Milgem'den İ (İstif) Sınıfına

Bu yazı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın İ Sınıfı Fırkateyn kataloğundaki bilgiler doğrultusunda hazırlanmıştır.

MILGEM’den İ Sınıfı’na

Türkiye Cumhuriyeti’nin ve Deniz Kuvvetlerinin ilk muharip milli gemisi olarak en önemli ve başarılı modernizasyon projesi olan MİLGEM’in ilk adımları 90’lı yıllarda atılmıştır. O dönemde, Türkiye’de özel sektörün askeri gemi projelerine olan yaklaşımının gelişmesi ve projenin gereklerinin belirlenmesinde yaşanan olumsuzlukların da etkisiyle, projenin başlangıcı 2000’li yıllara kadar sarkmıştır. Tasarım faaliyetlerinin hayata geçirilmesi için MILGEM Proje Ofisi (mevcut adıyla Dizayn Proje Ofisi (DPO) 12 Mart 2004 tarihinde 45 kişilik mütevazi bir kadro ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığı inisiyatifiyle İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda kurulmuştur.

Tasarım ihalelerinin beklenen millilik niteliğinde sonuçlanmaması üzerine, projenin milli gemi ruhuna yaraşır bir şekilde gerçekleştirilmesi için; Deniz Kuvvetleri tasarım, inşa ve performans sorumluluğunu üzerine almıştır. Fizibilite çalışmalarından başlayarak detay tasarım dahil tüm tasarım ve entegrasyon aşamaları Deniz Kuvvetleri Komutanlığı mühendis subay, astsubay, sivil mühendisleri ve inşası mühendis ve işçileri tarafından, malzeme ve hizmet alımları ise Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından gerçekleştirilmiştir. MİLGEM Projesi, son dönemde planlı zamana uygun olarak istenen performansta tamamlanan ve uluslararası otoriteler tarafından büyük bir başarı olarak nitelendirilen nadir projelerden birisidir. MİLGEM Projesi’nin fikri ve sınai haklarının tümü Milli Savunma Bakanlığı’na aittir.

TCG Kınalıada korveti 29 Eylül 2019’da törenle Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na teslim edildi

MİLGEM Projesi kapsamında inşa edilen gemilerin dört gemisi ADA Sınıfı Korvetler olarak adlandırılmıştır. Projenin ilk dört gemisi TCG HEYBELİADA, TCG BÜYÜKADA, TCG BURGAZADA ve TCG KINALIADA’nın tüm testleri başarıyla tamamlanmış ve sırasıyla 2011, 2013, 2018 ve 2019 yıllarında hizmete girmiştir.

Deniz Kuvvetleri direktifi ile DPO tarafından Şubat 2014 tarihinde tasarım faaliyetlerine başlanan İ Sınıfı Fırkateyn Projesi’nin ilk gemisinin 2017 yılında İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda inşasına başlanmış olup detay tasarımına devam edilmektedir. Türk Deniz Kuvvetlerinin harekât ihtiyaçlarına uygun olarak ADA Sınıfı Korvet platformunun imkân ve kabiliyetlerini daha da ileriye götürecek şekilde yeni bir platform olarak dizayn edilen İ Sınıfı Fırkateyn Projesinde, MİLGEM Projesinde yürütülen tüm tasarım adımları icra edilmektedir.

Projenin ilk gemisi TCG İstanbul’un sac kesme töreni 19 Ocak 2017’de İstanbul Tersanesi Komutanlığında gerçekleştirildi. İlk inşaa faaliyetleri 3 Temmuz 2017’de İstanbul Tersanesi Komutanlığında törenle başlanan “İ” Sınıfı ilk fırkateyn projesinde; Birinci gemi TCG İSTANBUL’un (F-515) 2021, ikinci gemi TCG İzmir’in (F-516) 2022, üçüncü gemi TCG İzmit’in (F-517) 2023, dördüncü gemi TCG İçel’in (F-518) ise 2024 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde olması planlanmaktadır.

