Savaş Uçakları ve İnsansızlaşma

Kaan Azman

Birinci Dünya Savaşı ile serüvenine başlayan muharip uçaklar, 100 yıl içinde birçok köklü değişimden geçti. 100 yıla çok şey sığdıran bu serüvende hizmete alınan ilk avcı uçağı Vickers F.B.5’ten, ilk jet motorlu savaş uçağı Me-262, Soğuk Savaş’ta ortaya çıkan ve ses hızını aşabilen savaş uçakları, yazılımın gelişiminden faydalanan 4. nesil savaş uçakları, gizlilik konseptini yaygınlaştıran 5. nesil savaş uçaklarına kadar bir sürü eser yer alıyor. Şu an ise savaş uçaklarının başka bir değişim geçirdiğine tanıklık etmekteyiz: insansızlaşma.

Yapay zeka, geleceğin insansız sistemleri bir yana bugünün sistemlerinde de kendine geniş yer bulmaktadır. Hedef tespiti, atış ve uçuş kontrol, navigasyon gibi birçok alanda kendine geniş yer bulan yapay zeka; insanlı ve insansız sistemlerde operatörün kabiliyetlerini geliştirerek sahadaki etkinliğe büyük katkılar sağlamaktadır. Yakın zamanda yapay zeka, platformların kontrolünü kısmen veya tamamen ele almaya başlamıştır. İnsansız savaş uçaklarının gelişen yapay zeka teknolojileri itibarıyla tam otonomi ile çalışması beklenmektedir.

Havacılık endüstrisi gelişmiş veya gelişmekte olan ülkeler insansız savaş uçakları alanında farklı çalışmalar yürütmektedir. Şu anlık genele bakıldığında çoğunlukla teknoloji gösterimi amaçlı platformlar vardır denilebilir. Söz konusu örneklerin çoğu hâlen tam ölçekli bir insansız savaş uçağı olmaktan uzaktır ve daha çok refakat amaçlı geliştirilmiştir. Mevcut geliştirilen araçların çoğu hava muharebesinden ziyade yardımcı rollerde veya hava – yer rollerinde kullanılmak üzere geliştirilmektedir. Buna rağmen maliyetlerinin düşüklüğü ve bir pilota ihtiyaç duymamaları sayesinde aynı sayıdaki pilotla daha yüksek etkinlik ve herhangi bir kayıp durumunda kaybı büyük oranda azaltma imkanlarını vereceklerdir. Bu da az çok farklı bir konsept olarak karşımıza çıkmaktadır. ABD, Avustralya, Türkiye, İngiltere, Rusya, Çin ve Japonya bu alanda çalışma yürüten ülkeler arasındadır.

Savaş Uçakları ve İnsansızlaşma çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 4’üncü sayısında.

Defence Turk Dergi’ye online ve basılı olarak erişmek için tıklayınız.