Sözleşmesi imzalandığı tarihten beri en önemli gündem maddesi olarak öne çıkan Rus yapımı S-400 sisteminin birinci filosunun birinci bataryasının teslimatı 12-25 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirilmişti.
Rus yapımı S-400 sisteminin birinci filosunun ikinci bataryasının teslimatı ise Eylül ayında gerçekleşecek.
Teslim alınan ilk bataryanın operasyonel hale getirilmesi süreci; ilk aşamada 2019 Aralık ayının sonunda ‘ilk harekat yeteneği’ daha sonra ‘tam harekat yeteneği’nin Nisan 2020 de kazanılmasıyla birlikte tamamlanmış olacak.
S-400 Personelinin Eğitim Süreci Nasıl Gelişecek?
S-400’lerde 2 tür personel olacak: “Eğitici” ve “Kullanıcı” Geçtiğimiz aylarda Rusya’ya giden “Eğitici” personel, Rus uzmanlardan S-400 “Eğitici” eğitimi alarak kısa bir zaman önce yurda döndüler. S-400 birinci parti sevkiyatının Temmuz ayı sonunda tamamlanmasının ardından “Eğitici” eğitimleri Rus uzmanlar tarafından verilmeye devam edecek. “Eğitici” eğitimlerinin ardından S-400 personeline “Kullanıcı” eğitimleri verilecek.
Operasyonel tatbikatlar sırasında, eğitimlerini tamamlayan “Kullanıcı” personel tarafından “eğitim atışları” ifa edilecek. Eğitim atışlarının ardından Türk S-400 sistemi operasyonel hale gelecek.
S-400’ün menzili ne kadar? S-400’ler tüm ülkeyi koruyabilir mi?
S-400’ün Radar menzili Ruslar tarafından 400-600 km olarak paylaşılıyor. Ancak bu menzil maksimum tarama yapabildiği menzili temsil eder. Bir kargo uçağını 300-400 km’den tespit ederken, bir savaş uçağını modeline göre (farazi bir değerlendirme) 35 ila 150 kilometre arasında tespit edebilirsiniz. Bir nesnenin radar tespitini, nesnenin yapısı hızı ve irtifası dışında ortamdaki nem, yağış ve sıcaklık değerleri bile etkileyebilmektedir. Aynı şekilde hedefin tipine ve hızına bağlı olarak vurabileceğiniz mesafe de değişmektedir. Hava savunma sistemlerini üretimi kadar kullanım senaryoları da çok komplikedir. Bu sebeple profesyonel kaynaklar takip edilmelidir.
Türkiye’nin sipariş ettiği sistemler farklı
Defence Turk’un edindiği bilgiye göre Türkiye’nin satın aldığı S-400 konfigürasyonu standart konfigürasyondan farklı. Radar ve komuta kontrol ünite sayısı daha fazla. Bu da Türkiye’nin, mevcut S-400’lerdeki bazı menzil kısıtlarını aşmasını sağlıyor.
Türkiye’nin S-400 süreci
Ağustos 2018 tarihinde Rusya’nın çatı silah ihracat şirketi Rosoboroneksport’un Genel Müdürü Aleksandr Miheyev tarafından ilk kez Türkiye ve Rusya arasında S-400 sözleşmesinin imzalandığı açıklaması yapıldı. Daha öncesinde Eylül 2017’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılan açıklamada; ‘S-400 hava savunma füze sisteminin satın alınması konusunda taraflarca imzaların atıldığı ve Türkiye’nin kapora ödemesini Moskova’ya gönderdiğini ‘ açıklandı. Çeşitli kaynaklarda söz konusu bu alımın 2,5 milyar dolar civarında olduğu yer aldı.
Kasım 2017’de dönemin Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli S-400’lerin ilk teslimatının 2019 yılının son çeyreğinde gerçekleşeceğini söyledi. Daha sonra Nisan 2018’de Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir; Rusya ile imzalanan S-400 sözleşmesindeki teslimat tarihinin Temmuz 2019’a çekildiğini duyurdu.