İ Sınıfı Fırkateynlerin isimlendirmesi ve borda numaraları aşağıda ki gibi olacaktır:

TCG İstanbul (F-515),
TCG İzmir (F-516),
TCG İzmit (F-517),
TCG İçel (F-518)

MİLGEM Projesi kapsamında inşa edilen ADA Sınıfı Korvetlerden elde edilen tecrübeler ile teknoloji ve tehditlerdeki gelişmelere bağlı olarak İ Sınıfı Fırkateynin tasarımında, seyir siası ve hava savunma kabiliyeti arttırılarak harekât/manevra ve beka/ateş gücü görev fonksiyonları geliştirilmiş ve ilk defa millileştirilen silah sistemlerinin gemiye entegrasyonu sağlanmıştır.

TF-2000 Hava Savunma Harbi Muhribi (HSHM) Projesi tasarım faaliyetlerine ise Deniz Kuvvetleri’nin direktifi gereği DPO’da Temmuz 2017 tarihi itibariyle başlanmıştır.

Görev Fonksiyonu ve Tasarım Özellikleri

İ Sınıfı Fırkateyn‘in görevi, Türkiye Cumhuriyetinin deniz alaka ve menfaatlerini korumak, denizden gelebilecek tehdidi caydırmak ve önlemek maksadıyla:

Varlık ve sancak göstererek caydırıcılık sağlamak,
Denizde terörist faaliyetleri takip ederek önlemek,
Arama/kurtarma görevleri icra etmek,
Muhasamatta; kritik üs ve yaklaşma sularında Denizaltı Savunma Harbi (DSH) ve Suüstü karakol sahaları tesis ederek hedefleri tespit/teşhis ve imha etmek,
Harekat alanında deniz kontrolünü sağlayacak deniz ve hava unsurları ile koordineli harekat icra etmektir.

İ Sınıfı Fırkateyn ADA Sınıfı Korvetlere kıyasla;

Daha yüksek seyir siası,
Geliştirilmiş hava savunma kabiliyeti,
Daha uzun menzilli, etkin ve millilik oranı arttırılmış silahlar,
Daha etkin komuta kontrol ve savaş sistemleri imkân ve kabiliyetine sahip olacaktır.

İ Sınıfı Fırkateyn aşağıda belirtilen temel tasarım özellikleri doğrultusunda tasarlanmıştır.

En az 29 kts azami sürat, 18 kts ile en az 4.000 veya 14 kts sürat ile en az 5.700 deniz mili seyir siası,
Deniz durumu 5’te kısıtsız harekat kabiliyeti,
Lojistik bütünleme (akaryakıt hariç) yapmaksızın en az 15 gün süre ile harekat icra edebilme,
En az 40 yıl hizmette kalma süresi,
Tespit ve teşhisin azami ölçüde önlenmesi için Radar Kesit Alanı (RDA), Sualtı Akustik, Manyetik ve Kızılötesi (K/Ö) izlerin azaltılmasına yönelik tasarım uygulamaları,
Yüksek beka kabiliyeti kazandırılmasına yönelik olarak; sualtı ve suüstü tehdit silahlarına dayanıklı tekne yapısı tasarım uygulamaları,
123 kişilik yeri ve yaşam destek kapasitesi.

Genel Karakteristikler

Tam Boy: 113,2 metre
Azami Genişlik: 14,4 metre
Draft: 4,05 metre
Deplasman: 3.000 ton
Azami Sürat: 29+ knots
İntikal Sürati: 14 knots

MİLGEM, İ-SINIFI ve TF-2000 türü gemilerin karşılaştırma grafiği

Silah/Sensör Sistemleri

İ Sınıfı Fırkateyn;

Suüstü Harbi,
Denizaltı Savunma Harbi (DSH),
Hava Savunma Harbi (HSH),
Keşif Gözetleme,
Asimetrik Tehditlere Karşı Savunma,
Komuta-Kontrol görevlerini icra edebilme kabiliyetine sahip olacaktır.

İ Sınıfı Fırkateyn, verilebilecek harekat görevlerini icra edebilmek amacıyla;

Hava, suüstü, sualtı ve elektronik harp maksatlı, gelişmiş hedef arama ve takip sistemlerine,
Suüstü hedeflerine karşı güdümlü mermi ve top sistemlerine,
Hava hedeflerine karşı güdümlü mermi ve top sistemlerine,
Sualtı hedeflerine karşı torpido sistemine,
Elektronik Destek (ED) ve Lazer İkaz Sistemi (LİS) ile RF/Lazer çıkış yapan radar ve Güdümlü Mermileri (G/M) [gemisavar füzeleri] tespit imkânına,
Elektronik Taarruz (ET) Sistemi ile RF çıkış yapan radar ve G/M’leri karıştırma kabiliyetine,
Yüksek teknoloji muhabere sistemlerine,
Tüm bunların entegrasyonunu sağlayan ve ağ destekli veri entegre kabiliyetli bir Savaş Yönetim Sistemini içeren Milli Komuta Kontrol(GENESİS ADVENT) ve Milli Atış Kontrol Sistemlerine sahip olacaktır.

