Türk Zırhlılarının Başarısını “Kopyalayamıyorlar”: Cobra ve Ejder Yalçın

“Türk zırhlılarını yüksek performans ve ihracat başarısı sektörün geride kalanlarının iştahını kabartıyor”

Türk savunma sanayiinin güzide firmalarının ürettiği zırhlı kara araçları farklı coğrafyalarda, muharebe koşullarında gösterdikleri üstün performansları ile yüksek ihracat başarıları elde etmektedir. Bahse konu yüksek performans ve ihracat başarıları sistemlerin kopyalanması hususunda sektörde geride kalan ve yeni giren firmalarının iştahını kabartıyor.

Son olarak Nurol Makina tarafından geliştirilen ve dünya coğrafyalarında kendini biçilen rolleri başarıyla yerine getiren Ejder Yalçın TTZA Özbek bir firma tarafından kopyalanmaya çalışıldığı kamuoyuna yansıdı. Nurol Makina ile Özbek şirketi UzAuto arasında 24 adet hazır teslim ve 1000 adet Ejder Yalçın Taktik Tekerlekli Zırhlı Araç’ın Özbekistan’da ortak üretimine yönelik anlaşma imzalanmıştı ancak ortaya çok farklı bir netice çıktı. Nurol Makina sözleşme kapsamındaki  24 zırhlı aracın teslimatını tamamladı.Sürecin devamı olarak ortak üretim bir zırhlı araç beklenirken Ejder Yalçın’a benzer başka bir prototip/kopya araç ortaya çıktı.

Nurol Makina yetkilileri Özbekistan’ın ‘yeni’ geliştirdiği söz konusu araçtan basın organlarına yansıyan bilgilerden sonra haberdar olduklarını ifade ettiler. Oysa mevcut bir sözleşme ortak üretim için gerekli altyapıyı sunuyordu. Bu noktada Özbekistan tarafının “iştahını kabartan” başka unsurlar olma ihtimali devreye giriyor. Ejder Yalçın muharebe sahasında yüksek performans göstermiş ve önemli ihracat başarılarına imza atmış bir platform. Özbekistan imzalanan sözleşme ile zaten 3’üncü ülkelere ihraç edebilecekti. Tam bu noktada Özbekistan’ın, Nurol Makina’yı saf dışı bırakarak, Özbek firması üzerinden Orta Asya vd. pazar payına sahip olmak istemesi yönünde görüşler kamuoyuna yansıdı.

Özbekistan’ın ‘yeni’ hafif zırhlı aracı TARLON

TARLON 4×4 zırhlı aracı personel taşımak, yüksek riskli alanlarda özel görevleri yerine getirmek için tasarlanmıştır. Zırhlı aracın mobilize birliklere ve kontrol noktalarına ateş destek unsuru olmak, devriye icra etmek ve birliklerin ve konvoyların korunması amacıyla görev yapması planlanıyor. 

Teknik ve muharebe kabiliyetleri bakımından TARLON 4×4 zırhlı aracının yabancı diğer ülkelerin zırhlı araçlarına göre benzer özelliklere sahip olduğu bildirildi. Bahse konu “yabancı” ülke Türkiye Cumhuriyeti, benzer özelliklere sahip olduğu platform ise “Ejder Yalçın”…

Otokar Cobra ve Kopyalama Girişimleri

Türk savunma sanayiinin önemli zırhlı kara aracı üreticilerinden Otokar ürettiği; 3/4 tondan 60 tona, 4×4’ten 8×8 tekerlekli ve paletli zırhlı araçlarla ile farklı tip ve versiyonlarda kule sistemleriyle Türkiye dâhil 30’a yakın ülkede 40’tan fazla farklı kullanıcıda aktif olarak hizmet veriyor.

Cobra, Otokar’ın araştırma ve geliştirme ekibi tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri’nin zırhlı tekerlekli araç ihtiyacı doğrultusunda en uygun çözümü sağlamak üzere geliştirildi. 1997 yılında yapılan Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 5250 adetlik taktik tekerlekli araç ihtiyacına ilişkin ihalenin Otokar tarafından kazanılması ile Cobra, kademeli olarak Türk güvenlik güçlerinin bütün birimlerinde kullanılmaya başlandı. Kazakistan Silahlı Kuvvetleri ihtiyacı için Otokar şirketi Kazakistan Engineering şirketi ile 2011 yılında yapılan anlaşma doğrultusunda ortak lisanslı üretim yapılması planlanmaktaydı.

