Türkiye’nin Operasyonel Bulut Altı İHA’sı UÇBEY

Yusuf Emir Işık

POLSAN ve HAVELSAN bağlı ortaklığı BİYOTEKSAN; yerli ve milli biyometrik teknolojileri ile ulusal ve kurumsal ürünler ve çözümler ile öne çıkmaktadır. Geçtiğimiz yıl BİYOTEKSAN, bu faaliyetlerine ek olarak hem kamu hem de özel sektörün bulut altı sınıftaki insansız hava araçlarına olan ilgisi ve artan ihtiyaçlarına çözüm üretmek amacıyla bu alanda da faaliyetlerine başlamıştır. Bu bağlamda BİYOTEKSAN tarafından geliştirilen UÇBEY isimli bulut altı insansız hava aracı (BİHA), ilk kez TEKNOFEST 2021’de görücüye çıkmıştır.

Kolluk kuvvetlerinin ihtiyaçlarına yönelik olarak geliştirilen UÇBEY bulut altı insansız hava aracı, dikey iniş kalkış (VTOL) özelliği ile esnek biçimde kullanılabilmektedir. Yani UÇBEY, pist ihtiyacı olmadan birçok alanda/arazide hızlıca kullanılabilmektedir. 3,5 metre kanat açıklığına ve 22 kg kalkış ağırlığına sahip olan UÇBEY BİHA, taşıdığı ISR gimbal sistemiyle keşif ve gözetleme görevlerinde kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Ek olarak BİHA, elektrik motorları ile 3 saat havada kalabilmekte ve 10.000 feet irtifada görevlerini icra edebilmektedir.

Yerli olarak geliştirilen otopilot sistemine sahip olan UÇBEY, şifreli iletişim yeteneğine de sahip. Üzerinde termal ve gündüz görüş kamerası taşıyan sistem, hareketli nesne takibi yapabilmektedir. Ek olarak UÇBEY, 50 km menzil içerisinde HD görüntü aktarma kapasitesine sahiptir. Bu kapsamda 23 Ekim 2021 tarihinde Mardin’in Artuklu ilçesi kırsalında 2 terörist, “UÇBEY” BİHA ile kara unsurlarına anlık havadan görüntü aktarımı sonrası etkisiz hale getirilmiştir.

Yer Kontrol İstasyonu – YKİ’nin ve BİHA’nın iki adet çantada taşınması ise kullanıcıya lojistik anlamda avantajlar sunmaktadır. BİHA, askeri operasyonlara ek olarak doğal afetlerde arama kurtarma operasyonlarına destek verilmesi, sahil ve sınır güvenliği, göçmen kaçakçılığı ile mücadele, kaçakçılık, narkotik operasyonları, orman yangınları ile mücadele gibi alanlarda da kullanılabilmektedir. Halihazırda 50 adedin üzerinde üretilen UÇBEY’in kabiliyetleri geliştirilmeye devam etmektedir. Yeni faydalı yüklerin entegre edilmesi planlanan platformun YKİ’de görüntü işleme gibi özelliklere de kısa sürede kavuşması beklenmektedir.

Türkiye’nin Operasyonel Bulut Altı İHA’sı UÇBEY çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 9’uncu sayısında.

Defence Turk Dergi’ye online ve basılı olarak erişmek için tıklayınız.

Sahil Güvenlik Komutanlığı, arama kurtarma imkan / kabiliyetlerini artırmak için 2021 yılında UÇBEY tedarik etmiştir. Denizlerdeki yasadışı faaliyetlerin engellenmesi ve doğal afet yönetiminde havadan keşif ihtiyaçlarının daha etkin şekilde karşılanabilmesi maksadıyla 2 sistem UÇBEY BULUTALTI VTOL İnsansız Hava Aracı (İHA) envantere alınmıştır. UÇBEY’in deniz kuvvetleri tarafından da kullanılabilecek şekilde geliştirilmiş olması sistemin önemli avantajları arasında gösterilmektedir. Keza sistem gemiye iniş-kalkış yapmak üzere test edilmiş ve testleri başarıyla tamamlamıştır. UÇBEY bu kabiliyeti ile hem önemli bir eksikliği gidermekte hem de rakiplerine kıyasla önemli bir avantaj sağlamaktadır.

Deniz sistemlerinde kullanılabilecek, dikey iniş kalkış (VTOL) yeteneğine sahip bir BİHA’nın eksikliği uzun süredir çeşitli mecralarda dile getirilen ve dünyada da ciddi ihtiyaçların olduğu bir konuydu. Hem kamu hem de özel sektörde kullanıcıları bulunan sistemin ihracatı için de önemli mesafe kat edildi. Bu bağlamda yurt dışından talepler alan UÇBEY’in ihracat haberinin kısa vadede alınması beklenmektedir.

Dergiler

BİHA’ların gerekliliği

ABD’nin ürettiği ScanEagle ve Rusya’nın ürettiği Orlan-10 tipi BİHA’lar başta olmak üzere dünya üzerinde çok sayıda BİHA kullanılmaktadır. Devlet dışı örgütler de aktif olarak bu sınıfta araçlar kullanmaktadır.

BİHA’ların bu kadar yaygın olarak kullanılması kolayca tedarik edilebilir olmalarından ve maliyet etkinliklerinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca özellikle katapulttan atılan veya VTOL kabiliyete sahip BİHA’ların piste ihtiyaç duymaması nedeni ile kolayca konuşlandırılabilmesi farklı coğrafyalarda çok sayıda kullanılmasının ana etkenidir. Nitekim halihazırda devam eden Ukrayna-Rusya Savaşı’nda da hem Rus hem de Ukrayna tarafında aktif olarak çok sayıda BİHA kullanılmaktadır. Bu araçlar genel istihbarat rollerinin dışında özellikle topçu birliklerine hedef sağlama, atış düzeltme ve atış sonrası hedef durumunu değerlendirmek için aktif olarak sahada yer almaktadır. Bu araçlardan elde edilen görüntüler psikolojik harp unsuru olarak da değerlendirilmektedir. Ek olarak Ukrayna’nın DEAŞ terör örgütü örneğinde olduğu gibi BİHA’ları mühimmat bırakmakta kullandığı aktarılmaktadır.

İlknur Kahraman