Suüstü Harbi

İ Sınıfı Fırkateyn, ana batarya olarak çift maksatlı, yüksek atış gücüne sahip, hava, suüstü ve kara hedeflerine karşı çeşitli tip mermi atabilen bir adet 76 mm topa sahip olacaktır. 76 mm top, atış kontrol radarı ve elektro-optik dayrektör (EOD) ile kontrol edilebilecektir.

İ Sınıfı Fırkateyn, suüstü harbi maksatlı olarak, 16 adet ATMACA Güdümlü Mermisi (G/M) ile teçhiz edilecektir. ATMACA G/M’leri uzun menzilde yüksek vuruş olasılığı ve hassas hedef ayrım kabiliyetine sahip olacaktır.

İ Sınıfı Fırkateyn’de uzaktan ve lokal kumanda edilebilen, 2 adet 25 mm Stabilize Top Platformuna ve bu sisteme entegre Lazer/IR/TV elektro-optik sistemleri ile bağımsız kontrol sistemine sahip olacaktır.

Hava Savunma Harbi (HSH)

Hava savunma prensibi kapsamında, İ Sınıfı Fırkateyn ana batarya topu ve kısa/orta menzilli satıhtan havaya güdümlü mermiye [kuvvetle muhtemel ESSM / ESSM Block II] sahip olacaktır.

İ Sınıfı Fırkateyn, geminin öz savunması kapsamında ise ana batarya topu ve güdümlü mermiye ilave olarak, Yakın Hava Savunma Silah Sistemi (YHSS [CIWS]) [Mk-15 Blok 1B Phalanx / Gökdeniz) ile teçhiz edilecektir.

25 mm Stabilize Top Platformu (Aselsan STAMP) yüksek atım ve otomatik hedef takip kabiliyeti ile yakın mesafe, alçak irtifa hava hedeflerine karşı da kullanılabilecektir.

Denizaltı Savunma Harbi (DSH)

İ Sınıfı Fırkateyn, etkin bir DSH amacıyla, sualtı hedef tespit-takip maksatlı, karinaya bütünleşik milli sonar (Meteksan Yakamos) sistemine, modern torpido silahlarına, torpido karıştırma ve aldatma sistemine sahip olacaktır. Anılan silah, sistemler ve üzerine konuşlanacak DSH maksatlı helikopter ile uzun menzilden itibaren etkin bir DSH kabiliyetine sahip olacaktır. Tüm DSH silah ve sensörleri savaş yönetim sistemi ile entegre edilecektir.

Muhabere ve Seyir Sistemleri

İ Sınıfı Fırkateyn’de, tanımlı harekat ihtiyacına cevap verecek şekilde dahili ve harici muhabere sistemleri yer alacaktır. Muhabere sistemleri, Link 11/16/22, askeri uydu muhaberesi, telsizler, dahili muhabere imkan ve kabiliyetlerine sahip olacaktır.

İ Sınıfı Fırkateyn’de bir adet ticari seyir radarı, bir adet Düşük Yakalanma Olasılıklı (LPI) radar, WECDIS sistemi ve seyir yardımcıları ile Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)’nün kurallarına uygun denizde çatışmayı önleme sistemleri bulunacaktır.

Elektronik Harp (EH) Sistemleri

İ Sınıfı Fırkateyn, hassas analiz yapabilen ve hedefin teşhisini çok kısa sürede yapabilecek kütüphane imkânına sahip bir milli Elektronik Destek (ED) sistemine, geniş bir frekans aralığında karıştırma yapabilecek Elektronik Taarruz (ET) cihazına, Lazer Ikaz Sistemlerine (LİS) ve savaş sistemlerine entegre yapıda çalışan bir sisteme sahip olacaktır.

ADVENT Savaş Yönetim Sistemi (SYS)

İ Sınıfı Fırkateyn, ağ destekli harekat yaklaşımının gerektirdiği ihtiyaçlara cevap veren, bütünleşik karar destek sistemleri ile taktik karar vericinin süratli ve doğru karar vermesini kolaylaştıracak milli ve yerli olarak geliştirilmiş GENESİS ADVENT Savaş Yönetim Sistemi (SYS) ‘ne sahip olacaktır.