Otokar tarafından üretilen Cobra zırhlısı, daima mürettebatın güvenliğini ve konforunu ön planda tutan, görevin türüne, aracın özelliklerine, silah sistemine ve ekipman donanımına göre değişen kapasitesi ile 9 kişiye kadar mürettebatı en zorlu koşullarda görevden göreve taşır.

Taktik tekerlekli zırhlı araç Cobra, üstün arazi performansına ve üstün beka kabiliyetine sahip. Monokok yapıdaki geniş açılı zırhlı gövdesi ile özellikle patlayıcı ve mayınlara karşı kendi sınıfındaki araçlar arasında ön plana çıkan Cobra, her türlü görevi tamamlamak için ideal bir platform.

Otokar tarafından geliştirilen ve muharebe sahasında kendini kanıtlamış olan Cobra TTZA‘da geçmişte Çinli bir firma tarafından kopyalanmaya çalışılmış bir Türk zırhlı aracıdır. Çinli ShaanXi Baoji Special Vehicles Manufacturing tarafından kopyalanmaya çalışılan Cobra zırhlı aracının “kopyası” 2012 yılında Paris’te düzenlenen Eurosatory 20212 Savunma Fuarında ilk kez sergilendi. Çinli firma “geliştirdiği yeni” araca “Wolf” adını verdi.

Wolf 4×4 Hafif Zırhlı Araç

Haziran 2012’de Paris’te düzenlenen Eurosatory 2012 Savunma Fuarı’nda, Çin savunma şirketi ShaanXi Baoji Special Vehicles Manufacturing, Çin ve uluslararası pazar için “geliştirdiği” yeni bir 4×4 hafif zırhlı araç personel taşıyıcı olan Wolf’u tanıtmıştı. Wolf 4×4’ün tamamen Çinli mühendisler tarafından modern polis kuvvetlerinin yeni ihtiyaçlarını; yüksek hareket kabiliyeti ve minimum maliyetle maksimum koruma sağlayan hafif zırhlı bir aracın gereksinimlerini karşılamak için tasarlandığı ifade edildi. Wolf 4×4, sürücü, komutan, nişancı ve dört tam teçhizatlı piyade dahil olmak üzere toplam 7 personel taşıyabilir. ShaanXi Baoji Company hafif zırhlı araçlarının Çin polisine teslim edildiğini ve Afrika’daki birkaç ülkenin bu araca çoktan ilgi gösterdiğini açıklamıştı. Kamuoyuna yansıdığı kadarıyla, Çinli firmanın Wolf zırhlı aracı ile iç pazardaki ihtiyaçları karşıladığı ancak herhangi ihracat başarısı yakalayamadığı gözlemlendi. Wolf zırhlı aracına yapısal olarak benzer platformlar ise Afrika ülkelerine ihraç edildi.

Cobra ve Gürcistanlı Didgori

Cobra TTZA kopyalama girişimleri Çin’den de önce Gürcistan Savunma Bakanlığı bağlısı Delta Devlet Askeri Bilim-Teknik Merkezi tarafından gerçekleştirildi. Gürcistan, 26 Mayıs 2011 tarihinde ülkenin Bağımsızlık Günü kapsamında düzenlenen askeri geçit töreninde Didgori zırhlı araç ailesini tanıttı. Geçit töreninde Didgori zırhlı araç ailesinden 14 araç yer almıştı. Gürcistan Otokar tarafından üretilen Cobra TTZA’ları Güney Osetya savaşında kullanmış performansından oldukça memnun kalmıştı. Bahse konu devlet kurumu tarafından “geliştirilen” Didgori zırhlı araç ailesi ise Cobra TTZA araç ile yapısal, teknik vd. bağlamlarında yüksek oranda benzerlik göstermektedir.