S-400 ”Triumph” Hava Savunma Füze Sistemi
S-400 ”Triumph” mobil hava savunma sistemi erken ihbar/uyarı uçaklarına, keşif/saldırının bir parçası olabilecek savaş uçaklarına, seyir halindeki stratejik füze taşıyıcılarına, taktik balistik füzelere, orta menzil balistik füzelere, yoğun radar karşı tedbirleri kaynaklı hava tehditlerine ve güncel/gelişmiş hava tehditlerine müdahale için tasarlanmıştır.
Bünyesinde birden fazla türde füze barındıran S-400 sistemi, hava soluyan hedeflere maksimum 380 km’ye kadar etkilidir. S-400 sistemi 91N6E radarı ile S Bantta maksimum 600 km’ye kadar tarama yapabilmektedir. Eş zamanlı olarak 300 adede kadar hedefi takip edebilen sistem maksimum 80 hedefe eş zamanlı angaje olabilmektedir.
Haziran 2019’da açıklamada bulunan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov; Türkiye ile yapılan S-400 hava savunma sistemi anlaşmasının, alıcı ülkeye kısmi teknoloji transferi öngördüğünü söyledi.
S-400 ile ilgili detayları S-400 yazımızda okuyabilirsiniz:
Türkiye NATO’dan hava savunma sistemlerinin görev süresinin uzatılmasını talep etti
Türkiye, Adana ve Kahramanmaraş’ta konuşlu bulunan İspanyol Patriot hava savunma sistemi ile İtalyan SAMP-T hava savunma sistemlerinin görev süresinin uzatılması için NATO’ya talepte bulunulmuştu. NATO ve ilgili ülkelere iletilen talepte, bölgedeki istikrarsızlık nedeniyle füze tehdidinin devam ettiği, hava savunma sistemlerine ihtiyacın sürdüğü vurgulandı. Hava savunma sistemlerinin 2019 yılı sonuna kadar Türkiye’de kalmasına yönelik resmi onayın da önümüzdeki günlerde çıkması bekleniyor.
S-400 hava savunma füze sistemlerinin Türkiye’ye gelmesiyle birlikte Ekim 2019’a kurulum işlemleri tamamlanacak ve tam operasyonel olacak sistem NATO ağına entegre edilmeden kullanılacak.
ABD’nin itirazları ve F-35 Projesi
İlk kez resmi ağızdan Türkiye’nin S-400 alımının F-35 alımını etkileyeceği, Kasım 2017’de ABD Hava Kuvvetleri Uluslararası İlişkiler Müsteşar Yardımcısı Heidi Grant tarafından dile getirildi. Heidi Grant o tarihte “Buna devam edeceklerse gelecekte nasıl birlikte çalışabileceğimize bakmaya başlamamız gerekecek. Ancak şu anda, politikalarımızın bu sistemle birlikte çalışmamıza izin vermediğini söyleyebilirim. ”açıklamalarında bulunmuştu.
Haziran 2018’de Türk Hava Kuvvetleri’nin ilk F-35’i için Fort Worth/ABD’de gerçekleştirilen Teslimat Töreni ile teslim alındı. Teslim alınan savaş uçağı planlandığı gibi Arizona’daki Luke Hava Üssüne gönderildi ve Türk pilotları eğitime başladı.
ABD Kongresi Temmuz 2018’de ordunun 2019 bütçesi ile birlikte Pentagon bir rapor hazırlayana kadar Türkiye’ye F-35 savaş uçaklarının teslimatının durdurulması (Kasım 2018’e kadar) kararını da onayladı. ABD Başkanı D. Trump bu tasarıyı Ağustos 2018’de onayladı.
Nisan 2019’da ABD, Türkiye’ye F-35 teçhizatlarının sevkıyatını durdurdu. ABD Haziran 2019’da ise Türk F-35 personellerinin eğitimini durdurdu. ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan’ın Haziran 2019’da yolladığı mektuba göre F-35 projesinde 2020’den itibaren Türk şirketlerine yeni sipariş verilmeyecek ve Türk şirketlerinin işleri alternatif kaynaklara kaydırılacak.
Defence Turk özel haberidir, kaynak gösterilerek yayımlanabilir.
Uludağ Uluslararası İlişkiler mezunu; Türk savunma sanayii özelinde savunma sanayii takipçisi ve araştırmacısı.
