Yusuf Emir Işık
Şehit Teğmen Caner Gönyeli Arama Kurtarma Davet Tatbikatı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde başarıyla tamamlandı. Bu bağlamda tatbikatın ilk safhası 11 Haziran 2024 tarihinde başarıyla gerçekleştirilirken ikinci safha ise 12 Haziran 2024 tarihinde gerçekleştirildi.
Tatbikat ile birlikte KKTC’nin insani amaçlarla yürütülen arama kurtarma faaliyetlerinde kazandığı Arama-Kurtarma imkân kabiliyetini fiilen denemek, Doğu Akdeniz’de uluslararası sularda Uluslararası Denizcilik Örgütüne bildirilmiş Türk Arama Kurtarma Bölgesindeki Arama Kurtarma faaliyetleri ile ilgili yetki vurgulamak, Arama kurtarma unsurlarının, koordinasyon ve birlikte çalışma usullerini geliştirmek, Arama kurtarma personelini eğitmek ve insani yardım harekâtı çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti ile KKTC arasındaki iş birliğinin denenmesi hedeflenmiştir. Bu kapsamda tatbikat, 2 safha hâlinde (Kara-Deniz) ve 3 senaryo kapsamında icra edildi.
Birinci safha kapsamında ilk olarak KKTC hava sahasında, İzmir-Ercan güzergâhında uçuşu planlı bir yolcu uçağı tarafından tehlike sinyalinin (ELT/PLB ) verilmesi simüle edilmiştir. Aynı zamanda Uydu Destekli Arama ve Kurtarma sistemi (SARSAT Search And Rescue Satellite Aided Tracking/ Uydu Destekli Olarak Arama ve Kurtarma Sistemi) üzerinden, ELT/PLB tehlike sinyalini Ana Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi (AAKKM) tarafından alınması ile birlikte durum Ercan Hava Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi’ne (Hv.AKKM) bildirildi. Bunun üzerine KKTC Arama Kurtarma Teşkilatı faaliyete geçirilerek, bir Arama Kurtarma Helikopteri, bir Ambulans Helikopteri ve uygun Arama Kurtarma Birlikleri (AKBİR), yeteri kadar sağlık personeli kara aracı ile birlikte (Ambulans, İtfaiye vs.) bölgeye sevk edildi ve arama kurtarma faaliyetine başlandı. Ayrıca T.C. Arama Kurtarma Teşkilatı faaliyete geçirildi ve Arama Kurtarma faaliyetine destek vermek maksadıyla, iki Arama Kurtarma Uçağını, bir Arama Kurtarma Helikopterini, bir İHA ve bir Arama Kurtarma Timini olay yerine sevk etti.
Şehit Teğmen Caner Gönyeli Arama Kurtarma Davet Tatbikatı çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 21′nci sayısında.
Çalışmanın tamamını buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.
Tatbikat sırasında arama kurtarma uçak ve helikopterleri kaza yapan uçağı arayarak bulmuş ve daha sonra Arama-Kurtarma (A/K) helikopterince Arama Kurtarma İhtisaslı Personel (AKİP) olay bölgesine indirildi. AKİP tarafından uçak bölgesinin keşfi yapılmış ve keşif neticesinde tespit edilen kazazedelere ilk müdahale yapılarak Güv.K.K.lığı ve T.C. S.G.K.lığı helikopterleri ile tahliyeleri sağlandı.
Müteakiben A/K Unsurları kaza bölgesine geldi ve kaza bölgesinin keşfi yapılarak A/K unsurlarının koordineli ve en uygun şekilde olaya müdahale etmeleri sağlandı.
Ardından uçakta başlayan yangına müdahale edildi ve son olarak alan araması sırasında AK Köpek Timi tarafından uçağın kuzeybatısında uçurum kenarında bir yaralı tespit edildi. Sivil Savunma ekibi tarafından yarlardan geçirilerek kurtarılan kazazede ambulans ile tahliye edildi. Ayrıca dron kullanılarak ormanlık alanda tespit edilen diğer bir kazazede ise helikopter tarafından kurtarıldı.
12 Haziran 2024 tarihinde ise tatbikatın ikinci safhası gerçekleştirildi. İkinci safhada ilk olarak Gazimağusa açıklarında KKTC karasuları dışında ve Türk Arama Kurtarma Bölgesinde, içerisinde çok sayıda düzensiz göçmen bulunan bir kuru yük gemisi ile bir ticari yatın çarpışması sonucu gemiler tarafından yardım çağrısı yapıldı ve EPIRB tehlike sinyali verildi. Söz konusu gemilerin yardım çağrısı Kıbrıs Türk Radyo tarafından alındı, gemilerin mevkisi ve durumu sorgulanarak alınan bilgiler AAKKM ve DZAKKM ile paylaşıldı. AAKKM ve DZAKKM tarafından alınan EPIRB tehlike sinyali üzerine DZAKKM tarafından arama kurtarma faaliyetlerinin koordinasyonu maksadıyla IV No’lu Yardımcı Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi (YAKKM) görevlendirildi. IV No’lu YAKKM tarafından olaya müdahale maksadıyla;
- 2 Sahil Güvenlik Korveti,
- 4 Sahil Güvenlik Botu,
- 1 Sahil Güvenlik Arama Kurtarma Uçağı ve,
- 3 Sahil Güvenlik Helikopterini bölgeye sevk edildi.
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Tarih Bölümü öğrencisi. Tarih, uluslararası ilişkiler ve savunma sanayii araştırmacısı