki beklentiler ve kısıtlamalar hedef olarak belirlenir. Proje olgunluğa kavuştuğunda ise bu beklentiler ve kısıtlamalar isterlere dönüşür (İsterler, projeyi üstlenecek olanlar için temel oluşturur).

Tasarımın yapılabilmesi için gerekli olan çözüm yolu belirlendiğinde bağlayıcı anlaşmalar yapılarak proje başlatılır. Başlatılan projede görev alacak olan bölümler kendi içlerinde detaylı bir çalışma yaparak operasyonun nasıl sürdürüleceği hakkında bir yol haritasına sahip olurlar. Bu süreçte proje yöneticisinin veya konfigürasyon takımının görevi herkes tarafından kabul edilebilir sistemi oluşturmaktır.

3 Motorlu Helikopterler

Tasarımı Etkileyen Faktörler

Üretilmesi planlanan helikopterde temel isterlerin ve faktörlerin tasarım üzerinde büyük etkileri vardır. Performans, hız, faydalı yük, dayanıklılık, manevra kabiliyeti bu isterler arasındadır. Ek olarak, genelgeçer yeterlilik isterleri de bulunmaktadır. EASA, FAA, TCCA vb. sertifika prosedürleri bunlar arasında sayılabilir.

“Konsept tasarım hazırlığındaki beklentiler ve kısıtlamalar hedef olarak belirlenir. Proje olgunluğa kavuştuğunda ise bu beklentiler ve kısıtlamalar isterlere dönüşür.”

Tasarım aşamasında olan bir helikopterin sivil ve askeri sertifikasyonlara sahip olması ve farklı türevlerde üretilmesi istenilebilir. Bu isteklerin karşılanabilmesi için hâlihazırda üretilmiş olan bir motorun kullanılması öngörülebilir. Bunun sebebi ise; yeni bir motor tasarımı ve üretimi, platformla uygunluğunun sertifikasyonu, performans ve mali riskler parametrelerini ortadan kaldırabilmektir.

Üç Motor Kullanılması Optimum Çözüm Müdür?

Helikopterlerdeki motor sayısının artırılması, yüksek beygir gücüne olan ihtiyaçtan doğmuştur. Çoklu motor konfigürasyonları bu taşıtlarda OEI (One Engine Inoperative) operasyonlarına imkân vermektedir. Bununla beraber çok motorlu helikopter tasarımları OEI’dan ziyade daha fazla kaldırma kuvveti sağlamak için yapılmaktadır. Bu artırım ise üçüncü motorun eklenmesiyle (toplam güç %50 artmakta) kaldırma miktarını ortalama 2 katına çıkarmaktadır. Sikorsky CH-53E Super Stallion, Mil Mi-26’dan sonra dünyanın en geniş ve en kabiliyetli çok motorlu helikopteridir. CH-53E platformunda üçüncü motorun eklenmesiyle faydalı yük 8 tondan 16 tona çıkmış, tırmanma oranı da 6.000 feet/ dakika seviyesine yükselmiştir. Üç adet General Electric T64-GE-419 motora sahip olan CH-53E, üçüncü motora ihtiyaç duymadan 32 ton ağırlıkta havada askıda duruş (hover) yapabilmektedir. Bununla beraber helikopterin genel boyutlarında %10 artış olmuştur.

AW101 helikopterinde ise görev isterleri arasında, belirli sayıda personel ile 5 saatlik uçuş süresi, arama radarı, sensörler, iletişim araçları, çeşitli faydalı yüklerin taşınabilmesi vardır. Yapılan fizibilite çalışmasında kalkış yükünün 13 ton olması öngörülmüştür. Bu ağırlıkla helikopterin havalanabilmesi için %54 daha fazla güce ihtiyaçduyulacağı hesaplan mış, gerekli uçuş sertifikalarına sahip olan CT7 motoru değerlendirildiğinde 3 adet motorun ihtiyaç duyulan gücü sağlayacağı belirlenip AW101 helikopterine entegrasyon gerçekleştirilmiştir. Bununla beraber
AgustaWestland AW101 ise sadece iki motorunu kullanarak SAR (Search And Rescue) görevlerini icra edebilmektedir.

