“Yaşlandı ancak olgunlaşmadı”; Avustralya Tiger’ları neden değiştiriyor?

Avustralya Hükumeti iki hafta önce Airbus üretimi ARH Tiger silahlı keşif helikopterlerinin değiştirilmesi için Bilgi Talebi (RFI) yayınladı. Henüz daha faydalı ömürlerini doldurmadan hizmet dışına çıkarılması konuşulan Tiger helikopteri Avustralya ordusu hizmetindeyken bir çok sorun ile birlikte anıldı.

Avustralya Savunma Bakanlığı Yetenek Toplama ve Sürdürme Grubu (CASG) bilgi istek talebine göre toplam 29 helikopter satın alınmak isteniyor. Bunlardan 24’ünün görevler için kalan 5 adedinin eğitim için kullanılması planlanıyor.

Avustralya Tiger helikopterleri için 2001 yılında sözleşme imzalamış ve nihai sürüme sahip ilk helikopterleri 2011 yılında teslim almıştı. Avustralya, yalnızca sekiz yıl önce satın aldığı helikopterlerin 22’sini de hurdaya çıkarmak istiyor. Daha da sıkıntılı olan Tiger, henüz “nihai operasyonel kabiliytine” ulaşamadı. Yani helikopter hiçbir zaman tam olarak savaşa hazır hale gelmedi.

Tiger taarruz helikopterine bakış

Tiger ilk uçuşunu 1991’de yaptı. Mart 2002’de helikopterin seri üretimi başladı. Ağırlığı en aza indirmek için, helikopterin yaklaşık% 80’i kompozit malzemelerden yapılmıştır. Helikopter palleri fiber kompozit yapıya sahiptir. Radar yansıtıcı yapılar ve yüzeyler minimize edilmiştir.

Her mürettebat üyesinin çok işlevli LCD ekranları bulunmakta bu ekranlar iç sistemlerdeki sensör verilerini ve bilgilerini göstermenin yanı sıra uçak sistemleriyle etkileşimde bulunmak için kullanılmakta.

Nexter 30M781 30mm burun topuna sahip olan Tiger helikopteri konfigürasyonunua göre değişiklik göstermekle birlikte 70 mm Hydra roketleri, Hellfire lazer güdümlü ve Spike ER elektro-optik veya fiber optik güdümlü hava-yer (anti-tank) füzeleri, Stinger ve Mistral hava-hava füzeleri kullanabiliyor.

Air Power Avustralya’dan analist Carlo Kopp, 2009 yılında yazdığı yazıda Tiger’ın Apache rol model alınarak geliştirildiğini ancak daha sonra uçak gövdesi teknolojisi ve farklı rol optimizasyonları kullanılarak tasarlandığını belirtiyor.

“Operasyonel olamadan hizmet dışı”

Tiger’ı (2020’lerde olması tahmin edilen) elden çıkarma kararı Avustralya’nın önümüzdeki yıllara dönük askeri stratejisini ortaya koyan Beyaz Kitap 2016’da yer aldı. Bu plan kapsamında 21.5 milyar ABD doları tutarında yeni denizaltılar, fırkateynler, devriye gemileri, uçaklar ve İHA’lar gibi birçok büyük sistem alınacak.

Airbus’ın alt kuruluşu olan Eurocopter tarafından üretilen Tiger taarruz helikopteri henüz operasyonel hazırlığa erişmeden 2004 yılında Avustralya tarafından hafif saldırı ve keşif rollerinde hizmet vermek üzere teslim alındı.

Avustralya Tiger helikopterlerini satın almak için 2 milyar doları bulan maliyetlere katlanmasına rağmen Avustralya askerleri Afganistan’da 10 yıldan fazla süredir mücadele ederken (şu anda 400 askeri var) Tiger’ı Afganistan’a konuşlandırmadı. İspanya, Almanya ve Fransa ise daha önce Afganistan’a Tiger konuşlandırdı.

“Siyah duman sorunu”

Bu durumda Avustralya’nın mantıklı bir seçeneği bulunmuyordu. Helikopterin yazılımı ile ilgili gecikmeler yaşandı. Parçalar onarım amacıyla zaman alıcı ve pahalı bir işlem için Avrupa’ya gönderilmeliydi ve hepsinden kötüsü helikopterlerin klima üniteleri ve güç kondansatörleri bozuldu ve kokpitleri toksik siyah dumanla doldu.

2012’de bir Tiger helikopteri siyah duman olayı sebebiyle otoyol kenarına acil iniş yaptı. News Crop’un 2015’te aktardığına göre 24 ayda 10 duman olayı yaşandı. Bazı kaynaklar bir acil durum olayında pilotların risk alarak Tiger kanopisini zorlayarak açmak zorunda kaldığını yazıyor.

Tiger’a olan güven o kadar kötüleşti ki pilotlar uçmayı reddederek 2012’de etkin bir şekilde isyan ettiler.

Gecikmeler ve mekanik felaketler bir yana, daha derin bir problem ise Tiger’ın 21. yüzyılda Avustralya için hiçbir zaman uygun bir seçim olmamasıdır. Tiger aslen 1980’lerde tasavvur edilen Avrupa savaş alanı için tasarlanmıştı. Avrupa’nın geniş ovalarında Sovyetlerin tank akınlarına karşı savaşmak için tasarlanan Tiger bu sebeple Apache ile benzerlikler taşımaktadır. Avustralya halihazırda Çin’e karşı deniz gücüyle mücadele etmek ve daha geleneksel olmayan savaşlara hazırlanmak durumunda.

Ayrıca Kanberra yönetimi Tiger’ı hizmetten alarak hizmetteki helikopter sayısının azaltıyor ve böylece tasarruf etmeyi amaçlıyor. ABC’ye konuşan savunma analisti Andrew Davies, Tiger için “milyarlarca dolar harcadık, uzun yıllar boyunca yeteneklerimizi kaybettik, çünkü helikopter düşündüğümüz kadar olgun değildi” dedi.

Farklı ülkeler farklı sorunlar

Fransız Ordusu’nun Afhganistan’da ateş desteği için kullandığı Tiger helikopterleri 30 mm burun topunun mermi dağılımının fazla olması sebebiyle yetersiz kaldı. Temmuz 2017’de Batı Afrika ülkesi Mali’de  Alman ordusuna ait Tiger helikopteri düştü. Bu kaza sonrası dünyadaki Tiger filosu bir süre hizmetten alındı. Bunun ile birlikte Tiger helikopteri ile ilgili olarak son gelişme geçtiğimiz günlerde Alman ordusunun envanterindeki 54 helikopterin yalnızda yüzde 11’inin harbe hazır olmasıydı. Bu duruma Alman ordusu da bir etken olsa da genel olarak Tiger helikopterlerinin etkinliği ile ilgili soru işaretleri dinmiyor.

Avustralya Tiger Helikopterlerini Değiştiriyor

Alman Ordusu envanterindeki Tiger Helikopterlerine uçuş yasağı

Kaynaklar:

• War is Boring (Çeviri Atamert Küçükyıldız)
• Defence Turk
• News Au
• Sputnik News
• DW
• Australian Defence 

Fatih Mehmet Küçük
Defence Turk

Fatih Mehmet

Defence Turk Genel Yayın Yönetmeni. Kocaeli Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı mezunu ve amatör fotoğrafçı. Teknoloji, otomotiv ve uluslararası ilişkiler meraklısı. Savunma sanayii araştırmacısı.