Süpersonik Ramjet motor prototipi geliyor

Kriter Dergisi Şubat 2022’de yayınladığı 65. sayısında Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile söyleşi yaptı. Söyleşi de Milli Teknoloji Hamlesi vizyonu kapsamında 2023, 2051 ve 2071 hedeflerini de barındıran uzay teknolojileri, TEKNOFEST, süpersonik ramjet motoru prototipi ve TOGG gibi konulara yer verildi. Bakan Varank açıklamasında Ramjet Motoru prototipini ortaya çıkacağını duyurdu. Bakan Varank,

“Bakanlığımız, milli araştırma kurumumuz TÜBİTAK aracılığıyla savunma sanayii alanında önemli AR-GE faaliyetleri yapıyor. Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu alanlarda, enstitüleri ile kritik görevler yürütüyor.

Örneğin Türkiye’nin ilk milli Hava-Hava Füzeleri olan GÖKDOĞAN ve BOZDOĞAN’ın başarılı AR-GE süreçleri sonrasında uçaktan atış testleri gerçekleşti. Sıvı yakıtlı RAMJET projesinde son aşamalara ulaştık. İnşallah 2022’de süpersonik hızlarda çalışan bir Ramjet Motoru prototipini ortaya çıkaracağız.”

ifadelerinde bulundu.

Ramjet itkili GÖKHAN füzesinin yerden atışlı testleri 2023’te

Kaner Kurt’un Uzmanlarla Sohbetler yayınına katılan TUBİTAK SAGE Müdürü Gürcan Okumuş, GÖKHAN ramjet itkili hava-hava füzesinin yerden atışlı testlerinin 2023’te gerçekleştirilmesinin hedeflendiğini duyurmuştu. GÖKHAN’ın ismi ilk defa Etimesgut’taki 3’üncü Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü’nde gerçekleşen 1000 adet HGK-82’nin teslimatı için düzenlenen törende Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar tarafından duyurulmuştu.

Gürcan Okumuş, GÖKHAN hakkında:

“Gökhan, bizi gerçekten heyecanlandıran bir proje, hava-hava füzelerinde TUBİTAK SAGE olarak yoğun bir şekilde çalıştık ve zorlu aşamalardan geçtik ama önemli kazanımlar elde ettik, GÖKHAN projesinin temeli de GÖKTUĞ projesinden geliyor. GÖKHAN, çok etkin bir itki kontrolüne sahip bir ramjetli hava-hava füzesi olacak, proje resmi olarak başladı ve çalışmalarımız devam ediyor. Önce ramjet belli bir olgunluğa gelecek sonra karadan bu füzeyi bir araya getirip atışlarını yapacağız ve füze istenen olgunluğa geldiğinde hava platformlarından atacağız. 2023 yılından itibaren farklı seviyelerde test atışlarının başlayacağını düşünüyorum.”

ifadelerinde bulundu ve GÖKHAN için öncelikli platformunun F-16 olacağını belirtti.

Gürcan Okumuş, 18. Ağ Merkezli Sohbetler yayınımızda TÜBİTAK SAGE’de ramjet testleri için gerekli test altyapısının tamamlandığını söylemiş, “Şu an ramjeti kendi test altyapımızla test ediyoruz. Tabi daha yapılacak işleri var ama test altyapımız olduğu için mesela biz şu ana kadar herhalde 100’ün üzerinde ateşleme testi yapabilmişizdir. Bu altyapı olmasa çok daha zor imkanlarla, pahalı şartlarda bunu yapacağız. Türkiye bu noktada önemli bir aşama kaydetti. Bu sevindirici bir gelişme.” ifadelerinde bulunmuştu.

Güdümlü Mühimmatlar, Gelecek ve Türkiye | Ağ Merkezli Sohbetler – Bölüm 18

GÖKDOĞAN ve BOZDOĞAN’ın farklı platformlardan atılabilecek hava savunma füzeleri olarak da kullanılabileceğine, bu tür örneklerin dünyada mevcut olduğuna değinen Okumuş aynı zamanda GÖKHAN’ın da ramjet itkili bir hava savunma füzesi olarak da düşünüldüğüne değindi.

Ramjet itkili hava savunma füzeleri düşünülenin aksine oldukça eskiye dayansa da halen alışılmışın dışında sayılabilecek bir konsepttir. Bu konudaki ilk örneklerden biri 1965’te kullanıma alınan Sovyet yapımı 9M8 ramjet itkili hava savunma füzeleridir. 55 km azami menzil ve 24.5 km azami irtifaya sahip olan bu füzeler 4 Mach hızına ulaşabiliyordu. Boyut açısından devasa sayılabilecek 9M8, taşıyıcı platformu ile yakın boyutlara sahipti.