Temel olarak, platformlarda üç motor kullanımı ekstra gereksinimler içindir. İki yüksek beygir gücüne sahip motor yerine üç düşük beygir gücüne sahip motor kullanılarak, ihtiyaç duyulmadığı zaman üçüncü motor pasif hale getirilip yakıt tüketimi, uçuş güvenliği, taşıma kapasitesi vb. parametrelerin optimize edilmesi sağlanabilmektedir. Aksi durumda iki yüksek beygir gücüne sahip motor kalkış, uçuş ve iniş süreçlerinde devamlı olarak aktif olacak ve belirtilen parametrelerde herhangi bir iyileştirme yapılamayacaktır.

CH-53E Motor Bakımı

3 Motorlu Helikopterler Neden Tercih Edilebilir?

  • Sıcak hava şartlarında az personelle (en fazla 4) gerçekleştirilen görevlerde menzilden bağımsız olarak güç kullanım verimliliği yüksek irtifada azalırken düşük irtifada artmaktadır. (EH101=AW101). Üç motorlu helikopterler, hızlı intikal ve atak operasyonlarında verimli olarak kullanılamamalarına rağmen MTOW kapasiteleri sayesinde çoklu personel, mühimmat ve diğer gereçlerin taşınmasında olumlu sonuçlar vermektedirler.
  • Üç motorlu helikopterler iki motorlu helikopterlere göre daha güvenlidir. Motor arızalarında güvenli bir şekilde uçuş gerçekleştirilebilmektedir.
  • Helikopterin taşıyabileceği yük miktarının daha fazla olmasından dolayı askeri ve sivil kullanımlarda faydalı yük miktarında artış sağlanmaktadır.
  • Üçüncü motoru devre dışı bırakma veya devreye alma seçeneği sunan bu sistemler, aşırı değişkenlik gösteren hava koşullarında daha rahat bir şekilde görev icra etme olanağı sunmaktadır.

Referanslar

  • https://www.sikorskyarchives.com/S-65H-53D%20SEA%20STALLION.php
  • https://www.gao.gov/assets/80/78727.pdf
  • Christopher A. Mouton, David T. Orletsky, Michael Kennedy, Fred Timson, Adam Grissom ve Akilah Wallace. Cost-Effective Helicopter Options for Partner Nations. Kaliforniya: RAND Corporation, 2015.
  • Tom Wood. One Engine Inoperative (OEI) and Autorotation for Heavy Lift Rotorcraft System. Teksas: NASA, 2012

Kısaltmalar

  • MTOW: Maximum Take Off Weight
  • EASA: European Union Aviation Safety Agency
  • FAA: Federal Aviation Administration
  • TCCA: Transport Canada Civil Aviation
  • OEI: One Engine Inoperative
  • SAR: Search And Rescue

Emir İbrahim Bilen ve Ömer Şimşek

Fatih Mehmet

Kocaeli Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı Mezunu ve amatör fotoğrafçı. Teknoloji, otomotiv, uluslararası ilişkiler ve savunma sanayii meraklısı. Savunma sanayii araştırmacısı.

Etiketler: 3 motorlu helikoptergas turbineHelicopterhelikopterhelikopter motoruMotorTEITusaşTusaş Motor
SPONSORLU İÇERİK
Önceki Haber

Mısır, İtalya’dan FREMM fırkateyn almak için görüşüyor

Sonraki Haber

Terörle mücadele ve son dönemdeki gelişmeler

İlgili Yazılar

Milli Uzay Programı’na Genel Bir Bakış
Özgün Yazılar

Milli Uzay Programı’na Genel Bir Bakış

2 hafta önce
Gaz Türbinleri Nasıl Çalışır? Tasarım Zorlukları Nedir?
Yazılar ve Analizler

Gaz Türbinleri Nasıl Çalışır? Tasarım Zorlukları Nedir?

