Barbaros Sınıfı Fırkateyn Yarı Ömür Modernizasyonu Projesi Üzerine Notlar

Barbaros sınıfının mevcut konfigürasyonunda SMART-S radarı arkadaki küçük mast üzerinde konumlandırılırken ana mast üzerinde 60 rpm dönen AWS-6 radarı bulunur. Bu yapıda SMART-S’in görüş hattını kapatan ana mast (yüzey taramasında) kör alan yaratıyor olabilir. Bu sebeple modernizasyon ile SMART-S radarının gemideki en yüksek yere taşınması olası bir durum. AWS-6 radarının yerini alan ASELSAN MAR-D arkadaki daha düşük seviyedeki mast üzerine konumlanmış. Bu şekilde SMART-S’in kör alanı kalmaması sağlanmış ancak MAR-D’nin (tahminen X-bant dönen AESA radar olacak) köprü üstü önünde dar bir açıda kör alanı kalabilir. Bunun çok önemi olmayabilir; gerekli durumlarda SMART-S ve AKR-D radarları da Gökdeniz’in atış kontrolü için veri üretecektir.

Ayrıca görsellerde biri köprü üstü önüne biri arka hangar üstüne konumlandırılmak üzere iki adet AKR-D radarı yer almaktadır. Bu radarlar ESSM ve 127mm top için atış kontrolü sağlıyor.

Barbaros sınıfı gemilerde ÇAFRAD-LITE diyebileceğimiz çok fonksiyonlu AESA radar ve mast yapısı mevcut olması daha tercih edilebilir olurdu. Dünya artık 4 yüzlü AESA radara doğru evriliyor. Barbaros sınıfı fırkateynleri Türk Donamasının en gelişmiş gemileri olduğu için bu tarz bir yapılanma daha doğru olabilirdi. Bahse konu şekilde radar yapısının kurulması halinde MAR-D’ye gerek olmaz ve arka mast üzerinde genel hacim araması için SMART-S ana mast üzerinde ÇAFRAD-LITE ile X bant arama ve aydınlatma amaçlı bir radar olabilirdi.

Gemideki üç adet (biri önde ikisi arkada) Sea Zenith yerine köprü üstü önüne Gökdeniz ve hangar üzerinde Phalanx olarak iki ayrı CIWS sistemi tercih edilmiş. Bu gelişme sürpriz bir husus olarak yorumlanabilir. Modernizasyonda eklenen bir çok ilave sistem ağırlık problemi yaratabilir. Gökdeniz’in millî bir sistem olması dolayısıyla tercihi önemli bir referans oluşturacaktır. Bu tercihin iyi tarafı aynı hedefe iki farklı mantıkla çalışan CIWS sisteminin angaje olabileceğidir. Geniş bir alan gerektiği için Gökdeniz’in köprü  üstüönüne yerleştirilmesi düşünülmüş olabilir. Arka hangar üzerine sığmayabilirdi.

Gemideki tüm bu sistemlerin etkin kullanılabilmesi için savaş yönetim sistemi ile sensör ve silah sistemlerinin yüksek uyumluluk ile entegre edilmesi gerekmektedir. Bu noktada GENESİS üzerinden geliştirilen B-SYS’in kullanılacak olması ciddi avantaj sağlayacaktır. B-SYS’in ADVENT sisteminden ağ merkezli harp yetenekleri konusunda etkilenmesi beklenebilir.

Yeni mast yapısı üzerinde muhtemelen farklı bantlarda anlık karıştırma yapması için ECM antenleri (balkon içinde görülen SATCOM benzeri antenler) bulunuyor. Tahminen farklı bant ve frekanslarda anlık karıştırma için faz dizinli antenler yerine klasik tip antenler tercih edilmiş. X bant, Ka bant vs. gibi muhtemelen düşman gemisavar füzelerinin RF başlıklarını yanıltmak mümkün olacaktır. Keza diğer haberleşme karıştırması için de antenler olabilir.