Taşıyıcı araç üzerinde 9M8 ramjet itkili hava savunma füzeleri (Görsel: Wikipedia)

Modern bir ramjetli hava savunma füzesi yakın tonajdaki roket motorlu muadillerine göre itkinin ayarlanabilmesi hatta açılıp kapatılabilmesi sayesinde uzun menzilli atışlarda daha yüksek yakıt ekonomisine sahip olacaktır. Bu da hem etkili menzile hem de terminal safhadaki kinetik performans için bir artı olarak geçecektir. Ayrıca karadan veya satıhtan atışta ilk hızın sıfır olmasından dolayı havadan atıştakine göre daha düşük menzil-kinetik performans değerlerine sahip olan roket motorlu hava savunma füzelerine kıyasla ramjetli hava savunma füzeleri böyle bir sorunu yaşamayacaktır veya daha az yaşayacaktır.

BOZDOĞAN ve GÖKDOĞAN hava-hava füzeleri envantere giriyor

T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, 2021 yılı değerlendirmesi ve 2022 projelerini aktarmak üzere Ankara’da televizyon ve gazete temsilcileri ile bir araya geldi. 2022 yılı hedefleri anlatan SSB Başkanı Demir, yerli ve milli hava-hava füzesi projesinde ilk teslimatların yapılacağını açıkladı. GÖKTUĞ Projesi kapsamında TUBİTAK SAGE tarafından geliştirilen hava-Hava füze sistemleri envantere girecek. Türk Savunma Sanayii 2021 Hedefleri kapsamında, “Savaş uçaklarımızın hava üstünlüğü için geliştirilen kısa ve orta/uzun menzilli BOZDOĞAN ve GÖKDOĞAN hava-hava füzelerinin uçak üzeri atışlı testleri tamamlanacak.“ ifadesine yer verilmişti.

Türkiye’nin savaş uçaklarında kullandığı AIM-120 AMRAAM görüş ötesi ve AIM-9 Sidewinder görüş içi hava hava füzelerinin yerini alması planlanan Gökdoğan görüş ötesi ve Bozdoğan görüş içi hava hava füzeleri TÜBİTAK SAGE tarafından geliştiriliyor.

2013 yılında başlayan Göktuğ hava-hava füzesi projesi kapsamında, uzun menzilli aktif radar arayıcı başlıklı GÖKDOĞAN – GÖ Füzesi ile kısa menzilli yüksek manevra kabiliyetine sahip, Kızılötesi Görüntüleyicili Arayıcı Başlıklı (IIR) BOZDOĞAN – Gİ Hava-Hava füzesi geliştirilmektedir.

GÖKDOĞAN hava-hava füzesi projesi kapsamında geliştirilen arayıcı başlıklar ayrıca uzun menzilli hava savunma füzelerinde de kullanılmakta. Geliştirme çalışmalarının 2020 yılında tamamlanması hedeflenen GÖKDOĞAN Hava-Hava füzesi F-16 uçaklarından atılabilecek ve Türk Hava Kuvvetleri’nin hava hakimiyetini artıracak.

7 Nisan 2021’de Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı 4 F-16 uçağı ve 10. Tanker Üs Komutanlığına bağlı tanker uçak koordinesinde bir atış testi yapıldı. F-16 tarafından atılan BOZDOĞAN, TUSAŞ ŞİMŞEK hedef hedef uçağını doğrudan vuruş ile imha etmişti. 25 km menzile sahip BOZDOĞAN 140 kg ağırlığa ve 4 Mach azami hıza sahiptir.

GÖKDOĞAN ve BOZDOĞAN için F-16 Blok 50/+ sürümlerinde de kullanımın söz konusu olup olmadığı üzerine gelen bir soruya ise farklı modellerdeki F-16’ların yanı sıra SİHA’larda da kullanılabileceğini ve entegrasyon konusunda detay veremeyeceğini ancak farklı çözümlerin olduğu cevabını verdi. Bilindiği üzere GÖKDOĞAN ve BOZDOĞAN füzelerinin Akıncı Taarruzi İnsansız Hava Aracı’nda kullanımı için çalışmalar devam etmektedir.

İlgili Olarak