3 hafta önce
ŞAHİ 209 Blok 2’nin ilk saha testleri başarıyla gerçekleştirildi
Özgün Yazılar

Elektromanyetik toplar geleneksel topların yerini alabilir mi?

1 ay önce
Avustralyalı Cyborg Dynamics Engineering’in CEO’su Stephen Bornstein ile Söyleşi
Sektör Söyleşileri

Avustralyalı Cyborg Dynamics Engineering’in CEO’su Stephen Bornstein ile Söyleşi

1 ay önce
ALKA Takımı ile Söyleşi
Öğrenci Söyleşileri

ALKA Takımı ile Söyleşi

2 ay önce
Türk Savunma ve Havacılık Sanayii İhracatı ve 2020 yılı Raporu
Özgün Yazılar

Türk Savunma ve Havacılık Sanayii İhracatı ve 2020 yılı Raporu

2 ay önce
Sonraki Haber
Terörle mücadele ve son dönemdeki gelişmeler

Terörle mücadele ve son dönemdeki gelişmeler

Please login to join discussion

Defence Turk Dergisi Yeni Sayı

Google Haberler

Twitter

İlginizi Çekebilir

Birleşik Krallık ordusu Sentinel R1 istihbarat uçağını hizmetten çıkardı
Haberler

Birleşik Krallık ordusu Sentinel R1 istihbarat uçağını hizmetten çıkardı

11 saat önce
ABD Türkiye’yi F-35 JSF programından çıkarabilir mi?
Haberler

Bakan Akar’dan ‘Patriot alımı, S-400 ve F-35’ konularına ilişkin açıklamalar

2 gün önce
Rusya, Kırım’a Yakhroma erken uyarı radarını konuşlandıracak
Haberler

Rusya, Kırım’a Yakhroma erken uyarı radarını konuşlandıracak

6 gün önce

Ulusal Savunmanın Medyadaki Güçlü Sesi

@ 2020 Defence Turk. Tüm hakları saklıdır.

Ulusal Savunmanın Medyadaki Güçlü Sesi

  • ENG
  • Hesabım
  • Hizmetlerimiz
  • Özgün Yazılar
  • Savunma Sanayii Ansiklopedisi
  • Hakkımızda
  • İletişim
  • Dergiye Abone Ol
  • Dergiler
Menu
  • ENG
  • Hesabım
  • Hizmetlerimiz
  • Özgün Yazılar
  • Savunma Sanayii Ansiklopedisi
  • Hakkımızda
  • İletişim
  • Dergiye Abone Ol
  • Dergiler
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Giriş
  • Sepet
  • ENG
  • Hesabım
  • Hizmetlerimiz
  • Özgün Yazılar
  • Savunma Sanayii Ansiklopedisi
  • Hakkımızda
  • İletişim
  • Dergiye Abone Ol
  • Dergiler

© 2020 Tüm hakları saklıdır.
DefenceTurk

Tekrar Hoşgeldiniz!

Lütfen hesap bilgilerinizi girin

Şifrenizi mi unuttunuz?

Yeni Hesap Açın!

Kayıt için formu doldurun

Tüm alanlar gereklidir. Giriş

Parolanızı kurtarın

Şifrenizi sıfırlamak için lütfen e-posta adresi veya kullanıcı adı girin.

Giriş

Defence Turk'ün Yeni Hizmetleri

Defence Turk sektöre yönelik yeni hizmetlerini sunar. Profesyonel ekibimiz sorunlarınıza çözümler üretmek için yanınızda!

Hizmetleri Keşfedin
Hemen iletişime geç
Konuşma başlat
Merhaba! Aşağıdaki Defence Turk logosuna tıklayarak bizimle Whatsapp üzerinden iletişime geçebilirsiniz.
Ekibimiz birazdan sizinle iletişime geçecek
Defence Turk
Yazmak için buraya tıklayın