Su topu, şüpheli cihazın infilak olasılığını ortadan kaldırarak birçok el yapımı patlayıcı (EYP) türünü etkisiz hale getirebilecek oldukça etkili bir ekipmandır.
Su topu, yüksek kalibreli ve özel olarak tasarlanmış bir sıvı haznesinden oluşur. Yüksek basınçlı ağız kısmı, EYP’lerin imhası sırasında soğuk sıvı jetini yüksek hızda çalıştırmaya yardımcı olur. Su topu , son kullanıcı tarafından haznesine su konularak kullanılabildiği gibi konvansiyonel bir fünye ile patlayıcı tercih edilerek de kullanılabilir.
Su Topunun Özellikleri
- Kalibresi yüksek özel tasarım sıvı haznesi.
- Soğuk sıvı jetini yüksek hızda çalıştıran yüksek basınçlı ağız.
- Su topuna iletilen geri tepmeyi normal su topların göre % 40 azaltan çoklu şok emme mekanizması.
- Lazer görüş imkanı.
- Su toplarında oluşan geri tepmeyi önleyici özel tasarım ayaklık ile yüksek stabilite.
Suyun patlayıcı maddelere karşı silah olarak kullanılması, büyük başarılar elde edilen ve şu an revaçta olan bir uygulamadır. Su topları, bombanın içindeki herhangi bir ateşleme fitilini parçalayarak EYP’leri imha etmek için çukur imlalı su mermisi kullanır. Su topları, bomba imha teknisyenin kullanımına en uygun olacak şekilde Bootbanger olarak bilinen yöneltmeli veya Bottler yöneltmesiz formatında olabilir. Daha yaygın adıyla Pigstick veya Percussion Actuated Neutralizer, devreyi etkisiz kılmak için pervaneli su jetlerini ateşleyerek bombayı devre dışı bırakır.
Reverse Velocity Jet Tamper (RevJet)
EYP’lerin yıkıcı etkisi ve sahip oldukları potansiyeller nedeniyle bunların imhası da yenilikçi çözümler gerektirir. Bu noktada çözüm olarak RevJet devreye girmektedir.
Su topu teknolojisi her ne kadar uzun süredir var olsa da aslında bu konudaki etkili bir çözüm olan RevJet tesadüfen bulunmuştur. Başka bir sistemi test ederken RevJet’in arkasındaki teknolojiyi tesadüfen keşfeden FBI Denetleme Özel Temsilcisi Dr. Ian Vabnick “Bu muhtemelen son 50 yılda su topu teknolojisindeki en önemli gelişme. Başka gelişmeler de oldu, ancak sıvı jetlerini ateşlemek söz konusu olduğunda, RevJet bu jeti stabilize etmede en önemli gelişme” açıklamasını yapmıştır.
EYP’lerin uygulamada son derece etkili ve tehlikeli olduğu bilinen bir gerçektir. Bu bağlamda ciddi birer tehdit olarak görünen EYP’lere karşı da su topu gibi çözümler geliştirilmiştir.
Alışılagelmişin ve standardın dışında bir patlayıcı türü olan EYP’lerin fark edilebilmesi ve tespit edilebilmesi oldukça zordur, zira herhangi bir yere tuzaklanabilir. Su topu sadece özel tasarım ayaklık (tripod) ile değil bomba imha robotlarında da kullanılmaktadır.
Çeşitli sınıf ve konfigürasyonlarda bulunabilen bu bomba imha robotlarına;FLIR Systems Kobra bomba imha robotu 150 kiloya kadar faydalı yük kaldırma kapasitesine sahiptir ve ulaşılması zor yerlere erişmek için 3.5 m’ye kasar uzayan robotik bir kola sahiptir. Bu robotik kola çeşitli sensör ve farklı sistemlerinin entegrasyonun yanı sıra su topu da takılabilmektedir.
Ülkemizde ise Elektroland Defence tarafından geliştirilen TMR-I DİNÇER Bomba İmha Robotu ; 19 kg ağırlığı ile kolay taşınabilir, 5 eksenli robotik kol ile farklı sistemlerin (kıskaç vb) entegrasyonuyla farklı görevler icra edebilmenin yanı sıra su topu da takılabilmektedir. Bu gibi sistemler örnek gösterilebilir.
Bomba imha etmek maksadıyla geliştirilmiş olan bu sistemler su topu teknolojisi ile birleştiklerinde de tehdit bölgesinden insanı uzaklaştırıp tespit, teşhis ve imha görevini icra edebiliyor.
Su Topunun Kullanım Alanı Olan EYP Nedir?
EYP, askerî ya da askerî olmayan bileşenlerden imal edilmiş, askerî veya sivil alanlarda etkili ve yıkıcı bir silah olarak gayrinizami harp tekniklerini uygulayan terör örgütleri tarafından kullanılan, alışılagelmişin ve standardın dışında bir patlayıcı türüdür.
Yol kenarlarında, yamaçlarda veya menfezlerde kullanıldığında EYP’ler, ulaşımın ve iletişimin aksamasının yanı sıra ciddi can ve mal kaybına da neden olabilirler. Meskûn mahalde cadde/sokak girişleri, bina girişleri gibi yerlerde kullanılarak bubi tuzağına dönüştürülebilir.
Bu kadar yaygın kullanımının sebebi ise düşük maliyet ve yüksek etkinliğe sahip olmasıdır. Uzaktan kumanda edilerek (Örn: Cep telefonu tuzaklaması) ya da bir kablo gibi bağlantılar ile infilak ettirilebilir.
Bileşenleri
Genel olarak tüm EYP’ler, ateşleme mekanizması, fünye, patlayıcı yük ve patlayıcı üzerine konulmuş öldürücü parçalar içeren bir gövdeye (bilyeler, çiviler gibi) sahiptir. Standardın dışında olduğundan dolayı EYP’ler topçu mermileri, hava bombaları, belirli gübre türleri, TNT ve diğer patlayıcılar dahil olmak üzere bir bir çok farklı nesne malzemeden imal edilebilir.
Türk Savunma Sanayi özelinde İnsansız Kara Araçları Araştırmacısı.