Sonobuoy

Satıhtaki gemi ve sualtındaki denizaltı varlığına dair verileri alıcıya ileten taktik bir sonar sistemi olması itibariyle sonobuoy, denizaltı savunma harbindeki (AntiSubmarine Warfare, ASW) çekirdek teknolojiyi teşkil etmektedir. Konvansiyonel sonar sistemleriyle benzer bir şekilde aktif, pasif ve haberleşme gibi tasniflere tabidir. Bununla beraber, çalışma prensibine ve taşıdığı sensörlere göre bunlardan farklı tasniflere tabi sonobuoy sistemleri de mevcuttur.

Donanmalar; ASW kabiliyetini muhtemel hasım denizaltıların tespit edilmesi, konumunun bulunması, teşhis edilmesi ve takip edilmesi yetenekleri üzerine bina etmektedir. Bu yetenekler sonobuoy sistemlerinin kabiliyetlerine dayanmaktadır. Sonobuoylar, hem akustik sinyal kaynağı hem sualtı sinyallerinin alınması işlevlerini sağlar. Alınan sinyaller analiz, muhtemel hedeflerin tespiti ve muharebe sonrası analiz için kaydedilmesi faaliyetlerinin icra edilmesi için ilgili birimlere radyo muhaberesi yoluyla iletilir. Denizaltı harbi üzerine geliştirilen taktiklerin bir parçası olan sonobuoy; satıhta seyreden gemilerin ve denizaltıların kısa veya uzun menzilde tespit edilmesine imkân tanımakta ve böylece hedeflere taarruz edilmesinin kapısını aralamaktadır.

Sonobuoy sistemleri, denizaltı savunma harbine uyarlanmış hava araçlarından atılır veya gemi mürettebatı tarafından el yordamıyla denize daldırılır. Atılan sonobuoylar en iyi arama taktiklerinin belirlenmesi amacıyla çevresel şartları tespit etmek, dost denizaltılarla muhabere kurmak; muhtemel hasım platformların tespiti ve teşhisini icra etmek, konumunu bulmak –ve gerekirse taarruz etmek– için kullanılır.

Şekil 1: Sonobuoy’ın denizaltındaki çalışır hali | Görsel: Federation of American Scientists

Denizaltı savunma harbi için uyarlanmış uçar unsurlardan atıldıktan veya gemi mürettebatıtarafından el yordamıyla daldırıldıktan sonra sonobuoy sistemi Şekil 1’deki hale girer. Satıhta yüzen sarı kısım, bahse konu uçar unsur veya gemiler ile muhabere kurulması amacına hizmet etmektedir. Sistemin satıh altında kalan kısmında sensör ve sensörlerin algıladığı sinyalleri sayısallaştıran birim bulunmaktadır.

Kaynakça

Sebati Koç