Amerika Birleşik Devletleri (ABD), hizmet dışı bıraktığı uçakların geri dönüşümünü sağlayan 5. nesil insansız hedef uçağının (5GAT/5th Generation Aerial Target) ilk uçuşunu gerçekleştirecek.
ABD Savunma Bakanlığı’na göre, 5. nesil insansız hedef uçağı ilk uçuş testini Ekim 2020’nin sonlarında gerçekleştirecek. Test programı, uçağın iniş ve kalkışının güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerek olan kilometre taşlarının doğrulanmasını içeriyor. Daha sonra yapılacak testler ile de platformun kapsamının/kabiliyetlerinin genişletilmesi amaçlanıyor.
5GAT’ın test programlarında COVID-19 nedeniyle gecikmeler yaşansa da yer testleri 18 Eylül 2020’de başarıyla tamamlandı. Uçuşa hazırlığın bir parçası olarak ilk prototip, altı gün içeresinde düşük ve yüksek hızlarda 24 kez taksi yaptı. İleri safhalarda sistemin gerçek savaş koşullarındaki güvenirliğini doğrulamaya yönelik testler devam edecek. Operasyonel test ve değerlendirme uzmanı Robet Behler konuya ilişkin, “Şu anda, 5. nesil hava kabiliyetlerini gerçekten temsil eden bir test platformuna sahip değiliz.” açıklamasında bulundu.
Geri Dönüşüm Sağlayan ve Feda Edilebilir Teknoloji 5GAT
5GAT, ana yükleniciliğini ABD merkezli Sierra Technical Services, alt yükleniciliğini ise Fast Optimal Engineering ve 5D Systems şirketlerinin yaptığı bir projedir. 5GAT projesi ile hizmet dışı bırakılan askeri uçaklardan alınan parçaların geri dönüşümü sağlanıyor. Yayın kuruluşlarının bildirdiklerine göre, Northrop T-38 Talon eğitim uçağının turbojet motoru (General Electric J85) ve Northrop F-5 ile McDonnell Douglas F/A-18 Hornet savaş uçaklarının bileşenleri 5GAT projesinde kullanıldı.
Radara görünürlüğü düşük (stealth) olan 5GAT, geri dönüşüm bileşenleri ile düşük maliyetli çözümler sunuyor. Kaynaklara göre 5GAT; havadan havaya veya satıhtan havaya atılan füze ve silah sistemlerinin test ve değerlendirilmesini, pilot ve yer birimlerinin müşterek eğitimini, 5. nesil tehdit unsurlarına karşı taktik, teknik ve prosedürlerin geliştirilmesini sağlayacak.
5GAT’nin kanat yapısının kıvrımlı tasarımı, radar kesit alanını önemli ölçüde sınırlandıran motor fanlarını gizlemektedir. 5GAT üreticisi, uçağın yüksek ses altı (infrasonik) hızlara ulaşmasını beklediğini söyledi. Ayrıca, motor hava emiş sisteminin (emme manifoldunun) buna göre tasarlandığını belirtti. Ses üstü (süpersonik) hızlara ulaşılması için henüz tasarım analizi yapılmadı. Üretici tarafından uçağın yük faktörünün -2 ila +7,5 arasında değiştiği iddia ediliyor. 5GAT’ın bu değerleri karşılama kabiliyetinin olmadığı ve değerlerin kullanılan J85 turbojet motorunun itiş gücünden kaynaklandığı söylendi.
5GAT projesinin, ABD’nin Düşük Maliyetli Feda Edilebilir Uçak Teknolojisi programında örnek gösterilen, Avustralya üretimi Boeing Loyal Wingman İHA gibi olabileceği söylendi. Proje maliyetinin çok az olması feda edilebilir teknolojiler arasında yer almasını sağlıyor. Böylelikle 5GAT gibi İHA’ların, F-35 Lightning II savaş uçağı veya Kratos XQ-58 Valkyrie İHA gibi daha maliyetli platformlar yerine, tehlike yaratan görevlere hizmet verebileceği belirtildi. ABD Hava Kuvvetleri 5. nesil veya benzeri sistemlerin tek üreticisi ve kullanıcısı değil, Çin, Japonya ve Rusya da kendi tasarımlarını yaratıyor.
İlgili Olarak
ABD Hava Kuvvetlerinin altıncı nesil savaş uçağı ilk uçuşunu yaptı
Makine Mühendisi. Savunma sanayii teknolojileri takipçisi, araştırmacısı.
