9 Şubat 2021’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından duyurulan Türkiye’nin Milli Uzay Programı, Türkiye’nin uzay politikaları alanındaki 10 yıllık vizyon, strateji, hedef ve projelerinin yer aldığı 10 adet stratejik hedeften oluşan bir program.
Milli Uzay Programı’nın yabancı basına yansımalarına bakacak olursak:
Fransa
Fransız gazetesi Le Figaro tarafından yapılan “Erdoğan Türkiye’yi uzay gücü yapmak istiyor” başlıklı haberde Milli Uzay Programı değerlendirildi. Yapılan değerlendirmede CNRS (Fransa Bilimsel Araştırmalar Merkezi)’de uzman Isabelle Sourbès-Verger Türkiye’nin uzay hedefleri fazla iddialı ve gerçekleşmesi zor bulmasının yanı sıra Ay görevini bilimsel faydadan uzak görüyor.
Haberin devamında 2023 senesinin Ay görevleri özelinde Çin ve ABD içinde önemli olduğuna değinilmiş. Habere yansıyan bir diğer noktaysa Türkiye’nin potansiyel uluslararası iş birlikleri konusunda Çin, ABD, Rusya, Hindistan ve Avrupa seçenekleri varken Rusya’yla iş birliğinin Türkiye için daha güvenli ve ucuz olacağı yönünde.
İsrail
Milli Uzay Programı, İsrail Uzay Ajansı’nın internet sitesine “Erdoğan Türkiye’nin iddialı uzay programını duyurdu” başlığıyla yansıdı. İsrailliler tarafından ilginç bulunan noktalarsa Ay Görevi, Türkiye’nin Uzay Limanı ve Bölgesel Konumlama ve Zamanlama Projesi. Türkiye’nin fırlatmaya elverişli toprağının bulunmaması sebebiyle müttefik devletlerin topraklarına inşa edilmesi durumu üzerine durulmuş.
Haberde dikkat çeken bir diğer husus İsrail’in Türkiye’nin uzaya astronot gönderme hedefini yanlış anlaması. Haberde yer alan ilgili paragrafta “Türkiye, Türk uzay aracında ve Türk fırlatıcısında, yörüngeye bir Türk astronotu fırlatacak.” ifadesi kullanılmış. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından duyurulan ilgili hedef Türk astronotun uluslararası iş birliğiyle Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) gönderilmesidir. Oysa ajans tarafından yayınlanan dosyada Türk astronotun ISS’ e gönderileceği kazanımlar arasında yer almaktadır.
Almanya
Almanya’nın internet gazetecisi olarak bilinen heise online ve 30 yılı aşkın süredir televizyon, radyo ve internet yayını yapan DW, Milli Uzay Programı’nı pek çok ülke gibi iddialı ve Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik koşullarda gerçekleştirmesinin zorlu olduğunu belirtti.
DW tarafından yapılan haberde yanlış aktarılan bir gelişme mevcut. Haberde Türkiye’nin uzay programında 2023’ten sonra Ay’a astronot gönderme hedefinin yer aldığı aktarılmış. Fakat açıklanan Milli Uzay Programı’nda astronot gönderme görevinin ISS’e (Uluslararası Uzay İstasyonu) olduğu kazanımlar arasında belirtiliyor.
Her iki basın kuruluşu da Tarihin Sıfır Noktası Göbeklitepe’ de bulunan monolitte, Göktürk Alfabesiyle yazılmış “Gökyüzüne bak Ay’ı gör” ifadesine dikkat çekti.
İngiltere
İngiliz haber sitesi The Guardian tarafından yapılan haberde kayda değer husus Türkiye’nin milli teknolojilerle Libya, Suriye, Irak ve Dağlık Karabağ’da gösterdiği performansın (İHA ve mühimmatlara atıf) başarısını belirtmesi. Ardından da ROKETSAN’ın sonda roketi test atışlarına değinildiğini görüyoruz.
Yine aynı haberde Türkiye’nin ekonomik durumu sebebiyle zorluk yaşayacağını fakat tersine beyin göçünde etkin kullanılabilecek bir faktör olarak değerlendirilebileceği belirtildi.
The Independent tarafından yapılan haberde de yerli ve yeni nesil uydu geliştirme projesi ve Cumhuriyet’in 100. yılında Ay’a ilk temas görevlerine değinildi.
Hindistan
Hindistan merkezli The Hindu Group’a ait The Hindu gazetesinde yer alan haberde yerli yeni nesil uydu geliştirme projesine ve Cumhuriyet’in 100. yılında Ay’a ilk temas konusuna değindi.
Tüm haberlerin ortak noktasında da olduğu gibi Türkiye’nin ekonomik durumunun açıklanan hedeflere ulaşma konusunda yetersiz kalacağı yönündeydi.
ABD
ABD merkezli haftalık haber dergisi U.S. News & World Report’un internet sitesinde yer alan haberde Türkiye’nin Ay Görevi vurgulandı.
Tüm haberlerin ortak noktasında da olduğu gibi Türkiye’nin ekonomik durumunun açıklanan hedeflere ulaşma konusunda yetersiz kalacağı yönündeydi.
Yunanistan
Daha önce Müstafi Tümamiral Cihat Yaycı’nın verdiği röportajla hafızada yer edinen Kathimerini gazetesi tarafından yapılan haberde de Milli Uzay Programı Ay Göreviyle ön plana çıktı.
İlgili Olarak
Defence Turk Dergisinin 2. sayısı çıktı. Dergiye ulaşmak için tıklayınız.
uzay ve savunma sanayii teknolojileri meraklısı, defenceturk.net te araştırmacısı.