Köprü üstündeki UMTAS/L-UMTAS fırlatma kaideleri (YALMAN Kulesi olabilir) de gerektiğinde kara hedeflerine veya hücümbot/karakol botlarına ve asimetrik tehditlere karşı angajmana girilebileceğini gösteriyor. 4’lü fırlatma hücresine sahip iki kaide asimetrik tehditlere karşı önemli bir katkı sunacaktır. Yerli bir şirket ileride SPIKE NLOS tarzı 20-30 km menzilli bir füze üretirse bu füzeler değiştirilerek daha uzun menzillere angajmana girilebilir. Keza Türk Deniz Kuvvetleri envanterindeki Sea Hawk helikopterlerin de Hellfire ve UMTAS-L’den daha uzun menzilli füze ihtiyacı bulunuyor.

Ağırlık etkisi çok yüksek olmayacaktır

Gemiden çıkartılan sistemler (Sea Zenith, eski sensörler vs.) ve eklenen sistemler (Gökdeniz, MAR-D vs.) göz önüne alındığında ağırlık anlamında çok büyük ağırlık farkı olmayacaktır. Yeni radar mastı daha heybetli gözükse de yeni nesil teknolojiler ile inşa edildiği için mastın daha hafif olması dahi ihtimal dahilindedir.

Köprü üstü önüne 2 adet 2×2 adet füze taşıyan UMTAS/L-UMTAS kaidelerinin ve -hangar üstüne- 2 adet stabilize silah sisteminin eklenmesi ile geminin asimetrik tehditlere karşı oldukça kuvvetli bir yapı elde edilmiş olduğu söylenebilir.

Gemiye eklenen 2 adet AKR-D ve 1 adet MAR-D radarı geminin düşük radar kesit alanına sahip tehditlere karşı savunmasını önemli ölçüde artıran bir unsur. Ayrıca ASELSAN PİRİ-Kızıl Ötesi Arama ve Takip Sistemi’nin entegre edilmesi ile geminin elekto-optik kabiliyetleri de oldukça artırılmış olacak.

Gemisavar füzelerinin artırılması günümüzdeki muharebe ortamlarında gemi savunma sistemlerinin aşılmasının zorluğu düşünüldüğünde satürasyon saldırısı için önemli bir kabiliyet sıçramasını temsil etmektedir.

AN/SLQ-25 Nixie torpido savunma sistemi yerli ASELSAN Hızır torpido savunma sistemi ile değiştirilecektir. Görsellerde, hangar üstünde yer alan AKR-D radarının yanında Hızır’a ait dekoy fırlatma sistemi bulunmaktadır. Ayrıca gemideki AN/SQS-56 sonar sisteminin yerli bir sonar sistemi ile (muhtemelen ASELSAN Fersah) değiştirilmesi planlanmaktadır.

Gemiye ASELSAN Alper LPI seyir radarının entegre edilmesi de planlanmaktadır.

Elektronik Harp noktasında ise ASELSAN ARES-2 serisi elektronik harp sistemi/sistemleri gemiye entegre edilecektir.

Kozan S. Erkan

Paylaşılan görüntülerde köprü üstü önünde görülen UMTAS kaidesinin YALMAN kulesi olup olmadığı bilinmemektedir. Ancak daha önce Roketsan’ın 4’lü Cirit Füzesi Podunu ve 2 adet UMTAS füzesi tasıyan bir kaidesi Burak sınıfı korvete entegre edilmiş ve atışlı testler icra edilmişti.

Barbaros sınıfı fırkateynler modernizasyonun tamamlanması ile birlikte en ağır yüklü MEKO 200 fırkateynler halini alacak. Geminin hem elektromanyetik spektrumdaki hem de fiziki savunma sistemleri üst düzeye çıkarılarak günümüz ve gelecek muharebe sahalarındaki etkinliği artırılacak.

Fatih Mehmet

Defence Turk Genel Yayın Yönetmeni. Kocaeli Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı mezunu ve amatör fotoğrafçı. Teknoloji, otomotiv ve uluslararası ilişkiler meraklısı. Savunma sanayii araştırmacısı.