Türk Zırhlısı Cobra Savaşta

Otokar tarafından üretilen Cobra 4×4 taktik tekerlekli zırhlı araçlardan Gürcistan’a 5 Gün Savaşı öncesinde 72 adet ihraç edildi. İnternette bulunan bilgilerde bu sayının çok üstünde teslimat yapıldığı iddia edilse de aslında gerçek farklı. IDEF’19, 14’üncü Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı’nda edindiğim bilgiler doğrultusunda bunu açıkça ifade ediyorum. Cobra zırhlımıza savaştan sonra Gürcistan tarafından tekrar talep oluşmuş ve akabinde yeni teslimatlar yapılmıştır. Ancak Güney Osetya Savaşı’nda bazı kaynaklarda bahsedildiği gibi “300 adet” Cobra zırhlısı yoktu.

Savaştan önce Otokar tarafından ihraç edilen Cobra zırhlıları Gürcü birlikleri tarafından çatışmalarda açık/kapalı kuleli personel taşıyıcı olarak aktif bir şekilde kullanıldı. Gürcü birlikler Cobra zırhlılarını, kule kısmında 12.7 mm makinalı tüfek ve 40 mm otomatik bomba atar sistemleriyle kullanıyordu.

Neden Türk Zırhlıları Tercih Ediliyor?

Muharebe sahasında kendini kanıtlamış çözümler savunma sanayiinde en optimum özelliklerin belirlenmesinde önemli bir husustur ve genelde “kendini ispat etmiş platform” olarak en optimum çözüm, seçenek olarak kabul edilmektedir. Sektörde geri kalmış, yeni giriş yapan firmalarda bahse konu optimumlar üzerinden faaliyetlerini yürüterek Ar-Ge vd. maliyetleri minimumda tutmayı amaçlamaktadır. Bu noktada ortak üretim, lisansaltı üretim vd. seçenekler olmadığında “kopyalama” olarak ifade edilen bir süreç tercih edilmektedir. Kopyala ile geliştirilen çözümler, ürünler genel olarak “asil ürünün” performans, ihracat başarısı vd. teşvik edici diğer unsurlarına sahip olamamaktadır.

Sonuç Yerine

Türk zırhlıları her ne kadar kendi sınıflarında optimum seviyede yeterlilik gösterseler dahi bu husus “kopyalanmaları” için gerekçe oluşturmamaktadır. Hiç bir sistem, çözüm için böyle bir gerekçe söz konu değildir. Türk savunma sanayiinin zırhlı kara aracı üreticilerinin ihracat çalışmaları kapsamında sundukları “ortak üretim” teklifleri, kopyalama için önleyici husus oluşturmamakta olduğu son Özbekistan hadisesinde görüldü. Bu kapsamda önleyici adımlar atılmalı ve politikalar geliştirilmelidir. Özellikle Çin gibi “Büyük Veri” odaklı teknoloji casusluğu üzerinde yoğunlaşmış ülkelere karşı güvenlik zafiyeti oluşturmayacak şekilde iç/dış yapılanmalar, politikalar oluşturulmalıdır.

Çinli, Gürcistanlı veyahut Özbek firma fark etmeksizin her kim Türk zırhlılarını kopyalamaya yönelik girişimlerde bulunsa da muharebe sahsında kendini kanıtlamış Türk platformların ne performansını ne de ihracat başarısını yakalayamıyorlar, yakalamaları da mümkün görünmüyor. Adına kopyalama veyahut esinleme ne dersek diyelim mühendislik temalı faaliyetlerde üretim sürecindeki her faktör sunulan çözümün, ürünün sahadaki performansını ve doğrudan da ihracat başarısını etkilemektedir. Bu noktada tersine mühendislik ile elde edilebilecek veriye ek olarak bazı gereksinimler ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda “teknoloji casusluğu” olarak ifade ettiğimiz süreçler yaşanmaktadır. Türk savunma sanayii firmalarının bu noktada mevcut yapılanma ve politikaları, T.C. Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından tesis edilmesi gereken minimum standart ve isterler çerçevesinde gerçekleşmelidir.

Ahmet ALEMDAR

Türk zırhlısı Cobra’nın Güney Osetya Savaşı’ndaki varlığına dair çalışmam:

Türk zırhlısı Cobra savaşta: Güney Osetya Savaşı