GENESİS ADVENT SYS, gemi üzerindeki silah ve algılayıcılardan gelen bilgileri derleme, kıymetlendirme, silah tahsis etme konularında komuta desteği sağlama, hedef bilgilerini entegre link sistemi ile diğer platformlara aktarabilme ve bu bilgileri diğer platformlardan alma kabiliyetine sahiptir.

Hava Araçları

İ Sınıfı Fırkateyn, 10 ton’luk Sea Hawk S-70 B helikopterinin konuşlanması için hangar, helikopter yakalama ve transfer sistemi, helikopterlerin ve envantere girecek gemiye konuşlu insansız hava araçları (GIHA) ‘nın gece-gündüz iniş/kalkış imkânına sahip olacağı platform, yedek silah cephaneliği ve JP-5 yakıtı ikmal imkânına sahip olacaktır.

Gemide bulunacak helikopter platformu; gece ve gündüz aletli meteorolojik şartlarda harekat yapılmasına imkân sağlayan Seviye-1 ve konuşlanma alanı için servis imkânı olan Sınıf-2 sertifikasyonuna sahip olacaktır. Helikopter platformu ve hangarda bulunacak hava araçlarına yönelik sistem ve eçhizeler, helikopterin en az deniz durumu 4’e kadar iniş ve kalkış yapmasına imkân sağlayacaktır.

Beka – İz Azaltımı ve Yapısal Dayanım

İ Sınıfı Fırkateyn, güncel teknolojik seviyeye uygun olarak Radar Kesit Alanını (RKA), Sualtı Akustik gürültü seviyesini, Manyetik ve Kızıl Ötesi (K/Ö) İz seviyesini azaltacak şekilde tasarlanmıştır. Bu amaca ulaşmak için, geminin tasarımının ilk aşamasından itibaren İz Yönetimi yaklaşımı uygulanmaktadır.

İ Sınıfı Fırkateyn Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer (KBRN) tehdit ortamında harekat icra etmesine imkån sağlayacak sensör ve korunma sistemlerine sahip olacak; gemide atmosfer basıncından yüksek pozitif hava akışına sahip Toplu Koruma Bölgeleri (TKB) bulunacaktır.

İ Sınfı Fırkateynin gemi yapısı, güncel sualtı ve suüstü silah tehditlerine dayanacak ve geminin duruş gücünün arttırılmasını sağlayacak şekilde dayanımı arttırılmış gemi mukavemet yapısında yüksek beka kabiliyetine sahip olarak tasarlanmıştır.

Geminin yapısal tasarımı, analizlerle birlikte Türk Loydu Askeri Klaslama Kuralları ve (DPO bünyesinde milli harp gemilerine özgü geliştirilen analiz yaklaşımı kullanılarak) bu kuralları bütünleyen Türk Deniz Kuvvetleri askeri standartları, diğer askeri standartlar ile ulusal/ uluslararası standartlara uygun olarak Mukavemet ve Titreşim SEM analizleri yapılarak doğrulanmıştır.

Tekne ve üst binaların ana malzemesi olarak yerli üretim yüksek mukavemetli gemi inşa çeliği kullanılacak, baş ve kıç direk ile baca ise alüminyum malzemeden imal edilecektir.

Ana Tahrik Sistemi (ATS)

Toplam gücün 32 MW olduğu sevk sisteminde, bir adet Gaz Türbini ve iki adet Dizel Makine tarafından üretilen güç, Çapraz Bağlantılı Dişli Kutusu tarafından iki adet şaft ve iki adet Değişken Piçli Pervaneye iletilmektedir. Bu sevk sisteminde, ekonomik seyirde bir dizel makine ile intikal imkânı olduğundan makinelerin bakım aralıkları artmakta, ömür devri maliyeti düşmektedir.

ADA Sınıfı Korvetlere kıyasla, İ Sınıfı Fırkateynin boy ve deplasmanındaki artışa rağmen, Ana Tahrik Sisteminin kurulu gücü korunarak geminin ADA Sınıfı Korvetler ile aynı azami sürate sahip olması sağlanmıştır.

TEKNİK ÖZELLİKLER İÇİN: